نوروز

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Persian

[edit]
FWOTD – 20 March 2013
Persian Wikipedia has an article on:
Wikipedia fa
Dari نوروز
Iranian Persian
Tajik Наврӯз

Etymology

[edit]

    Inherited from Middle Persian [Book Pahlavi needed] (nwklwc /⁠nōg-rōz⁠/, “New Year's day”) (Pazend 𐬥𐬋𐬭𐬋𐬰 (nōrōz)), from 𐭭𐭥𐭪𐭩 (nwky /⁠nōg⁠/, “new”) +‎ 𐭩𐭥𐭬 (YWM /⁠rōz⁠/, “day”). By surface analysis, نو (now, “new”) +‎ روز (ruz, “day”).

    Pronunciation

    [edit]
     

    Readings
    Classical reading? nawrōz
    Dari reading? nawrōz
    Iranian reading? nowruz
    Tajik reading? navrüz

    Proper noun

    [edit]

    نُوروز • (nowruz)

    1. Nowruz, New Year in the Iranian and Zoroastrian calendar, celebrated on the spring equinox.
      • 940-1020, Ferdowsi, Shahnameh, "پادشاهی بهرام گور"
        چو شد ساخته کار آتشکده
        همان جای نوروز و جشن سده
        بیامد سوی آذرآبادگان
        خود و نامداران و آزادگان
        ču šud sâxta kâr-i âtaškada
        hamân jây-i nawrôz u jašn-i sada
        biyâmad sôy-i âzarâbâdagân
        xwad u nâmdârân u âzâdagân
        (please add an English translation of this quotation)
      • 1048-1131, Omar Khayyám, Rubaiyat, ruba'i #19
        بر چهرهٔ گل نسیم نوروز خوش است
        در صحن چمن روی دل‌افروز خوش است
        از دی که گذشت هر چه گویی خوش نیست
        خوش باش و ز دی مگو که امروز خوش است
        bar čihra-i gul nasîm-i nawrôz xwaš ast
        dar sahn-i čaman rôy-i dil-afrôz xwaš ast
        az dî ki guzašt har či gôyî xwaš nêst
        xwaš bâš u zi dî ma-gô ki imrôz xvaš ast
        (please add an English translation of this quotation)
      • 1184-1291, Saadi Shirazi, Divan, ghazal #112
        نظر به روی تو هر بامداد نوروزیست
        شب فراق تو هر شب که هست یلداییست
        nazar ba rôy-i tu har bâmdâd nawrôzêst
        šab-i firâq-i tu har šab ki hast yaldâêst
        (please add an English translation of this quotation)
      • 1207-1273, Rumi, Divan-e Shams, tarji' #7
        مستی و عاشقی و جوانی و یار ما
        نوروز و نوبهار و حمل می‌زند صلا
        هرگز ندیده چشم جهان این چنین بهار
        می‌روید از زمین و ز کهسار کیمیا
        mastî u âšiqî u javânî u yâr-i mâ
        nawrôz u nawbahâr u hamal mê-zanad salâ
        hargiz nadîda čašm-i jahân în čunîn bahâr
        mê-rôyad az zamîn u zi kuhsâr kîmiyâ
        (please add an English translation of this quotation)

    Inflection

    [edit]
        Enclitic-attached forms of نوروز (nowruz) (Iranian Persian)
        Basic forms of نوروز (nowruz)
    singular plural
    bare نوروز
    (nowruz)     		نوروز‌ها
    (nowruz-hấ)
    نوروزا △
    (nowruzấ)
    definitive direct object نوروز را
    (nowruz râ)
    نوروز رو △
    (nowruzo)     		نوروز‌ها را
    (nowruz-hấ râ)
    نوروزا رو △
    (nowruzấ ro)
    ezâfe نوروز
    (nowruz-e)     		نوروز‌های
    (nowruz-hấ-ye)
    نوروزای △
    (nowruzấ-ye)
    marked indefinite
    or relative definite     		نوروزی
    (nowruz-i)     		نوروز‌هایی
    (nowruzấn-i, nowruz-hấ-i)
    نوروزایی △
    (nowruzấi)
    △ Colloquial.
        Possessive forms of نوروز (nowruz)
    singular plural
    1st person singular
    (“my”)     		نوروزم
    (nowruzam)     		نوروز‌هایم
    (nowruz-hấyam)
    نوروز‌هام، نوروزام △
    (nowruzấm)
    2nd person singular
    (“your”)     		نوروزت
    (nowruzat)
    [Term?] △
    (nowruzet)     		نوروز‌هایت
    (nowruz-hấyat)
    نوروز‌هات، نوروزات △
    (nowruzất)
    3rd person singular
    (“his, her, its”)     		نوروزش
    (nowruzaš)
    [Term?] △
    (nowruzeš)     		نوروز‌هایش
    (nowruz-hấyaš)
    نوروز‌هاش، نوروزاش △
    (nowruzấš)
    1st plural
    (“our”)     		نوروزمان
    (nowruzemân)
    نوروزمون △
    (nowruzemun)     		نوروز‌هایمان
    (nowruz-hấyemân)
    نوروز‌هامون، نوروزامون △
    (nowruzấmun)
    2nd plural
    (“your”)     		نوروزتان
    (nowruzetân)
    نوروزتون △
    (nowruzetun)     		نوروز‌هایتان
    (nowruz-hấyetân)
    نوروز‌هاتون، نوروزاتون △
    (nowruzấtun)
    3rd plural
    (“their”)     		نوروزشان
    (nowruzešân)
    نوروزشون △
    (nowruzešun)     		نوروز‌هایشان
    (nowruz-hấyešân)
    نوروز‌هاشون، نوروزاشون △
    (nowruzấšun)
    △ Colloquial.

    Derived terms

    [edit]
    [edit]

    Descendants

    [edit]

    References

    [edit]
    Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=نوروز&oldid=80708817"