պատշաճ
Armenian
Etymology
From (deprecated template usage) [etyl] Old Armenian պատշաճ (patšač).
Pronunciation
- Lua error in Module:parameters at line 290: Parameter 1 should be a valid language or etymology language code; the value "hy-E" is not valid. See WT:LOL and WT:LOL/E. IPA(key): [pɑtˈʃɑt͡ʃ]
Adjective
պատշաճ • (patšač) (superlative ամենապատշաճ)
- due, fit, proper, decent, decorous, becoming, seemly, appropriate
- պատշաճ կերպով, ըստ պատշաճի ― patšač kerpov, əst patšači ― duly
Declension
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | պատշաճ (patšač) | պատշաճներ (patšačner) | ||
| dative | պատշաճի (patšači) | պատշաճների (patšačneri) | ||
| ablative | պատշաճից (patšačicʻ) | պատշաճներից (patšačnericʻ) | ||
| instrumental | պատշաճով (patšačov) | պատշաճներով (patšačnerov) | ||
| locative | պատշաճում (patšačum) | պատշաճներում (patšačnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | պատշաճը/պատշաճն (patšačə/patšačn) | պատշաճները/պատշաճներն (patšačnerə/patšačnern) | ||
| dative | պատշաճին (patšačin) | պատշաճներին (patšačnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | պատշաճս (patšačs) | պատշաճներս (patšačners) | ||
| dative | պատշաճիս (patšačis) | պատշաճներիս (patšačneris) | ||
| ablative | պատշաճիցս (patšačicʻs) | պատշաճներիցս (patšačnericʻs) | ||
| instrumental | պատշաճովս (patšačovs) | պատշաճներովս (patšačnerovs) | ||
| locative | պատշաճումս (patšačums) | պատշաճներումս (patšačnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | պատշաճդ (patšačd) | պատշաճներդ (patšačnerd) | ||
| dative | պատշաճիդ (patšačid) | պատշաճներիդ (patšačnerid) | ||
| ablative | պատշաճիցդ (patšačicʻd) | պատշաճներիցդ (patšačnericʻd) | ||
| instrumental | պատշաճովդ (patšačovd) | պատշաճներովդ (patšačnerovd) | ||
| locative | պատշաճումդ (patšačumd) | պատշաճներումդ (patšačnerumd) | ||
Old Armenian
Etymology
From earlier *պատսաճ (*patsač), from Middle Persian [script needed] (patsač), composed of the prefix [script needed] (pat-, “against, with respect to”) and the root [script needed] (sač-)․ Compare Avestan 𐬞𐬀𐬌𐬙𐬌-𐬯𐬀𐬗 (paiti-sac), Old Persian [script needed] (pati-sač). For the root [script needed] (sač-) compare Middle Persian [script needed] (sačitan, “to be suited, worthy”) and Persian سزیدن (sazīdan, “to fit, suit”).
For the ս...ճ (s...č) assimilation to շ...ճ (š...č) compare աստիճան (astičan) → աշտիճան (aštičan), սոճի (soči) → շոճի (šoči), աստուճ (astuč) → աշտուճ (aštuč).
Adjective
պատշաճ • (patšač)
- suitable, pertinent, proper, seemly, decorous, becoming, convenient, congruous, fit, decent, conformable, analogous, proportioned; just, reasonable
- պատշաճք ― patšačkʻ ― decency, decorum, propriety, conveniency
- ըստ պատշաճի, ըստ պատշաճից ― əst patšači, əst patšačicʻ ― conveniently, duly, a propos, pertinently, decently, seemly, seasonably
- պատշաճ է, պարտաւ պատշաճ է ― patšač ē, partaw patšač ē ― it is proper, suitable, right, it becomes
- չէ պատշաճ ― čʻē patšač ― it is not seemly or befitting
- ըստ ոչ պատշաճի ― əst očʻ patšači ― unseasonable
- լնուլ զպարտս պատշաճից ― lnul zparts patšačicʻ ― to behave with propriety, decorum, good breeding or politeness
Declension
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | պատշաճ (patšač) | պատշաճք (patšačkʻ) | |
| genitive | պատշաճի (patšači) | պատշաճից (patšačicʻ) | |
| dative | պատշաճի (patšači) | պատշաճից (patšačicʻ) | |
| accusative | պատշաճ (patšač) | պատշաճս (patšačs) | |
| ablative | պատշաճէ (patšačē) | պատշաճից (patšačicʻ) | |
| instrumental | պատշաճիւ (patšačiw) | պատշաճիւք (patšačiwkʻ) | |
| locative | պատշաճի (patšači) | պատշաճս (patšačs) |
Derived terms
- ամենապատշաճ (amenapatšač)
- անպատշաճ (anpatšač)
- անպատշաճաբար (anpatšačabar)
- անպատշաճագոյն (anpatšačagoyn)
- անպատշաճախօս (anpatšačaxōs)
- անպատշաճական (anpatšačakan)
- անպատշաճապէս (anpatšačapēs)
- անպատշաճութիւն (anpatšačutʻiwn)
- առպատշաճաբար (aṙpatšačabar)
- բարեպատշաճապէս (barepatšačapēs)
- գեղապատշաճ (gełapatšač)
- համապատշաճեցուցեալ (hamapatšačecʻucʻeal)
- մարթուպատշաճ (martʻupatšač)
- պատշաճաբար (patšačabar)
- պատշաճագեղ (patšačageł)
- պատշաճագոյն (patšačagoyn)
- պատշաճադատ (patšačadat)
- պատշաճական (patšačakan)
- պատշաճակերտ (patšačakert)
- պատշաճապէս (patšačapēs)
- պատշաճաւոր (patšačawor)
- պատշաճեմ (patšačem)
- պատշաճեցուցանեմ (patšačecʻucʻanem)
- պատշաճիմ (patšačim)
- պատշաճող (patšačoł)
- պատշաճողական (patšačołakan)
- պատշաճողութիւն (patšačołutʻiwn)
- պատշաճութիւն (patšačutʻiwn)
- պատշաճումն (patšačumn)
- պարտուպատշաճ (partupatšač)
Descendants
- Armenian: պատշաճ (patšač)
References
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “պատշաճ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “պատշաճ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press