अनाहार

Hindi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit अनाहार (anāhāra); equivalent to अन्- (an-) +‎ आहार (āhār). May have also been inherited through Prakrit 𑀅𑀡𑀸𑀳𑀸𑀭 (aṇāhāra).

Pronunciation

• (Delhi Hindi) IPA^(key): /ə.nɑː.ɦɑːɾ/, [ɐ.näː.ɦäːɾ]

Adjective

अनाहार • (anāhār) (indeclinable, Urdu spelling اناہار)

1. one who abstains from food; one who fasts

Noun

अनाहार • (anāhār) m (Urdu spelling اناہار)

1. abstinence (especially from food)

Declension

Declension of अनाहार (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	अनाहार anāhār	अनाहार anāhār
oblique	अनाहार anāhār	अनाहारों anāhārõ
vocative	अनाहार anāhār	अनाहारो anāhāro

Further reading

• Dāsa, Śyāmasundara (1965–1975) “अनाहार”, in Hindī Śabdasāgara [lit. Sea of Hindi words] (in Hindi), Kashi [Varanasi]: Nagari Pracarini Sabha

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• অনাহাৰ (Assamese script)
• ᬅᬦᬵᬳᬵᬭ (Balinese script)
• অনাহার (Bengali script)
• 𑰀𑰡𑰯𑰮𑰯𑰨 (Bhaiksuki script)
• 𑀅𑀦𑀸𑀳𑀸𑀭 (Brahmi script)
• အနာဟာရ (Burmese script)
• અનાહાર (Gujarati script)
• ਅਨਾਹਾਰ (Gurmukhi script)
• 𑌅𑌨𑌾𑌹𑌾𑌰 (Grantha script)
• ꦄꦤꦴꦲꦴꦫ (Javanese script)
• 𑂃𑂢𑂰𑂯𑂰𑂩 (Kaithi script)
• ಅನಾಹಾರ (Kannada script)
• អនាហារ (Khmer script)
• ອນາຫາຣ (Lao script)
• അനാഹാര (Malayalam script)
• ᠠᠨᠠ᠎᠊ᠠᡥᠠ᠎᠊ᠠᡵᠠ (Manchu script)
• 𑘀𑘡𑘰𑘮𑘰𑘨 (Modi script)
• ᠠᠨᠠᢗᠾᠠᢗᠷᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑦠𑧁𑧑𑧎𑧑𑧈 (Nandinagari script)
• 𑐀𑐣𑐵𑐴𑐵𑐬 (Newa script)
• ଅନାହାର (Odia script)
• ꢂꢥꢵꢲꢵꢬ (Saurashtra script)
• 𑆃𑆤𑆳𑆲𑆳𑆫 (Sharada script)
• 𑖀𑖡𑖯𑖮𑖯𑖨 (Siddham script)
• අනාහාර (Sinhalese script)
• 𑩐𑩯𑩛𑪂𑩛𑩼 (Soyombo script)
• 𑚀𑚝𑚭𑚩𑚭𑚤 (Takri script)
• அநாஹார (Tamil script)
• అనాహార (Telugu script)
• อนาหาร (Thai script)
• ཨ་ནཱ་ཧཱ་ར (Tibetan script)
• 𑒁𑒢𑒰𑒯𑒰𑒩 (Tirhuta script)
• 𑨀𑨝𑨊𑨱𑨊𑨫 (Zanabazar Square script)

Etymology

From अन्- (an-, negative suffix) +‎ आहार (āhāra, “food”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɐ.nɑː.ɦɑː.ɾɐ/
• (Classical) IPA^(key): /ɐ.n̪ɑːˈɦɑː.ɾɐ/

