ըմբոստ

Armenian

Etymology

Learned borrowing from Old Armenian ըմբոստ (əmbost)

Pronunciation

• Audio:

  (file)

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /əmˈbost/, [əmbóst]
• (Western Armenian) IPA^(key): /əmˈposd/, [əmpʰóst]

Adjective

ըմբոստ • (əmbost) (superlative ամենաըմբոստ)

1. rebellious, defiant
2. recalcitrant, intractable, unruly
3. strong, powerful
4. (figuratively) standing firm

Declension

nominalized, i-type (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	ըմբոստ (əmbost)	ըմբոստներ (əmbostner)
dative	ըմբոստի (əmbosti)	ըմբոստների (əmbostneri)
ablative	ըմբոստից (əmbosticʻ)	ըմբոստներից (əmbostnericʻ)
instrumental	ըմբոստով (əmbostov)	ըմբոստներով (əmbostnerov)
locative	—	—
	definite forms
nominative	ըմբոստը/ըմբոստն (əmbostə/əmbostn)	ըմբոստները/ըմբոստներն (əmbostnerə/əmbostnern)
dative	ըմբոստին (əmbostin)	ըմբոստներին (əmbostnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	ըմբոստս (əmbosts)	ըմբոստներս (əmbostners)
dative	ըմբոստիս (əmbostis)	ըմբոստներիս (əmbostneris)
ablative	ըմբոստիցս (əmbosticʻs)	ըմբոստներիցս (əmbostnericʻs)
instrumental	ըմբոստովս (əmbostovs)	ըմբոստներովս (əmbostnerovs)
locative	—	—
	2nd person possessive forms (your)
nominative	ըմբոստդ (əmbostd)	ըմբոստներդ (əmbostnerd)
dative	ըմբոստիդ (əmbostid)	ըմբոստներիդ (əmbostnerid)
ablative	ըմբոստիցդ (əmbosticʻd)	ըմբոստներիցդ (əmbostnericʻd)
instrumental	ըմբոստովդ (əmbostovd)	ըմբոստներովդ (əmbostnerovd)
locative	—	—

Noun

ըմբոստ • (əmbost)

1. rebel
2. nonconformist, dissident

Declension

i-type, animate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	ըմբոստ (əmbost)	ըմբոստներ (əmbostner)
dative	ըմբոստի (əmbosti)	ըմբոստների (əmbostneri)
ablative	ըմբոստից (əmbosticʻ)	ըմբոստներից (əmbostnericʻ)
instrumental	ըմբոստով (əmbostov)	ըմբոստներով (əmbostnerov)
locative	—	—
	definite forms
nominative	ըմբոստը/ըմբոստն (əmbostə/əmbostn)	ըմբոստները/ըմբոստներն (əmbostnerə/əmbostnern)
dative	ըմբոստին (əmbostin)	ըմբոստներին (əmbostnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	ըմբոստս (əmbosts)	ըմբոստներս (əmbostners)
dative	ըմբոստիս (əmbostis)	ըմբոստներիս (əmbostneris)
ablative	ըմբոստիցս (əmbosticʻs)	ըմբոստներիցս (əmbostnericʻs)
instrumental	ըմբոստովս (əmbostovs)	ըմբոստներովս (əmbostnerovs)
locative	—	—
	2nd person possessive forms (your)
nominative	ըմբոստդ (əmbostd)	ըմբոստներդ (əmbostnerd)
dative	ըմբոստիդ (əmbostid)	ըմբոստներիդ (əmbostnerid)
ablative	ըմբոստիցդ (əmbosticʻd)	ըմբոստներիցդ (əmbostnericʻd)
instrumental	ըմբոստովդ (əmbostovd)	ըմբոստներովդ (əmbostnerovd)
locative	—	—

Adverb

ըմբոստ • (əmbost)

1. rebelliously

Derived terms

• ըմբոստություն (əmbostutʻyun)
• ըմբոստացում (əmbostacʻum)

---

Old Armenian

Etymology

NHB identifies with ընդոստ (əndost, “leaping out, jumping out”), from ընդ (ənd) + ոստնում (ostnum, “to leap, jump”).

This is rejected by Ačaṙean because of semantics, who derives ըմբոստ (əmbost) from ընդ (ənd) +‎ *բոստ (*bost), the latter unattested component presumably inherited from Proto-Indo-European *bʰos-ti-, from *bʰos- (“to sally forth, barge, hurtle out”). For the cognates see *bystrъ.

Adjective

ըմբոստ • (əmbost)

1. rebellious, defiant, stubborn
   • Սկևռ. :

     Ըմբոստն եւ յանձնապաստան

     Əmbostn ew yanjnapastan

Derived terms

• ըմբոստանամ (əmbostanam)

Descendants

• Armenian: ըմբոստ (əmbost)

References

• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836) “ըմբոստ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume I, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 762c
• Ačaṙean, Hračʻeay (1973) “ըմբոստ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press, page 121b
• Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “Haykakankʻ (Armeniaca)”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, volume IV, Yerevan: University Press, page 629a
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “ըմբոստ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 196a