թագուհի

Armenian

Etymology

From Old Armenian թագուհի (tʻaguhi).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /tʰɑkʰuˈhi/, [tʰɑkʰuhí]
• (Western Armenian) IPA^(key): /tɑkuˈhi/, [tʰɑkʰuhí]

• Audio (Eastern Armenian):

  (file)

Noun

թագուհի • (tʻaguhi)

1. queen

   ծաղիկների թագուհի ― caġikneri tʻaguhi ― queen of flowers (rose)

2. (chess) queen

Declension

u-type, animate (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	թագուհի (tʻaguhi)	թագուհիներ (tʻaguhiner)
dative	թագուհու (tʻaguhu)	թագուհիների (tʻaguhineri)
ablative	թագուհուց (tʻaguhucʻ)	թագուհիներից (tʻaguhinericʻ)
instrumental	թագուհով, թագուհիով (tʻaguhov, tʻaguhiov)	թագուհիներով (tʻaguhinerov)
locative	—	—
	definite forms
nominative	թագուհին (tʻaguhin)	թագուհիները/թագուհիներն (tʻaguhinerə/tʻaguhinern)
dative	թագուհուն (tʻaguhun)	թագուհիներին (tʻaguhinerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	թագուհիս (tʻaguhis)	թագուհիներս (tʻaguhiners)
dative	թագուհուս (tʻaguhus)	թագուհիներիս (tʻaguhineris)
ablative	թագուհուցս (tʻaguhucʻs)	թագուհիներիցս (tʻaguhinericʻs)
instrumental	թագուհովս, թագուհիովս (tʻaguhovs, tʻaguhiovs)	թագուհիներովս (tʻaguhinerovs)
locative	—	—
	2nd person possessive forms (your)
nominative	թագուհիդ (tʻaguhid)	թագուհիներդ (tʻaguhinerd)
dative	թագուհուդ (tʻaguhud)	թագուհիներիդ (tʻaguhinerid)
ablative	թագուհուցդ (tʻaguhucʻd)	թագուհիներիցդ (tʻaguhinericʻd)
instrumental	թագուհովդ, թագուհիովդ (tʻaguhovd, tʻaguhiovd)	թագուհիներովդ (tʻaguhinerovd)
locative	—	—

See also

Chess pieces in Armenian · շախմատի խաղաքար (šaxmati xaġakʻar) (layout · text)
արքա (arkʻa)	թագուհի (tʻaguhi)	նավակ (navak)	փիղ (pʻiġ)	ձի (ji)	զինվոր (zinvor)

Old Armenian

Alternative forms

• թագուրհի (tʻagurhi)

Etymology

The original spelling is թագուրհի (tʻagurhi), borrowed wholly from Iranian, ultimately from Proto-Iranian *tāga-brθr̥yā, but the exact origin is undetermined. The first component is also found in թագ (tʻag), թագաւոր (tʻagawor). For the ending see -ուհի (-uhi).

Noun

թագուհի • (tʻaguhi)

1. queen

   Synonyms: արքայուհի (arkʻayuhi), բամբիշն (bambišn), դշխոյ (dšxoy), տիկնաց տիկին (tiknacʻ tikin), աշխարհատիկին (ašxarhatikin)

Declension

o-a-type

	singular		plural
nominative	թագուհի (tʻaguhi)		թագուհիք (tʻaguhikʻ)
genitive	թագուհւոյ (tʻaguhwoy)		թագուհեաց (tʻaguheacʻ)
dative	թագուհւոյ (tʻaguhwoy)		թագուհեաց (tʻaguheacʻ)
accusative	թագուհի (tʻaguhi)		թագուհիս (tʻaguhis)
ablative	թագուհւոյ (tʻaguhwoy)		թագուհեաց (tʻaguheacʻ)
instrumental	թագուհեաւ (tʻaguheaw)		թագուհեաւք = թագուհեօք (tʻaguheawkʻ = tʻaguheōkʻ)
locative	թագուհի (tʻaguhi)		թագուհիս (tʻaguhis)

Derived terms

• թագուհութիւն (tʻaguhutʻiwn)
• թագուհւոյութիւն (tʻaguhwoyutʻiwn)

Related terms

• թագ (tʻag)
• թագաւոր (tʻagawor)

Descendants

• Armenian: թագուհի (tʻaguhi)

References

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “թագուհի”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “թագուհի”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ġazarean, Ṙubēn (2006) “թագուհի”, in Grabari homanišneri baṙaran [Dictionary of Old Armenian Synonyms], Yerevan: University Press
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “թագ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press