bróg

See also: brog, bròg, and Bróg

Irish

Alternative forms

• bróig (Cois Fharraige)

Etymology

From Old Irish bróc, from Old Norse brók (“breeches”). Cognate with Manx braag and Scottish Gaelic bròg.

Pronunciation

• (Munster, Connacht) IPA^(key): /bˠɾˠoːɡ/
• (Ulster) IPA^(key): /bˠɾˠɔːɡ/

Noun

bróg f (genitive singular bróige, nominative plural bróga)

1. boot, shoe

Declension

Declension of bróg (second declension)

bare forms singular plural nominative bróg bróga vocative a bhróg a bhróga genitive bróige bróg dative bróig bróga forms with the definite article singular plural nominative an bhróg na bróga genitive na bróige na mbróg dative leis an mbróig don bhróig leis na bróga

• Dual: dhá bhróig

Derived terms

• bróg adhmaid (“clog”)
• bróg ard (“boot”)
• bróg íseal (“shoe”)
• bróg mhaide (“clog”)
• bróg spící (“spiked shoes”)
• bróg úrleathair (“pampootie”)
• bróga cnaipí (“buttoned shoes, button-boots”)
• bróga damhsa (“dancing-shoes”)
• bróga éadroma (“light shoes”)
• bróga gréasaí (“hand-made boots”)
• bróga iallacha (“laced shoes, boots”)
• bróga peile (“football boots”)
• bróga sneachta (“snow-shoes”)
• bróga tairní (“heavy, hobnailed, boots”)
• bróga troma (“heavy, hobnailed, boots”)
• brógchrann (“boot-tree”)
• brógstrapa (“bootstrap”)
• iall bróige (“bootlace, shoe-lace”)
• leathar bróg (“shoe-leather”)
• scuab bhróg (“shoe-brush”)

Descendants

• → English: brogue
• → Fingallian: brogue
• → Yola: brogue, brough

Mutation

Mutated forms of bróg

radical	lenition	eclipsis
bróg	bhróg	mbróg

Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.

Further reading

• Ó Dónaill, Niall (1977) “bróg”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN

Old Polish

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *bʰergʰ-

Proto-Slavic *borgъ

Old Polish bróg

Inherited from Proto-Slavic *borgъ. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /brɔːk/
• IPA^(key): (15^th CE) /brok/

Noun

bróg m inan

1. (attested in Greater Poland, Masovia, Kuyavia, Lesser Poland) stack of grain, hay, etc.
   • 1887, 1889 [1399], Józef Lekszycki, editor, Die ältesten großpolnischen Grodbücher, volume II, number 2379, Pyzdry, Gniezno, Kościan:

     Czewley... ne zwonl brogu rszy

     [Czewlej... nie źwiął brogu rży]

   • 1876-1929 [1402], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie‎^[1], volume VI, page 205:

     Bodzantha brog zita pana woyskego szilo, mo­czø pomloczil

     [Bodzęta brog żyta pana wojskiego siłą, mo­cą pomłocił]

   • 1920 [1402], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 243, Płońsk:

     Iaco iesto ne Micolayow brok rsz[i], o chtorim ia zalowal, cszo stogi w mem gumne

     [Jaco jest to ne Mikołajow brok rż[y], o chtorym ja żałował, czso stogi w mem gumne]

   • 1897 [1419], Teki Adolfa Pawińskiego‎^[2], volume VII, number 99, Brześć Kujawski Voivodeship:

     Iakom ne rzekl w tem brodze, czsom czi przedal XXX mensuras

     [Jakom ne rzekł w tem brodze, czsom ci przedał XXX mensuras]

   • 1879 [1421], Jan Tadeusz Lubomirski, editor, Księga ziemi czerskiej 1404-1425. Liber terrae Cernensis‎^[3], Masovia, page 256:

     Tres cumulos al. brogi

     [Tres cumulos al. brogi]

   • 1920 [1434], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume III, number 587, Zakroczym:

     O ktore szito szalowal Dobek na Yana, tego on nye uicradl s gego broga

     [O ktore żyto żałował Dobek na Yana, tego on nie wykradł s jego broga]

   • 1950 [1436], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 523, Warsaw:

     Jacom ya na Woyczechowem ogrodze nye postawyl broga

     [Jacom ja na Wojciechowem ogrodze nie postawił broga]

   • 1950 [1436], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 523, Warsaw:

     Jaco v mnye Mroczek kupyl brog rzy za pyacz kop

     [Jaco u mnie Mroczek kupił brog rży za pięć kop]

   • 1856-1870 [1442], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki‎^[4], volume II, number 3104:

     Swantochna nye sesgla sesczi brogow zita

     [Świętochna nie zeżgła sześci brogow żyta]

   • 1930 [c. 1455], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[5], 22, 6:

     Uchopilbi brogy szydne

     [Uchopiłby brogi żytne]

   • 1950 [1457], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1027, Warsaw:

     Jakom ja s Pyotrem, z moym sinem trzech kop hy dvadzeszce grosshi nye wynovatha Pelce za brog zhitha

     [Jakom ja s Piotrem, z moim synem trzech kop hi dwadzieście groszy nie wynowata Pelce za brog żyta]

   • 1950 [1457], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1032, Warsaw:

     Kthorhim ja brog zhitha hv Yakuba Pelczhyna rzanczcza kupyl, themhem Pelcze hyszczczovy zaplaczyl

