tartmak

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Turkish[edit]

Etymology[edit]

From Ottoman Turkish طارتمق (tartmak, “to weigh, ponder in mind, estimate”), from Proto-Turkic *tart- (“to pull; to hang”).

Cognate with Old Turkic [script needed] (tart-, “to pull, weigh”), Azerbaijani dartmaq (“to tow, tug, pull”), Bashkir тартыу (tartıw, “to pull, weigh”), Chuvash туртма (turtma, “to pull, drag, carry, weigh”), Kazakh тарту (tartu, “to pull”), Khakas тартарға (tartarğa, “to pull, carry”), Kyrgyz тартуу (tartuu, “to pull, draw”), Turkmen tartmak (“to pull, stretch”), Uyghur تارتماق (tartmaq, “to pull, weigh”), Uzbek tortmoq (“to pull, weigh”), Yakut тарт (tart, “to pull”). Perhaps also related to Mongolian татах (tatax, “to pull”), either from a common source, or as a borrowing from Turkic.[1]

Verb[edit]

tartmak (third-person singular simple present tartar)

  1. (transitive) to weigh, weigh out
  2. (transitive) to weigh (one's words); to consider the effects, size up, evaluate
  3. (transitive) to sound out, feel out
  4. (transitive) to push and pull on (a door) hard

Conjugation[edit]

Conjugation of tartmak (aorist in -V²r)

Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.

