द्रव्य

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit द्रव्य (dravya).

Pronunciation

• (Delhi Hindi) IPA^(key): /d̪ɾəʋ.jᵊ/, [d̪ɾɐʋ.jᵊ]

Noun

द्रव्य • (dravya) m

1. thing, object

   Synonyms: चीज़ (cīz), वस्तु (vastu)

2. substance, matter

   Synonym: पदार्थ (padārth)

Declension

Declension of द्रव्य (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	द्रव्य dravya	द्रव्य dravya
oblique	द्रव्य dravya	द्रव्यों dravyõ
vocative	द्रव्य dravya	द्रव्यो dravyo

Sanskrit

Alternative forms

Alternative scripts

• দ্ৰৱ্য (Assamese script)
• ᬤ᭄ᬭᬯ᭄ᬬ (Balinese script)
• দ্রব্য (Bengali script)
• 𑰟𑰿𑰨𑰪𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
• 𑀤𑁆𑀭𑀯𑁆𑀬 (Brahmi script)
• ဒြဝျ (Burmese script)
• દ્રવ્ય (Gujarati script)
• ਦ੍ਰਵ੍ਯ (Gurmukhi script)
• 𑌦𑍍𑌰𑌵𑍍𑌯 (Grantha script)
• ꦢꦿꦮꦾ (Javanese script)
• 𑂠𑂹𑂩𑂫𑂹𑂨 (Kaithi script)
• ದ್ರವ್ಯ (Kannada script)
• ទ្រវ្យ (Khmer script)
• ທ຺ຣວ຺ຍ (Lao script)
• ദ്രവ്യ (Malayalam script)
• ᡩᡵᠠᠸᠶᠠ (Manchu script)
• 𑘟𑘿𑘨𑘪𑘿𑘧 (Modi script)
• ᢑᠷᠠᠧᠶ᠎ᠠ (Mongolian script)
• 𑦿𑧠𑧈𑧊𑧠𑧇 (Nandinagari script)
• 𑐡𑑂𑐬𑐰𑑂𑐫 (Newa script)
• ଦ୍ରଵ୍ଯ (Odia script)
• ꢣ꣄ꢬꢮ꣄ꢫ (Saurashtra script)
• 𑆢𑇀𑆫𑆮𑇀𑆪 (Sharada script)
• 𑖟𑖿𑖨𑖪𑖿𑖧 (Siddham script)
• ද්‍රව්‍ය (Sinhalese script)
• 𑩭 𑪙𑩼𑩾 𑪙𑩻 (Soyombo script)
• 𑚛𑚶𑚤𑚦𑚶𑚣 (Takri script)
• த்³ரவ்ய (Tamil script)
• ద్రవ్య (Telugu script)
• ทฺรวฺย (Thai script)
• དྲ་ཝྱ (Tibetan script)
• 𑒠𑓂𑒩𑒫𑓂𑒨 (Tirhuta script)
• 𑨛𑩇𑨫𑨭𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)

Etymology 1

From द्रु (drú, “wood; tree”).

Adjective

द्रव्य • (dravya)

1. derived from or relating to a tree
2. tree-like or corresponding to a tree

Declension

Masculine a-stem declension of द्रव्य
Nom. sg.	द्रव्यः (dravyaḥ)
Gen. sg.	द्रव्यस्य (dravyasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	द्रव्यः (dravyaḥ)	द्रव्यौ (dravyau)	द्रव्याः (dravyāḥ)
Vocative	द्रव्य (dravya)	द्रव्यौ (dravyau)	द्रव्याः (dravyāḥ)
Accusative	द्रव्यम् (dravyam)	द्रव्यौ (dravyau)	द्रव्यान् (dravyān)
Instrumental	द्रव्येण (dravyeṇa)	द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām)	द्रव्यैः (dravyaiḥ)
Dative	द्रव्याय (dravyāya)	द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām)	द्रव्येभ्यः (dravyebhyaḥ)
Ablative	द्रव्यात् (dravyāt)	द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām)	द्रव्येभ्यः (dravyebhyaḥ)
Genitive	द्रव्यस्य (dravyasya)	द्रव्ययोः (dravyayoḥ)	द्रव्याणाम् (dravyāṇām)
Locative	द्रव्ये (dravye)	द्रव्ययोः (dravyayoḥ)	द्रव्येषु (dravyeṣu)

Feminine ā-stem declension of द्रव्य
Nom. sg.	द्रव्या (dravyā)
Gen. sg.	द्रव्यायाः (dravyāyāḥ)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	द्रव्या (dravyā)	द्रव्ये (dravye)	द्रव्याः (dravyāḥ)
Vocative	द्रव्ये (dravye)	द्रव्ये (dravye)	द्रव्याः (dravyāḥ)
Accusative	द्रव्याम् (dravyām)	द्रव्ये (dravye)	द्रव्याः (dravyāḥ)
Instrumental	द्रव्यया (dravyayā)	द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām)	द्रव्याभिः (dravyābhiḥ)
Dative	द्रव्यायै (dravyāyai)	द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām)	द्रव्याभ्यः (dravyābhyaḥ)
Ablative	द्रव्यायाः (dravyāyāḥ)	द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām)	द्रव्याभ्यः (dravyābhyaḥ)
Genitive	द्रव्यायाः (dravyāyāḥ)	द्रव्ययोः (dravyayoḥ)	द्रव्याणाम् (dravyāṇām)
Locative	द्रव्यायाम् (dravyāyām)	द्रव्ययोः (dravyayoḥ)	द्रव्यासु (dravyāsu)