     [Ktorym ja brog żyta hu Jakuba Pelczyna rzącca kupił, temem Pelce hyszczczowy zapłacił]

   • 1868 [1471], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎^[6], volume XIX, page 8:

     Tu recepisti eidem homini acervum al. brog siliginis, cumulum al. stog avene et alium cumulum ordei

     [Tu recepisti eidem homini acervum al. brog siliginis, cumulum al. stog avene et alium cumulum ordei]

   • 1927 [1471], Jan Fijałek, editor, Cyzjojan kłobucki‎^[7], Kłobuck, page 444:

     Pyotr noschi sznop, Domyenyk szyano, Wawrzek kladzye w brog

     [Piotr nosi snop, Domienik siano, Wawrzek kładzie w brog]

   • 1950 [1478], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1205, Warsaw:

     Jakom ya nye szmloczyl dwv brogv schamoozm, genego zytha a drugyego psenicze

     [Jakom ja nie zmłocił dwu brogu szamozm, jenego żyta a drugiego pszenice]

   • 1950 [1478], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1207, Warsaw:

     Jakom ya nye pomloczyl dwv brogv, yenego pszenycze a drugyego zytha

     [Jakom ja nie pomłocił dwu brogu, jenego pszenice a drugiego żyta]

   • 1885-2024 [1481], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[8], volume IV, page 747:

     Brog acervws

     [Brog acervws]

   • 1950 [1489], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1592, Warsaw:

     Jakom ja nye pobral kmyeczyowy yego Syrocze broga syana gwalthem przesh wlodarza swego Maczeya na wozy

     [Jakom ja nie pobrał kmieciowi jego Syroce broga siana gwałtem przez włodarza swego Macieja na wozy]

   • 1950 [1493], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1741, Warsaw:

     Jakosz thy mnye popasl syano w brogv w ogrodzenyv gwalthem sthadem swoyem na lacze

     [Jakoż ty mnie popasł siano w brogu w ogrodzeniu gwałtem stadem swojem na łące]

   • 1950 [1500], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1843, Warsaw:

     Za... yethnanye wschalyesch brok zytha

     [Za... jednanie wziąłeś brok żyta]

   • 1908 [c. 1500], Bolesław Erzepki, editor, Przyczynki do średniowiecznego słownictwa polskiego. I. Glosy polskie wpisane do łacińsko-niemieckiego słownika drukowanego w roku 1490‎^[9], Lubiń, page 5:

     Brog aceruus

     [Brog aceruus]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 3r:

     Aceruus id est cumulus eyn hauff kornsz brog secundum aliquos

     [Aceruus id est cumulus eyn hauff kornsz brog secundum aliquos]

2. heap (any stack)
   • 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[10], 31, 6:

     Obyetowaly sinowye israhelsci pyruich vrod wyele z vzitkow, z wyna y z oleia, ... y ze wszego, czsosz syø na zemy rodzi..., oferowaly dzesyøcyni z wolow y z owyecz a dzesyøcyni poswyøtne... A wszitko snyoszszi, nadzalaly wyele brogow

     [Obietowali synowie israhelszczy pirwych urod wiele z użytkow, z wina i z oleja, ... i ze wszego, czsoż się na ziemi rodzi..., ofierowali dzesięciny z wołow i z owiec a dziesięciny poświętne... a wszytko sniosszy nadziałali wiele brogow]

   • 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[11], 31, 8:

     Vzrzawszi brogy

     [Uźrzawszy brogi]

   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 98:

     W brogv in acervos

     [W brogy in acervos]

Descendants

• Polish: bróg
  • →? Russian: брог (brog)
• Silesian: brōg

References

• Bańkowski, Andrzej (2000) “bróg”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “bróg”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• K. Nitsch, editor (1954), “bróg”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 166
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “bróg”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “bróg”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *bʰergʰ-

Proto-Slavic *borgъ

Old Polish bróg

Polish bróg

Inherited from Old Polish bróg.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈbruk/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈbrok/
• (Masovia):
  • (Far Masovian) IPA^(key): /ˈbrok/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -uk
• Syllabification: bróg
• Homophones: Bróg, Brug, bruk

Noun

bróg m inan (diminutive brożek, related adjective brogowy)

1. hay barrack

   Synonym: siennica

2. rick, stack (stack of hay, especially under such a construction)
3. (obsolete) heap (disorganized pile of something)
4. (obsolete or dialectal, Far Masovian, Radzymin) ear stack (pile of unharvested ears)
5. (obsolete, hunting) bird net (net in the shape of a hay barrack for catching birds)
6. (Middle Polish, mathematics) Synonym of stożek

Declension

Declension of bróg

	singular	plural
nominative	bróg	brogi
genitive	brogu	brogów
dative	brogowi	brogom
accusative	bróg	brogi
instrumental	brogiem	brogami
locative	brogu	brogach
vocative	brogu	brogi

Descendants

• →? Russian: брог (brog)

Further reading

• bróg in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “bróg”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “BRÓG”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 03.12.2024
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “bróg”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “bróg”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “bróg”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 210
• Jan Karłowicz (1900) “bróg”, in Słownik gwar polskich [Dictionary of Polish dialects] (in Polish), volume 1: A do E, Kraków: Akademia Umiejętności, page 122