Positive declarative
infinitive tartmak
impersonal participle imperfective tartan
perfective tartmış
prospective tartacak
personal participle non-prospective tarttığım tarttığın tarttığı tarttığımız tarttığınız tarttıkları
prospective tartacağım tartacağın tartacağı tartacağımız tartacağınız tartacakları
verbal noun tartma
way of doing tartış
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist tartarım tartarsın tartar tartarız tartarsınız tartarlar
imperfective tartıyorum tartıyorsun tartıyor tartıyoruz tartıyorsunuz tartıyorlar
past perfective tarttım tarttın tarttı tarttık tarttınız tarttılar
imperfective tartıyordum tartıyordun tartıyordu tartıyorduk tartıyordunuz tartıyorlardı (or tartıyordular)
future tartacağım tartacaksın tartacak tartacağız tartacaksınız tartacaklar
inferential perfective tartmışım tartmışsın tartmış tartmışız tartmışsınız tartmışlar
aorist tartarmışım tartarmışsın tartarmış tartarmışız tartarmışsınız tartarlarmış (or tartarmışlar)
imperfective tartıyormuşum tartıyormuşsun tartıyormuş tartıyormuşuz tartıyormuşsunuz tartıyorlarmış
conditional simple tartsam tartsan tartsa tartsak tartsanız tartsalar
perfective tartsaydım tartsaydın tartsaydı tartsaydık tartsaydınız tartsaydılar
optative tartayım tartasın tarta tartalım tartasınız tartalar
progressive tartmaktayım tartmaktasın tartmakta tartmaktayız tartmaktasınız tartmaktalar
necessitative tartmalıyım tartmalısın tartmalı tartmalıyız tartmalısınız tartmalılar
imperative tart tartsın tartın tartsınlar
Positive interrogative
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist tartar mıyım? tartar mısın? tartar mı? tartar mıyız? tartar mısınız? tartarlar mı?
imperfective tartıyor muyum? tartıyor musun? tartıyor mu? tartıyor muyuz? tartıyor musunuz? tartıyorlar mı?
past perfective tarttım mı? tarttın mı? tarttı mı? tarttık mı? tarttınız mı? tarttılar mı?
imperfective tartıyor muydum? tartıyor muydun? tartıyor muydu? tartıyor muyduk? tartıyor muydunuz? tartıyorlar mıydı?
future tartacak mıyım? tartacak mısın? tartacak mı? tartacak mıyız? tartacak mısınız? tartacaklar mı?
inferential perfective tartmış mıyım? tartmış mısın? tartmış mı? tartmış mıyız? tartmış mısınız? tartmışlar mı?
aorist tartar mıymışım? tartar mıymışsın? tartar mıymış? tartar mıymışız? tartar mıymışsınız? tartarlar mıymış?
imperfective tartıyor muymuşum? tartıyor muymuşsun? tartıyor muymuş? tartıyor muymuşuz? tartıyor muymuşsunuz? tartıyorlar mıymış?
conditional simple tartsam mı? tartsan mı? tartsa mı? tartsak mı? tartsanız mı? tartsalar mı?
perfective tartsa mıydım? tartsa mıydın? tartsa mıydı? tartsa mıydık? tartsa mıydınız? tartsalar mıydı?
progressive tartmakta mıyım? tartmakta mısın? tartmakta mı? tartmakta mıyız? tartmakta mısınız? tartmaktalar mı?
necessitative tartmalı mıyım? tartmalı mısın? tartmalı mı? tartmalı mıyız? tartmalı mısınız? tartmalılar mı?
Negative declarative
infinitive tartmamak
impersonal participle imperfective tartmayan
perfective tartmamış
prospective tartmayacak
personal participle non-prospective tartmadığım tartmadığın tartmadığı tartmadığımız tartmadığınız tartmadıkları
prospective tartmayacağım tartmayacağın tartmayacağı tartmayacağımız tartmayacağınız tartmayacakları
verbal noun tartmama
way of doing tartmayış
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist tartmam tartmazsın tartmaz tartmayız tartmazsınız tartmazlar
imperfective tartmıyorum tartmıyorsun tartmıyor tartmıyoruz tartmıyorsunuz tartmıyorlar
past perfective tartmadım tartmadın tartmadı tartmadık tartmadınız tartmadılar
imperfective tartmıyordum tartmıyordun tartmıyordu tartmıyorduk tartmıyordunuz tartmıyorlardı
future tartmayacağım tartmayacaksın tartmayacak tartmayacağız tartmayacaksınız tartmayacaklar
inferential perfective tartmamışım tartmamışsın tartmamış tartmamışız tartmamışsınız tartmamışlar
aorist tartmazmışım tartmazmışsın tartmazmış tartmazmışız tartmazmışsınız tartmazlarmış
imperfective tartmıyormuşum tartmıyormuşsun tartmıyormuş tartmıyormuşuz tartmıyormuşsunuz tartmıyorlarmış
conditional simple tartmasam tartmasan tartmasa tartmasak tartmasanız tartmasalar
perfective tartmasaydım tartmasaydın tartmasaydı tartmasaydık tartmasaydınız tartmasaydılar
optative tartmayayım tartmayasın tartmaya tartmayalım tartmayasınız tartmayalar
progressive tartmamaktayım tartmamaktasın tartmamakta tartmamaktayız tartmamaktasınız tartmamaktalar
necessitative tartmamalıyım tartmamalısın tartmamalı tartmamalıyız tartmamalısınız tartmamalılar
imperative tartma tartmasın tartmayın tartmasınlar
Negative interrogative
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist tartmaz mıyım? tartmaz mısın? tartmaz mı? tartmaz mıyız? tartmaz mısınız? tartmazlar mı?
imperfective tartmıyor muyum? tartmıyor musun? tartmıyor mu? tartmıyor muyuz? tartmıyor musunuz? tartmıyorlar mı?
past perfective tartmadım mı? tartmadın mı? tartmadı mı? tartmadık mı? tartmadınız mı? tartmadılar mı?
imperfective tartmıyor muydum? tartmıyor muydun? tartmıyor muydu? tartmıyor muyduk? tartmıyor muydunuz? tartmıyorlar mıydı?
future tartmayacak mıyım? tartmayacak mısın? tartmayacak mı? tartmayacak mıyız? tartmayacak mısınız? tartmayacaklar mı?
inferential perfective tartmamış mıyım? tartmamış mısın? tartmamış mı? tartmamış mıyız? tartmamış mısınız? tartmamışlar mı?
aorist tartmaz mıymışım? tartmaz mıymışsın? tartmaz mıymış? tartmaz mıymışız? tartmaz mıymışsınız? tartmazlar mıymış?
imperfective tartmıyor muymuşum? tartmıyor muymuşsun? tartmıyor muymuş? tartmıyor muymuşuz? tartmıyor muymuşsunuz? tartmıyorlar mıymış?
conditional simple tartmasam mı? tartmasan mı? tartmasa mı? tartmasak mı? tartmasanız mı? tartmasalar mı?
perfective tartmasa mıydım? tartmasa mıydın? tartmasa mıydı? tartmasa mıydık? tartmasa mıydınız? tartmasalar mıydı?
progressive tartmamakta mıyım? tartmamakta mısın? tartmamakta mı? tartmamakta mıyız? tartmamakta mısınız? tartmamaktalar mı?
necessitative tartmamalı mıyım? tartmamalı mısın? tartmamalı mı? tartmamalı mıyız? tartmamalı mısınız? tartmamalılar mı?

Derived terms[edit]

Related terms[edit]

References[edit]

  1. ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*tert`a”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=tartmak&oldid=66570736"