ცხოველი
Jump to navigation
Jump to search
Georgian
[edit]Etymology
[edit]From Old Georgian ცხოველი (cxoveli), ცხოელი (cxoeli), from Proto-Georgian-Zan *c₁xow-el-, from *c₁xow- (whence also Georgian ცხვარი (cxvari), Georgian ცხოვრება (cxovreba)). Cognate with Mingrelian ჩხოუ (čxou, “cow”) and Laz მჩხური (mçxuri, “sheep”); see below for more.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]ცხოველი • (cxoveli) (plural ცხოველები)
- beastly animal
Inflection
[edit]Declension of ცხოველი (see Georgian declension) | |||
---|---|---|---|
singular | plural | archaic plural | |
nominative | ცხოველი (cxoveli) | ცხოველები (cxovelebi) | ცხოველნი (cxovelni) |
ergative | ცხოველმა (cxovelma) | ცხოველებმა (cxovelebma) | ცხოველთ(ა) (cxovelt(a)) |
dative | ცხოველს(ა) (cxovels(a)) | ცხოველებს(ა) (cxovelebs(a)) | ცხოველთ(ა) (cxovelt(a)) |
genitive | ცხოველის(ა) (cxovelis(a)) | ცხოველების(ა) (cxovelebis(a)) | ცხოველთ(ა) (cxovelt(a)) |
instrumental | ცხოველით(ა) (cxovelit(a)) | ცხოველებით(ა) (cxovelebit(a)) | |
adverbial | ცხოველად(ა) (cxovelad(a)) | ცხოველებად(ა) (cxovelebad(a)) | |
vocative | ცხოველო (cxovelo) | ცხოველებო (cxovelebo) | ცხოველნო (cxovelno) |
Notes: archaic plurals might not exist. |
Postpositional inflection of ცხოველი (see Georgian postpositions) | ||
---|---|---|
postpositions taking a dative case | singular | plural |
-ზე (-ze, “on”) | ცხოველზე (cxovelze) | ცხოველებზე (cxovelebze) |
-თან (-tan, “near”) | ცხოველთან (cxoveltan) | ცხოველებთან (cxovelebtan) |
-ში (-ši, “in”) | ცხოველში (cxovelši) | ცხოველებში (cxovelebši) |
-ვით (-vit, “like”) | ცხოველივით (cxovelivit) | ცხოველებივით (cxovelebivit) |
postpositions taking a genitive case | singular | plural |
-თვის (-tvis, “for”) | ცხოველისთვის (cxovelistvis) | ცხოველებისთვის (cxovelebistvis) |
-ებრ (-ebr, “like”) | ცხოველისებრ (cxovelisebr) | ცხოველებისებრ (cxovelebisebr) |
-კენ (-ḳen, “towards”) | ცხოველისკენ (cxovelisḳen) | ცხოველებისკენ (cxovelebisḳen) |
-გან (-gan, “from/of”) | ცხოველისგან (cxovelisgan) | ცხოველებისგან (cxovelebisgan) |
postpositions taking an instrumental case | singular | plural |
-დან (-dan, “from/since”) | ცხოველიდან (cxovelidan) | ცხოველებიდან (cxovelebidan) |
-ურთ (-urt, “together with”) | ცხოველითურთ (cxoveliturt) | ცხოველებითურთ (cxovelebiturt) |
postpositions taking an adverbial case | singular | plural |
-მდე (-mde, “up to”) | ცხოველამდე (cxovelamde) | ცხოველებამდე (cxovelebamde) |
Derived terms
[edit]- გარეული ცხოველი (gareuli cxoveli)
- შინაური ცხოველი (šinauri cxoveli)
Related terms
[edit]See also
[edit]- საქონელი (sakoneli)
Adjective
[edit]Adjectival declension of ცხოველი
ცხოველი • (cxoveli) (comparative უფრო ცხოველი, superlative ყველაზე ცხოველი)
Synonyms
[edit]- ცოცხალი (cocxali)
Derived terms
[edit]- სიცხოველე (sicxovele)
Old Georgian
[edit]Alternative forms
[edit]- ცხოელი (cxoeli)
Etymology
[edit]From Proto-Georgian-Zan *c₁xow-el-, formed by affixing *с₁xow- with the word-forming suffix *-el-. Words of the same origin include ცხოვრება (cxovreba), ცხოვარი (cxovari), ცხონება (cxoneba), etc.
Noun
[edit]ცხოველი • (cxoveli)
Adjective
[edit]ცხოველი • (cxoveli)
Derived terms
[edit]- სუეტიცხოველი (sueṭicxoveli)
Descendants
[edit]- Georgian: ცხოველი (cxoveli)
References
[edit]- Penrixi (Fähnrich), Hainc, Sarǯvelaʒe, Zurab (2000) Kartvelur enata eṭimologiuri leksiḳoni [Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages] (in Georgian), 2nd edition, Tbilisi: Tbilisi Sulkhan-Saba Orbeliani State University Press, page 606
- Klimov, G. A. (1998) Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages (Trends in linguistics. Documentation; 16), New York, Berlin: Mouton de Gruyter, page 276
- Fähnrich, Heinz (2007) Kartwelisches Etymologisches Wörterbuch [Kartvelian Etymological Dictionary] (Handbuch der Orientalistik; VIII.18) (in German), Leiden, Boston: Brill, page 585
- Abulaʒe, Ilia (1973) “ცხოველი”, in Ʒveli kartuli enis leksiḳoni (masalebi) [Dictionary of Old Georgian (Materials)][1] (in Georgian), Tbilisi: Metsniereba, page 522
- Orbeliani, Sulxan-Saba (1685–1716) “ცხოველი”, in S. Iordanišvili, editor, Siṭq̇vis ḳona kartuli, romel ars leksiḳoni [Collection of Georgian words, that is a dictionary][2], Tbilisi: Georgian SSR print, published 1949, page 435
Categories:
- Georgian terms inherited from Old Georgian
- Georgian terms derived from Old Georgian
- Georgian terms inherited from Proto-Georgian-Zan
- Georgian terms derived from Proto-Georgian-Zan
- Georgian terms with IPA pronunciation
- Georgian lemmas
- Georgian nouns
- Georgian countable nouns
- Georgian adjectives
- Georgian 3-syllable words
- ka:Animals
- Old Georgian terms inherited from Proto-Georgian-Zan
- Old Georgian terms derived from Proto-Georgian-Zan
- Old Georgian lemmas
- Old Georgian nouns
- Old Georgian adjectives