Neuter a-stem declension of द्रव्य
Nom. sg.	द्रव्यम् (dravyam)
Gen. sg.	द्रव्यस्य (dravyasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	द्रव्यम् (dravyam)	द्रव्ये (dravye)	द्रव्याणि (dravyāṇi)
Vocative	द्रव्य (dravya)	द्रव्ये (dravye)	द्रव्याणि (dravyāṇi)
Accusative	द्रव्यम् (dravyam)	द्रव्ये (dravye)	द्रव्याणि (dravyāṇi)
Instrumental	द्रव्येण (dravyeṇa)	द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām)	द्रव्यैः (dravyaiḥ)
Dative	द्रव्याय (dravyāya)	द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām)	द्रव्येभ्यः (dravyebhyaḥ)
Ablative	द्रव्यात् (dravyāt)	द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām)	द्रव्येभ्यः (dravyebhyaḥ)
Genitive	द्रव्यस्य (dravyasya)	द्रव्ययोः (dravyayoḥ)	द्रव्याणाम् (dravyāṇām)
Locative	द्रव्ये (dravye)	द्रव्ययोः (dravyayoḥ)	द्रव्येषु (dravyeṣu)

Noun

द्रव्य • (dravya) stem, n

1. lac, gum, resin

Declension

Neuter a-stem declension of द्रव्य
Nom. sg.	द्रव्यम् (dravyam)
Gen. sg.	द्रव्यस्य (dravyasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	द्रव्यम् (dravyam)	द्रव्ये (dravye)	द्रव्याणि (dravyāṇi)
Vocative	द्रव्य (dravya)	द्रव्ये (dravye)	द्रव्याणि (dravyāṇi)
Accusative	द्रव्यम् (dravyam)	द्रव्ये (dravye)	द्रव्याणि (dravyāṇi)
Instrumental	द्रव्येण (dravyeṇa)	द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām)	द्रव्यैः (dravyaiḥ)
Dative	द्रव्याय (dravyāya)	द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām)	द्रव्येभ्यः (dravyebhyaḥ)
Ablative	द्रव्यात् (dravyāt)	द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām)	द्रव्येभ्यः (dravyebhyaḥ)
Genitive	द्रव्यस्य (dravyasya)	द्रव्ययोः (dravyayoḥ)	द्रव्याणाम् (dravyāṇām)
Locative	द्रव्ये (dravye)	द्रव्ययोः (dravyayoḥ)	द्रव्येषु (dravyeṣu)

Etymology 2

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)

Noun

द्रव्य • (dravya) stem, n

1. a substance, thing, object
2. the ingredients or materials of anything
3. medicinal substance or drug
4. (philosophy) elementary substance
5. (grammar) single object or person, individual (compare एक (eka-))
6. fit object or person (compare आ (ā-).)
7. object of possession, wealth, goods, money
8. gold
9. bell-metal, brass
10. ointment
11. spirituous liquor, alcohol
12. a stake, a wager

Declension

Neuter a-stem declension of द्रव्य
Nom. sg.	द्रव्यम् (dravyam)
Gen. sg.	द्रव्यस्य (dravyasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	द्रव्यम् (dravyam)	द्रव्ये (dravye)	द्रव्याणि (dravyāṇi)
Vocative	द्रव्य (dravya)	द्रव्ये (dravye)	द्रव्याणि (dravyāṇi)
Accusative	द्रव्यम् (dravyam)	द्रव्ये (dravye)	द्रव्याणि (dravyāṇi)
Instrumental	द्रव्येण (dravyeṇa)	द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām)	द्रव्यैः (dravyaiḥ)
Dative	द्रव्याय (dravyāya)	द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām)	द्रव्येभ्यः (dravyebhyaḥ)
Ablative	द्रव्यात् (dravyāt)	द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām)	द्रव्येभ्यः (dravyebhyaḥ)
Genitive	द्रव्यस्य (dravyasya)	द्रव्ययोः (dravyayoḥ)	द्रव्याणाम् (dravyāṇām)
Locative	द्रव्ये (dravye)	द्रव्ययोः (dravyayoḥ)	द्रव्येषु (dravyeṣu)

Descendants

• → Bengali: দ্রব্য (drôbbô)
• → Hindi: द्रव्य (dravya)
• Romani: dráb, drap (“drug, herb, root”)
• → Burmese: ဒြပ် (drap)
• → Khmer: ទ្រព្យ (trŏəp)
• → Old Javanese: drawya (“property”), drabya, dṛwya, dṛbya, drĕwe, duwe, dwe
  • Javanese: ꦢꦸꦮꦺ (duwé, “to have, to own”)
  • → Balinese: ᬤᬸᬯᬾ (duwé, “to have, to own”)
• → Thai: ทรัพย์ (sáp)
  • → Northern Thai: ᨪᩢ᩠ᨷ (sap)
  • → Lao: ຊັບ (sap)

References

• Monier Williams (1899) “द्रव्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0501.