دست

See also: دشت

Baluchi

Etymology

Ultimately from Proto-Iranian [Term?], from Proto-Indo-Iranian [Term?], from Proto-Indo-European *ǵʰés-to- (“hand”), from *ǵʰes-.

Noun

دست • (dast)

1. hand

---

Persian

Etymology

(deprecated template usage) From Middle Persian 𐭩𐭣𐭤 (dast), from Old Persian 𐎭𐎿𐎫 (dasta), from Proto-Iranian *jástah (compare Kurdish, Avestan 𐬰𐬀𐬯𐬙𐬀 (zasta), Sogdian ܕܣܛ (ẟast-, “hand”)), from Proto-Indo-Iranian *ȷ́ʰástas (compare Sanskrit हस्त (hasta)), from Proto-Indo-European *ǵʰés-to- (“hand”), from *ǵʰes-. Compare Ancient Greek χείρ (kheír, “hand”), Albanian dorë (“hand”), Tocharian A tsar, Latin hīr (“hand”).

Pronunciation

• IPA^(key): /dæst/, [dæstʰ]

  audio:

  (file)

Noun

Dari	دست
Iranian Persian
Tajik	даст

دست • (dast) (plural دستان (dastân) or دست‌ها (dast-hâ))

1. (anatomy) hand
2. (anatomy) arm
3. hand (side; part, camp; direction, either right or left)
   • 11th century, Abulfazl-i Bayhaqī, Tārīx-i Bayhaqī[1]

     خواجه امیر حسنک را هر چند خواست که پیش وی بنشیند نگذاشت و بر دست راست من و دست راست خواجه ابوالقاسم کثیر و بونصر مشکان بنشاند، هر چند ابوالقاسم کثیر معزول بود، اما حرمتش سخت بزرگ بود و بوسهل بر دست چپ خواجه، از این نیز سخت‌تر بتابید

     Although Amir Hasanak wanted to sit near him, Khwajah [Ahmad] didn't let it, and seated him at my right-hand, and at Khwajah Abul-Qasim Kasir's and Bu Nasr Mushkan's right-hand—although Abul-Qasim Kasir was deposed, his reverence was so great—and [seated] Bu Sahl at Khwajah's left-hand; he [Bu Sahl] was outraged even more because of this.

Inflection

Basic forms of دست (dast)
	singular	plural
bare	دست (dast)	دستان (dastấn) دستا △ (dastấ)
definitive direct object	دست را (dast râ) دست رو △ (dasto)	دستان را (dastấn râ) دستا رو △ (dastấ ro)
ezâfe	دست (dast-e)	دستان (dastấn-e) دستای △ (dastấ-ye)
marked indefinite or relative definite	دستی (dast-i)	دستانی (dastấn-i) دستایی △ (dastấi)
△ Colloquial.

Possessive forms of دست (dast)
	singular	plural
1st person singular (“my”)	دستم (dástam)	دستانم (dastấnam) دستام △ (dastấm)
2nd person singular (“your”)	دستت (dástat) [Term?] △ (dástet)	دستانت (dastấnat) دستات △ (dastất)
3rd person singular (“his, her, its”)	دستش (dástaš) [Term?] △ (dásteš)	دستانش (dastấnaš) دستاش △ (dastấš)
1st plural (“our”)	دستمان (dástemân) دستمون △ (dástemun)	دستانمان (dastấnemân) دستامون △ (dastấmun)
2nd plural (“your”)	دستتان (dástetân) دستتون △ (dástetun)	دستانتان (dastấnetân) دستاتون △ (dastấtun)
3rd plural (“their”)	دستشان (dástešân) دستشون △ (dástešun)	دستانشان (dastấnešân) دستاشون △ (dastấšun)
△ Colloquial.

Derived terms

• از دست رفتن (az dast raftan)
• به دست آوردن (be dast âvardan)
• دست انداختن (dast andâxtan)
• دست‌فروش (dast-foruš)
• دست‌فروشی (dast-foruši)
• دستکش (dastkeš)
• دستی (dastí)

Related terms

• دسته (daste)

Descendants

• → Gulf Arabic: دست (dast, “glove”) (Kuwait)
• → Kumzari: دست