अल्पप्राण
Sanskrit
Etymology
2=h₂enh₁Please see Module:checkparams for help with this warning.
अल्प (alpa, “small, little”) + प्राण (prāṇa, “breath”).
Pronunciation
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /ɐl̪.pɐpˈɾɑː.ɳɐ/
Noun
अल्पप्राण • (alpaprāṇa) stem, m
- slight breathing or weak aspiration
Inflection
| Masculine a-stem declension of अल्पप्राण | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | अल्पप्राणः (alpaprāṇaḥ) | ||
| Gen. sg. | अल्पप्राणस्य (alpaprāṇasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | अल्पप्राणः (alpaprāṇaḥ) | अल्पप्राणौ (alpaprāṇau) | अल्पप्राणाः (alpaprāṇāḥ) |
| Vocative | अल्पप्राण (alpaprāṇa) | अल्पप्राणौ (alpaprāṇau) | अल्पप्राणाः (alpaprāṇāḥ) |
| Accusative | अल्पप्राणम् (alpaprāṇam) | अल्पप्राणौ (alpaprāṇau) | अल्पप्राणान् (alpaprāṇān) |
| Instrumental | अल्पप्राणेन (alpaprāṇena) | अल्पप्राणाभ्याम् (alpaprāṇābhyām) | अल्पप्राणैः (alpaprāṇaiḥ) |
| Dative | अल्पप्राणाय (alpaprāṇāya) | अल्पप्राणाभ्याम् (alpaprāṇābhyām) | अल्पप्राणेभ्यः (alpaprāṇebhyaḥ) |
| Ablative | अल्पप्राणात् (alpaprāṇāt) | अल्पप्राणाभ्याम् (alpaprāṇābhyām) | अल्पप्राणेभ्यः (alpaprāṇebhyaḥ) |
| Genitive | अल्पप्राणस्य (alpaprāṇasya) | अल्पप्राणयोः (alpaprāṇayoḥ) | अल्पप्राणानाम् (alpaprāṇānām) |
| Locative | अल्पप्राणे (alpaprāṇe) | अल्पप्राणयोः (alpaprāṇayoḥ) | अल्पप्राणेषु (alpaprāṇeṣu) |
Adjective
अल्पप्राण • (alpaprāṇa) stem
- (literally) having short breath
- not persevering
- soon tired
- (phonetics) unaspirated
Inflection
| Masculine a-stem declension of अल्पप्राण | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | अल्पप्राणः (alpaprāṇaḥ) | ||
| Gen. sg. | अल्पप्राणस्य (alpaprāṇasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | अल्पप्राणः (alpaprāṇaḥ) | अल्पप्राणौ (alpaprāṇau) | अल्पप्राणाः (alpaprāṇāḥ) |
| Vocative | अल्पप्राण (alpaprāṇa) | अल्पप्राणौ (alpaprāṇau) | अल्पप्राणाः (alpaprāṇāḥ) |
| Accusative | अल्पप्राणम् (alpaprāṇam) | अल्पप्राणौ (alpaprāṇau) | अल्पप्राणान् (alpaprāṇān) |
| Instrumental | अल्पप्राणेन (alpaprāṇena) | अल्पप्राणाभ्याम् (alpaprāṇābhyām) | अल्पप्राणैः (alpaprāṇaiḥ) |
| Dative | अल्पप्राणाय (alpaprāṇāya) | अल्पप्राणाभ्याम् (alpaprāṇābhyām) | अल्पप्राणेभ्यः (alpaprāṇebhyaḥ) |
| Ablative | अल्पप्राणात् (alpaprāṇāt) | अल्पप्राणाभ्याम् (alpaprāṇābhyām) | अल्पप्राणेभ्यः (alpaprāṇebhyaḥ) |
| Genitive | अल्पप्राणस्य (alpaprāṇasya) | अल्पप्राणयोः (alpaprāṇayoḥ) | अल्पप्राणानाम् (alpaprāṇānām) |
