ñe'ẽ

See also: Appendix:Variations of "nee"

Guaraní

Etymology

Inherited from Proto-Tupi-Guarani *jeʔeŋ, from Proto-Tupian *weʔeŋ.

Cognate with Old Tupi nhe'eng.

Pronunciation

• IPA^(key): /ɲẽˈʔẽ/

Noun

ñe'ẽ

1. language
2. speech

Derived terms

• avañe'ẽ
• ingleñe'ẽ
• ingyaterrañe'ẽ
• karaiñe'ẽ
• kuatiañe'ẽ
• rasiuñe'ẽ

Verb

ñe'ẽ

1. to speak

Conjugation

    Conjugation of ñe'ẽ

		singular			plural
		1st person	2nd person	3rd person	1st person inclusive	1st person exclusive	2nd person	3rd person
active
	indicative	che añe'ẽ	nde reñe'ẽ	ha'e oñe'ẽ	ñande ñañe'ẽ	ore roñe'ẽ	peẽ peñe'ẽ	ha'ekuéra oñe'ẽ/oñe'ẽ hikuái
	hortative	tañe'ẽ che	tereñe'ẽ nde	toñe'ẽ ha'e	tañañe'ẽ ñande	taroñe'ẽ ore	tapeñe'ẽ peẽ	toñe'ẽ ha'ekuéra/hikuái
	imperative	-	eñe'ẽ	-	-	-	peñe'ẽ	-
passive
	indicative	che añeñe'ẽ	nde reñeñe'ẽ	ha'e oñeñe'ẽ	ñande ñañeñe'ẽ	ore roñeñe'ẽ	peẽ peñeñe'ẽ	ha'ekuéra oñeñe'ẽ/oñeñe'ẽ hikuái
	hortative	tañeñe'ẽ che	tereñeñe'ẽ nde	toñeñe'ẽ ha'e	tañañeñe'ẽ ñande	taroñeñe'ẽ ore	tapeñeñe'ẽ peẽ	toñeñe'ẽ ha'ekuéra/hikuái
	imperative	-	eñeñe'ẽ	-	-	-	peñeñe'ẽ	-
reciprocal
	indicative	-	-	-	ñande ñañoñe'ẽ	ore roñoñe'ẽ	peẽ peñoñe'ẽ	ha'ekuéra oñoñe'ẽ/oñoñe'ẽ hikuái
	hortative	-	-	-	tañañoñe'ẽ ñande	taroñoñe'ẽ ore	tapeñoñe'ẽ peẽ	toñoñe'ẽ ha'ekuéra/hikuái
	imperative	-	-	-	-	-	peñoñe'ẽ	-
coactive
	indicative	che amoñe'ẽ	nde remoñe'ẽ	ha'e omoñe'ẽ	ñande ñamoñe'ẽ	ore romoñe'ẽ	peẽ pemoñe'ẽ	ha'ekuéra omoñe'ẽ/omoñe'ẽ hikuái
	hortative	tamoñe'ẽ che	teremoñe'ẽ nde	tomoñe'ẽ ha'e	tañamoñe'ẽ ñande	taromoñe'ẽ ore	tapemoñe'ẽ peẽ	tomoñe'ẽ ha'ekuéra/hikuái
	imperative	-	emoñe'ẽ	-	-	-	pemoñe'ẽ	-
objective
	indicative	che aroñe'ẽ/agueroñe'ẽ	nde reroñe'ẽ/regueroñe'ẽ	ha'e oroñe'ẽ/ogueroñe'ẽ	ñande ñaroñe'ẽ/ñagueroñe'ẽ	ore roroñe'ẽ/rogueroñe'ẽ	peẽ peroñe'ẽ/pegueroñe'ẽ	ha'ekuéra oroñe'ẽ/ogueroñe'ẽ//oroñe'ẽ/ogueroñe'ẽ hikuái
	hortative	taroñe'ẽ/tagueroñe'ẽ che	tereroñe'ẽ/teregueroñe'ẽ nde	toroñe'ẽ/togueroñe'ẽ ha'e	tajaroñe'ẽ/tañagueroñe'ẽ ñande	taroroñe'ẽ/tarogueroñe'ẽ ore	taperoñe'ẽ/tapegueroñe'ẽ peẽ	toroñe'ẽ/togueroñe'ẽ ha'ekuéra/hikuái
	imperative	-	eroñe'ẽ/egueroñe'ẽ	-	-	-	peroñe'ẽ/pegueroñe'ẽ	-
subsumptive¹
	indicative	che aporoñe'ẽ/amba'eñe'ẽ	nde reporoñe'ẽ/remba'eñe'ẽ	ha'e oporoñe'ẽ/omba'eñe'ẽ	ñande ñaporoñe'ẽ/ñamba'eñe'ẽ	ore roporoñe'ẽ/romba'eñe'ẽ	peẽ peporoñe'ẽ/pemba'eñe'ẽ	ha'ekuéra oporoñe'ẽ/omba'eñe'ẽ//oporoñe'ẽ/omba'eñe'ẽ hikuái
	hortative	taporoñe'ẽ/tamba'eñe'ẽ che	tereporoñe'ẽ/teremba'eñe'ẽ nde	toporoñe'ẽ/tomba'eñe'ẽ ha'e	tañaporoñe'ẽ/tañamba'eñe'ẽ ñande	taroporoñe'ẽ/taromba'eñe'ẽ ore	tapeporoñe'ẽ/tapemba'eñe'ẽ peẽ	toporoñe'ẽ/tomba'eñe'ẽ ha'ekuéra/hikuái
	imperative	-	eporoñe'ẽ/emba'eñe'ẽ	-	-	-	peporoñe'ẽ/pemba'eñe'ẽ	-
		¹: the subsumptive forms with -poro- are used with humans, while the forms with -mba'e- are used with animals.