सभ्य

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit सभ्य (sabhya).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /səbʱ.jᵊ/, [sɐbʱ.jᵊ]

Adjective

सभ्य • (sabhya) (indeclinable)

1. civilized, well-mannered
2. polite, courteous

Noun

सभ्य • (sabhya) m

1. gentleman

   Synonyms: सज्जन (sajjan), शिष्टाचारी (śiṣṭācārī), विनम्र (vinamra), शरीफ़ (śarīf)

Declension

Declension of सभ्य (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	सभ्य sabhya	सभ्य sabhya
oblique	सभ्य sabhya	सभ्यों sabhyõ
vocative	सभ्य sabhya	सभ्यो sabhyo

References

• Dāsa, Śyāmasundara (1965–1975), “सभ्य”, in Hindī Śabdasāgara [lit. “Sea of Hindi words”] (in Hindi), Kashi [Varanasi]: Nagari Pracarini Sabha, page 4957
• Caturvedi, Mahendra; Bhola Nath Tiwari (1970), “सभ्य”, in A practical Hindi-English dictionary, Delhi: National Publishing House, page 779
• McGregor, Ronald Stuart (1993), “सभ्य”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press, page 983
• Bahri, Hardev (1989), “सभ्य”, in Siksarthi Hindi-Angrejhi Sabdakosa [Learners' Hindi-English Dictionary], Delhi: Rajpal & Sons, page 635.

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• সভ্য (Assamese script)
• ᬲᬪ᭄ᬬ (Balinese script)
• সভ্য (Bengali script)
• 𑰭𑰥𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
• 𑀲𑀪𑁆𑀬 (Brahmi script)
• သဘျ (Burmese script)
• સભ્ય (Gujarati script)
• ਸਭ੍ਯ (Gurmukhi script)
• 𑌸𑌭𑍍𑌯 (Grantha script)
• ꦱꦨꦾ (Javanese script)
• 𑂮𑂦𑂹𑂨 (Kaithi script)
• ಸಭ್ಯ (Kannada script)
• សភ្យ (Khmer script)
• ສຠ຺ຍ (Lao script)
• സഭ്യ (Malayalam script)
• ᠰᠠᢨᠶᠠ (Manchu script)
• 𑘭𑘥𑘿𑘧 (Modi script)
• ᠰᠠᠪᠾᠶ᠎ᠠ (Mongolian script)
• 𑧍𑧅𑧠𑧇 (Nandinagari script)
• 𑐳𑐨𑑂𑐫 (Newa script)
• ସଭ୍ଯ (Odia script)
• ꢱꢩ꣄ꢫ (Saurashtra script)
• 𑆱𑆨𑇀𑆪 (Sharada script)
• 𑖭𑖥𑖿𑖧 (Siddham script)
• සභ්‍ය (Sinhalese script)
• 𑪁𑩳 𑪙𑩻 (Soyombo script)
• 𑚨𑚡𑚶𑚣 (Takri script)
• ஸப்⁴ய (Tamil script)
• సభ్య (Telugu script)
• สภฺย (Thai script)
• ས་བྷྱ (Tibetan script)
• 𑒮𑒦𑓂𑒨 (Tirhuta script)
• 𑨰𑨡𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)

Etymology

सभा (sabhā, “assembly, council, society”) +‎ -य (-ya)

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /sɐbʱ.jɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /s̪ɐbʱ.jɐ/

Adjective

सभ्य • (sabhya) stem

1. being in an assembly, meeting room, court
2. civilized, well-mannered
3. polite, courteous

Declension

Masculine a-stem declension of सभ्य

	singular	dual	plural
nominative	सभ्यः (sabhyaḥ)	सभ्यौ (sabhyau) सभ्या¹ (sabhyā¹)	सभ्याः (sabhyāḥ) सभ्यासः¹ (sabhyāsaḥ¹)
accusative	सभ्यम् (sabhyam)	सभ्यौ (sabhyau) सभ्या¹ (sabhyā¹)	सभ्यान् (sabhyān)
instrumental	सभ्येन (sabhyena)	सभ्याभ्याम् (sabhyābhyām)	सभ्यैः (sabhyaiḥ) सभ्येभिः¹ (sabhyebhiḥ¹)
dative	सभ्याय (sabhyāya)	सभ्याभ्याम् (sabhyābhyām)	सभ्येभ्यः (sabhyebhyaḥ)
ablative	सभ्यात् (sabhyāt)	सभ्याभ्याम् (sabhyābhyām)	सभ्येभ्यः (sabhyebhyaḥ)
genitive	सभ्यस्य (sabhyasya)	सभ्ययोः (sabhyayoḥ)	सभ्यानाम् (sabhyānām)
locative	सभ्ये (sabhye)	सभ्ययोः (sabhyayoḥ)	सभ्येषु (sabhyeṣu)
vocative	सभ्य (sabhya)	सभ्यौ (sabhyau) सभ्या¹ (sabhyā¹)	सभ्याः (sabhyāḥ) सभ्यासः¹ (sabhyāsaḥ¹)