Adjective

अनाहार • (anāhāra) stem

1. one who abstains from food; one who fasts

Declension

Masculine a-stem declension of अनाहार (anāhāra)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अनाहारः anāhāraḥ	अनाहारौ / अनाहारा¹ anāhārau / anāhārā¹	अनाहाराः / अनाहारासः¹ anāhārāḥ / anāhārāsaḥ¹
Vocative	अनाहार anāhāra	अनाहारौ / अनाहारा¹ anāhārau / anāhārā¹	अनाहाराः / अनाहारासः¹ anāhārāḥ / anāhārāsaḥ¹
Accusative	अनाहारम् anāhāram	अनाहारौ / अनाहारा¹ anāhārau / anāhārā¹	अनाहारान् anāhārān
Instrumental	अनाहारेण anāhāreṇa	अनाहाराभ्याम् anāhārābhyām	अनाहारैः / अनाहारेभिः¹ anāhāraiḥ / anāhārebhiḥ¹
Dative	अनाहाराय anāhārāya	अनाहाराभ्याम् anāhārābhyām	अनाहारेभ्यः anāhārebhyaḥ
Ablative	अनाहारात् anāhārāt	अनाहाराभ्याम् anāhārābhyām	अनाहारेभ्यः anāhārebhyaḥ
Genitive	अनाहारस्य anāhārasya	अनाहारयोः anāhārayoḥ	अनाहाराणाम् anāhārāṇām
Locative	अनाहारे anāhāre	अनाहारयोः anāhārayoḥ	अनाहारेषु anāhāreṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of अनाहारा (anāhārā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अनाहारा anāhārā	अनाहारे anāhāre	अनाहाराः anāhārāḥ
Vocative	अनाहारे anāhāre	अनाहारे anāhāre	अनाहाराः anāhārāḥ
Accusative	अनाहाराम् anāhārām	अनाहारे anāhāre	अनाहाराः anāhārāḥ
Instrumental	अनाहारया / अनाहारा¹ anāhārayā / anāhārā¹	अनाहाराभ्याम् anāhārābhyām	अनाहाराभिः anāhārābhiḥ
Dative	अनाहारायै anāhārāyai	अनाहाराभ्याम् anāhārābhyām	अनाहाराभ्यः anāhārābhyaḥ
Ablative	अनाहारायाः / अनाहारायै² anāhārāyāḥ / anāhārāyai²	अनाहाराभ्याम् anāhārābhyām	अनाहाराभ्यः anāhārābhyaḥ
Genitive	अनाहारायाः / अनाहारायै² anāhārāyāḥ / anāhārāyai²	अनाहारयोः anāhārayoḥ	अनाहाराणाम् anāhārāṇām
Locative	अनाहारायाम् anāhārāyām	अनाहारयोः anāhārayoḥ	अनाहारासु anāhārāsu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of अनाहार (anāhāra)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अनाहारम् anāhāram	अनाहारे anāhāre	अनाहाराणि / अनाहारा¹ anāhārāṇi / anāhārā¹
Vocative	अनाहार anāhāra	अनाहारे anāhāre	अनाहाराणि / अनाहारा¹ anāhārāṇi / anāhārā¹
Accusative	अनाहारम् anāhāram	अनाहारे anāhāre	अनाहाराणि / अनाहारा¹ anāhārāṇi / anāhārā¹
Instrumental	अनाहारेण anāhāreṇa	अनाहाराभ्याम् anāhārābhyām	अनाहारैः / अनाहारेभिः¹ anāhāraiḥ / anāhārebhiḥ¹
Dative	अनाहाराय anāhārāya	अनाहाराभ्याम् anāhārābhyām	अनाहारेभ्यः anāhārebhyaḥ
Ablative	अनाहारात् anāhārāt	अनाहाराभ्याम् anāhārābhyām	अनाहारेभ्यः anāhārebhyaḥ
Genitive	अनाहारस्य anāhārasya	अनाहारयोः anāhārayoḥ	अनाहाराणाम् anāhārāṇām
Locative	अनाहारे anāhāre	अनाहारयोः anāhārayoḥ	अनाहारेषु anāhāreṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Pali: anāhāra
• → Hindi: अनाहार (anāhār) (learned)

Noun

अनाहार • (anāhāra) stem, m

1. abstinence (especially from food)
2. non-production

Declension

Masculine a-stem declension of अनाहार (anāhāra)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अनाहारः anāhāraḥ	अनाहारौ / अनाहारा¹ anāhārau / anāhārā¹	अनाहाराः / अनाहारासः¹ anāhārāḥ / anāhārāsaḥ¹
Vocative	अनाहार anāhāra	अनाहारौ / अनाहारा¹ anāhārau / anāhārā¹	अनाहाराः / अनाहारासः¹ anāhārāḥ / anāhārāsaḥ¹
Accusative	अनाहारम् anāhāram	अनाहारौ / अनाहारा¹ anāhārau / anāhārā¹	अनाहारान् anāhārān
Instrumental	अनाहारेण anāhāreṇa	अनाहाराभ्याम् anāhārābhyām	अनाहारैः / अनाहारेभिः¹ anāhāraiḥ / anāhārebhiḥ¹
Dative	अनाहाराय anāhārāya	अनाहाराभ्याम् anāhārābhyām	अनाहारेभ्यः anāhārebhyaḥ
Ablative	अनाहारात् anāhārāt	अनाहाराभ्याम् anāhārābhyām	अनाहारेभ्यः anāhārebhyaḥ
Genitive	अनाहारस्य anāhārasya	अनाहारयोः anāhārayoḥ	अनाहाराणाम् anāhārāṇām
Locative	अनाहारे anāhāre	अनाहारयोः anāhārayoḥ	अनाहारेषु anāhāreṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Prakrit: 𑀅𑀡𑀸𑀳𑀸𑀭 (aṇāhāra)
• → Hindi: अनाहार (anāhār)
• → Tocharian B: anahār

Further reading

• Monier Williams (1899) “अनाहार”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 29, column 1.
• Apte, Vaman Shivram (1890) “अनाहार”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan
• Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “anāhāra”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press