क्षेत्र

See also: क्षत्र

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit क्षेत्र (kṣétra). Doublet of खेत (khet).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /kʂeːt̪.ɾᵊ/, [kʃeːt̪.ɾᵊ]

Noun

क्षेत्र • (kṣetra) m (Urdu spelling کشيتر)

1. field, area of study

   गणित का कौन्सा क्षेत्र तुम्हे सबसे पसंद आता है?

   gaṇit kā kaunsā kṣetra tumhe sabse pasand ātā hai?

   Which field of mathematics do you like the most?

2. region, area, zone

   यह क्षेत्र उस राज्य के अंतर्गत है।

   yah kṣetra us rājya ke antargat hai.

   This region is included in that state.

   पश्चिमी क्षेत्र ― paścimī kṣetra ― western zone

   Synonyms: इलाक़ा (ilāqā), हलक़ा (halqā)

3. (uncommon) field, land, enclosed plot of ground

   Synonyms: खेत (khet), ज़मीन (zamīn)

References

• Bahri, Hardev (1989) “क्षेत्र”, in Siksarthi Hindi-Angrejhi Sabdakosa [Learners' Hindi-English Dictionary], Delhi: Rajpal & Sons.

---

Nepali

Noun

क्षेत्र • (kṣetra)

1. field, area, region, zone

---

Sanskrit

Etymology

(deprecated template usage)

From Proto-Indo-Aryan *ṭṣáytram, from Proto-Indo-Iranian *ćšáytram, from Proto-Indo-European *tḱéytrom. Compare Avestan 𐬱𐬋𐬌𐬚𐬭𐬀 (šōiθra).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /kʂɐ́jt.ɾɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈkʂeːt̪.ɾɐ/

Noun

क्षेत्र • (kṣétra) stem, n (Vedic kṣáitra)

1. land, soil, ground
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda
2. field, cultivated area
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda
3. area, domain place, region, country
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda

Declension

Neuter a-stem declension of क्षेत्र (kṣétra)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	क्षेत्रम् kṣétram	क्षेत्रे kṣétre	क्षेत्राणि / क्षेत्रा¹ kṣétrāṇi / kṣétrā¹
Vocative	क्षेत्र kṣétra	क्षेत्रे kṣétre	क्षेत्राणि / क्षेत्रा¹ kṣétrāṇi / kṣétrā¹
Accusative	क्षेत्रम् kṣétram	क्षेत्रे kṣétre	क्षेत्राणि / क्षेत्रा¹ kṣétrāṇi / kṣétrā¹
Instrumental	क्षेत्रेण kṣétreṇa	क्षेत्राभ्याम् kṣétrābhyām	क्षेत्रैः / क्षेत्रेभिः¹ kṣétraiḥ / kṣétrebhiḥ¹
Dative	क्षेत्राय kṣétrāya	क्षेत्राभ्याम् kṣétrābhyām	क्षेत्रेभ्यः kṣétrebhyaḥ
Ablative	क्षेत्रात् kṣétrāt	क्षेत्राभ्याम् kṣétrābhyām	क्षेत्रेभ्यः kṣétrebhyaḥ
Genitive	क्षेत्रस्य kṣétrasya	क्षेत्रयोः kṣétrayoḥ	क्षेत्राणाम् kṣétrāṇām
Locative	क्षेत्रे kṣétre	क्षेत्रयोः kṣétrayoḥ	क्षेत्रेषु kṣétreṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

All inherited descendants point to common Indo-Aryan *cʰétra, itself derived from this form.

• • Kalasha: č̣hetr
  • Khowar: چھتر (čhetr)
• ,
  • Bengali: ক্ষেত (khet)
• ,
  • Konkani: शेत (śet)
• Pali: khetta
• ,
  • Gujarati: ખેતર (khetar)
  • Punjabi: ਖੇਤ (khet)
• → Bengali: ক্ষেত্র (khetro)
• → Middle Chinese: 剎多羅 (MC tsrhaet ta la)
  • → Mandarin: 剎多羅／刹多罗 (chàduōluó)
  • → Middle Korean: 刹 (뎔, dyeol), 刹 (졀, jyeol)
    • → Japanese: 寺 (てら, tera)
    • Korean: 찰 (chal), 절 (jeol)
    • Vietnamese: 剎 (sát)
• → English: kshetra
• → Hindi: क्षेत्र (kṣetra)
• → Marathi: क्षेत्र (kṣetra)
• → Kannada: ಕ್ಷೇತ್ರ (kṣētra)
• → Khmer: ក្សេត្រ (kseet)
• → Lao: ກະເສດ (ka sēt)
• → Nepali: क्षेत्र (kṣetra)
• → Telugu: క్షేత్రము (kṣētramu), క్షేత్రం (kṣētraṁ)
• → Thai: เกษตร (gà-sèet)
• Balinese: ᬲᬾᬢ᭄ᬭ (setra)
  • → Indonesian: setra (“graveyard, cemetery”)
• → Indonesian: setra

References

• Monier-Williams Sanskrit-English Dictionary, page 332