կցեմ

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Old Armenian

[edit]

Etymology

[edit]

The stem is կից- (kicʻ-). A Georgian-Zan borrowing, ultimately from Proto-Kartvelian *ḳec₁- (“to put together”).

The attempts to derive from Proto-Indo-European *dwi-sk-, from *dwóh₁ (“two”), with Old High German zuiski (“twofold”) as a cognate,[1][2][3] are phonetically and semantically unconvincing.[4][5]

Verb

[edit]

կցեմ • (kcʻem)

  1. to join, to unite
    կցել զվէրս ― kcʻel zvērs ― to close, to cicatrize wounds
    եւ ես կցէի զամէնն ― ew es kcʻēi zamēnn ― amen I replied
  2. (music) to accompany
  3. (mediopassive, intransitive) to be joined, united; to cling or stick to, to hold fast by
    կցել վիրաց ― kcʻel viracʻ ― to close up, to cicatrize, to skin over, to heal (of a wound)
    կցել գետոց ― kcʻel getocʻ ― to be frozen (of rivers)
    յաստեղս կցի ― yastełs kcʻi ― it reaches the stars

Conjugation

[edit]
active
infinitive կցել (kcʻel) participle կցեցեալ, կցեալ (kcʻecʻeal, kcʻeal)
causative — aorist stem կցեց- (kcʻecʻ-)
person singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative ես դու նա մեք դուք նոքա
present կցեմ (kcʻem) կցես (kcʻes) կցէ (kcʻē) կցեմք (kcʻemkʻ) կցէք (kcʻēkʻ) կցեն (kcʻen)
imperfect կցէի, կցեի* (kcʻēi, kcʻei*) կցէիր, կցեիր* (kcʻēir, kcʻeir*) կցէր (kcʻēr) կցէաք, կցեաք* (kcʻēakʻ, kcʻeakʻ*) կցէիք, կցեիք* (kcʻēikʻ, kcʻeikʻ*) կցէին, կցեին* (kcʻēin, kcʻein*)
aorist կցեցի (kcʻecʻi) կցեցեր (kcʻecʻer) կցեաց (kcʻeacʻ) կցեցաք (kcʻecʻakʻ) կցեցէք, կցեցիք (kcʻecʻēkʻ, kcʻecʻikʻ) կցեցին (kcʻecʻin)
subjunctive ես դու նա մեք դուք նոքա
present կցիցեմ (kcʻicʻem) կցիցես (kcʻicʻes) կցիցէ (kcʻicʻē) կցիցեմք (kcʻicʻemkʻ) կցիցէք (kcʻicʻēkʻ) կցիցեն (kcʻicʻen)
aorist կցեցից (kcʻecʻicʻ) կցեսցես (kcʻescʻes) կցեսցէ (kcʻescʻē) կցեսցուք (kcʻescʻukʻ) կցեսջիք (kcʻesǰikʻ) կցեսցեն (kcʻescʻen)
imperatives — (դու) — — (դուք) —
imperative — կցեա՛ (kcʻeá) — — կցեցէ՛ք (kcʻecʻḗkʻ) —
cohortative — կցեսջի՛ր (kcʻesǰír) — — կցեսջի՛ք (kcʻesǰíkʻ) —
prohibitive — մի՛ կցեր (mí kcʻer) — — մի՛ կցէք (mí kcʻēkʻ) —
*rare
mediopassive
infinitive կցել, կցիլ* (kcʻel, kcʻil*) participle կցեցեալ, կցեալ (kcʻecʻeal, kcʻeal)
causative — aorist stem կցեց- (kcʻecʻ-)
person singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative ես դու նա մեք դուք նոքա
present կցիմ (kcʻim) կցիս (kcʻis) կցի (kcʻi) կցիմք (kcʻimkʻ) կցիք (kcʻikʻ) կցին (kcʻin)
imperfect կցէի (kcʻēi) կցէիր (kcʻēir) կցէր, կցիւր (kcʻēr, kcʻiwr) կցէաք (kcʻēakʻ) կցէիք (kcʻēikʻ) կցէին (kcʻēin)
aorist կցեցայ (kcʻecʻay) կցեցար (kcʻecʻar) կցեցաւ (kcʻecʻaw) կցեցաք (kcʻecʻakʻ) կցեցայք (kcʻecʻaykʻ) կցեցան (kcʻecʻan)
subjunctive ես դու նա մեք դուք նոքա
present կցիցիմ (kcʻicʻim) կցիցիս (kcʻicʻis) կցիցի (kcʻicʻi) կցիցիմք (kcʻicʻimkʻ) կցիցիք (kcʻicʻikʻ) կցիցին (kcʻicʻin)
aorist կցեցայց (kcʻecʻaycʻ) կցեսցիս (kcʻescʻis) կցեսցի (kcʻescʻi) կցեսցուք (kcʻescʻukʻ) կցեսջիք (kcʻesǰikʻ) կցեսցին (kcʻescʻin)
imperatives — (դու) — — (դուք) —
imperative — կցեա՛ց (kcʻeácʻ) — — կցեցարո՛ւք (kcʻecʻarúkʻ) —
cohortative — կցեսջի՛ր (kcʻesǰír) — — կցեսջի՛ք (kcʻesǰíkʻ) —
prohibitive — մի՛ կցիր (mí kcʻir) — — մի՛ կցիք (mí kcʻikʻ) —
*post-classical

Derived terms

[edit]

Descendants

[edit]
  • Armenian: կցել (kcʻel)
  • ⇒ Middle Armenian: կուց (kucʻ)

References

[edit]
  1. ^ Meillet, Antoine (1894) “De quelques difficultés de la théorie des gutturales indo-européennes”, in Mémoires de la Société de Linguistique de Paris (in French), volume 8, page 296 of 277–304
  2. ^ Pedersen, Holger (1907) “Neues und nachträgliches”, in Zeitschrift für vergleichende Sprachforschung auf dem Gebiete der Indogermanischen Sprachen‎[1] (in German), volume 40, number 2, page 211 of 129–217
  3. ^ Kortlandt, Frederik (2003) Armeniaca: comparative notes, Ann Arbor: Caravan Books, pages 91–95
  4. ^ Meillet, Antoine (1912–1914) “De la composition en arménien”, in Mémoires de la Société de Linguistique de Paris (in French), volume 18, page 267 of 245–270
  5. ^ Viredaz, Rémy (2003) “The Great Armenian Puzzle is not Thorny”, in Annual of Armenian linguistics‎[2], numbers 22-23, page 64, footnote 22

Further reading

[edit]
  • Ačaṙean, Hračʻeay (1973) “կից”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press, pages 595–597
  • Klimov, G. A. (1998) Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages (Trends in linguistics. Documentation; 16), New York, Berlin: Mouton de Gruyter, page 90
  • Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 365
  • Марр, Н. (1901) Тексты и разыскания по армяно-грузинской филологии. Книга III. Ипполит. Толкование Песни песней. Грузинский текст по рукописи X в. [Texts and research in Armenian–Georgian philology. Book III. Hippolytus. Commentary on the Song of Songs. The Georgian text based on a 10th c. manuscript] (Издания Факультета восточных языков Императорского С.-Петербургского университета; 5)‎[3], Saint Petersburg: Academy Press, page LXV
  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “կցեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=կցեմ&oldid=78116417"