| Locative | अल्पप्राणे (alpaprāṇe) | अल्पप्राणयोः (alpaprāṇayoḥ) | अल्पप्राणेषु (alpaprāṇeṣu) |
| Feminine ā-stem declension of अल्पप्राण | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | अल्पप्राणा (alpaprāṇā) | ||
| Gen. sg. | अल्पप्राणायाः (alpaprāṇāyāḥ) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | अल्पप्राणा (alpaprāṇā) | अल्पप्राणे (alpaprāṇe) | अल्पप्राणाः (alpaprāṇāḥ) |
| Vocative | अल्पप्राणे (alpaprāṇe) | अल्पप्राणे (alpaprāṇe) | अल्पप्राणाः (alpaprāṇāḥ) |
| Accusative | अल्पप्राणाम् (alpaprāṇām) | अल्पप्राणे (alpaprāṇe) | अल्पप्राणाः (alpaprāṇāḥ) |
| Instrumental | अल्पप्राणया (alpaprāṇayā) | अल्पप्राणाभ्याम् (alpaprāṇābhyām) | अल्पप्राणाभिः (alpaprāṇābhiḥ) |
| Dative | अल्पप्राणायै (alpaprāṇāyai) | अल्पप्राणाभ्याम् (alpaprāṇābhyām) | अल्पप्राणाभ्यः (alpaprāṇābhyaḥ) |
| Ablative | अल्पप्राणायाः (alpaprāṇāyāḥ) | अल्पप्राणाभ्याम् (alpaprāṇābhyām) | अल्पप्राणाभ्यः (alpaprāṇābhyaḥ) |
| Genitive | अल्पप्राणायाः (alpaprāṇāyāḥ) | अल्पप्राणयोः (alpaprāṇayoḥ) | अल्पप्राणानाम् (alpaprāṇānām) |
| Locative | अल्पप्राणायाम् (alpaprāṇāyām) | अल्पप्राणयोः (alpaprāṇayoḥ) | अल्पप्राणासु (alpaprāṇāsu) |
| Neuter a-stem declension of अल्पप्राण | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | अल्पप्राणम् (alpaprāṇam) | ||
| Gen. sg. | अल्पप्राणस्य (alpaprāṇasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | अल्पप्राणम् (alpaprāṇam) | अल्पप्राणे (alpaprāṇe) | अल्पप्राणानि (alpaprāṇāni) |
| Vocative | अल्पप्राण (alpaprāṇa) | अल्पप्राणे (alpaprāṇe) | अल्पप्राणानि (alpaprāṇāni) |
| Accusative | अल्पप्राणम् (alpaprāṇam) | अल्पप्राणे (alpaprāṇe) | अल्पप्राणानि (alpaprāṇāni) |
| Instrumental | अल्पप्राणेन (alpaprāṇena) | अल्पप्राणाभ्याम् (alpaprāṇābhyām) | अल्पप्राणैः (alpaprāṇaiḥ) |
| Dative | अल्पप्राणाय (alpaprāṇāya) | अल्पप्राणाभ्याम् (alpaprāṇābhyām) | अल्पप्राणेभ्यः (alpaprāṇebhyaḥ) |
| Ablative | अल्पप्राणात् (alpaprāṇāt) | अल्पप्राणाभ्याम् (alpaprāṇābhyām) | अल्पप्राणेभ्यः (alpaprāṇebhyaḥ) |
| Genitive | अल्पप्राणस्य (alpaprāṇasya) | अल्पप्राणयोः (alpaprāṇayoḥ) | अल्पप्राणानाम् (alpaprāṇānām) |
| Locative | अल्पप्राणे (alpaprāṇe) | अल्पप्राणयोः (alpaprāṇayoḥ) | अल्पप्राणेषु (alpaprāṇeṣu) |
Antonyms
- (unaspirated): महाप्राण (mahāprāṇa)
References
- Monier Williams (1899) “अल्पप्राण”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0095.