• ¹Vedic

Feminine ā-stem declension of सभ्या

	singular	dual	plural
nominative	सभ्या (sabhyā)	सभ्ये (sabhye)	सभ्याः (sabhyāḥ)
accusative	सभ्याम् (sabhyām)	सभ्ये (sabhye)	सभ्याः (sabhyāḥ)
instrumental	सभ्यया (sabhyayā) सभ्या¹ (sabhyā¹)	सभ्याभ्याम् (sabhyābhyām)	सभ्याभिः (sabhyābhiḥ)
dative	सभ्यायै (sabhyāyai)	सभ्याभ्याम् (sabhyābhyām)	सभ्याभ्यः (sabhyābhyaḥ)
ablative	सभ्यायाः (sabhyāyāḥ) सभ्यायै² (sabhyāyai²)	सभ्याभ्याम् (sabhyābhyām)	सभ्याभ्यः (sabhyābhyaḥ)
genitive	सभ्यायाः (sabhyāyāḥ) सभ्यायै² (sabhyāyai²)	सभ्ययोः (sabhyayoḥ)	सभ्यानाम् (sabhyānām)
locative	सभ्यायाम् (sabhyāyām)	सभ्ययोः (sabhyayoḥ)	सभ्यासु (sabhyāsu)
vocative	सभ्ये (sabhye)	सभ्ये (sabhye)	सभ्याः (sabhyāḥ)

• ¹Vedic
• ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of सभ्य

	singular	dual	plural
nominative	सभ्यम् (sabhyam)	सभ्ये (sabhye)	सभ्यानि (sabhyāni) सभ्या¹ (sabhyā¹)
accusative	सभ्यम् (sabhyam)	सभ्ये (sabhye)	सभ्यानि (sabhyāni) सभ्या¹ (sabhyā¹)
instrumental	सभ्येन (sabhyena)	सभ्याभ्याम् (sabhyābhyām)	सभ्यैः (sabhyaiḥ) सभ्येभिः¹ (sabhyebhiḥ¹)
dative	सभ्याय (sabhyāya)	सभ्याभ्याम् (sabhyābhyām)	सभ्येभ्यः (sabhyebhyaḥ)
ablative	सभ्यात् (sabhyāt)	सभ्याभ्याम् (sabhyābhyām)	सभ्येभ्यः (sabhyebhyaḥ)
genitive	सभ्यस्य (sabhyasya)	सभ्ययोः (sabhyayoḥ)	सभ्यानाम् (sabhyānām)
locative	सभ्ये (sabhye)	सभ्ययोः (sabhyayoḥ)	सभ्येषु (sabhyeṣu)
vocative	सभ्य (sabhya)	सभ्ये (sabhye)	सभ्यानि (sabhyāni) सभ्या¹ (sabhyā¹)

• ¹Vedic

Derived terms

• सभ्यता (sabhyatā, “the state of being civilized, politeness, courteousness”)
• सभ्यतम (sabhyatama, “very courteous, a very polite person”)
• सभ्यत्व (sabhyatva, “refinement”)

Descendants

• → Punjabi: ਸੱਭਿ (sabbhi) (learned)

Noun

सभ्य • (sabhya) stem, m

1. an assistant at an assembly or council, esp. an assessor, judge
2. the keeper of a gambling house
3. a person of honorable parentage

Declension

Masculine a-stem declension of सभ्य

	singular	dual	plural
nominative	सभ्यः (sabhyaḥ)	सभ्यौ (sabhyau) सभ्या¹ (sabhyā¹)	सभ्याः (sabhyāḥ) सभ्यासः¹ (sabhyāsaḥ¹)
accusative	सभ्यम् (sabhyam)	सभ्यौ (sabhyau) सभ्या¹ (sabhyā¹)	सभ्यान् (sabhyān)
instrumental	सभ्येन (sabhyena)	सभ्याभ्याम् (sabhyābhyām)	सभ्यैः (sabhyaiḥ) सभ्येभिः¹ (sabhyebhiḥ¹)
dative	सभ्याय (sabhyāya)	सभ्याभ्याम् (sabhyābhyām)	सभ्येभ्यः (sabhyebhyaḥ)
ablative	सभ्यात् (sabhyāt)	सभ्याभ्याम् (sabhyābhyām)	सभ्येभ्यः (sabhyebhyaḥ)
genitive	सभ्यस्य (sabhyasya)	सभ्ययोः (sabhyayoḥ)	सभ्यानाम् (sabhyānām)
locative	सभ्ये (sabhye)	सभ्ययोः (sabhyayoḥ)	सभ्येषु (sabhyeṣu)
vocative	सभ्य (sabhya)	सभ्यौ (sabhyau) सभ्या¹ (sabhyā¹)	सभ्याः (sabhyāḥ) सभ्यासः¹ (sabhyāsaḥ¹)

• ¹Vedic

References

• Monier Williams (1899), “सभ्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1151/3.