σῴζω

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search
See also: σώζω

Ancient Greek[edit]

Alternative forms[edit]

Etymology[edit]

σῶς (sôs, “safe, sound”) +‎ -ίζω (-ízō)

Pronunciation[edit]

 

Verb[edit]

σῴζω • (sṓizō)

  1. to save
    • 800 BCE – 600 BCE, Homer, Odyssey 9.430:
      ὁ μὲν ἐν μέσῳ ἄνδρα φέρεσκε,
      τὼ δ’ ἑτέρω ἑκάτερθεν ἴτην σώοντες ἑταίρους.
      ho mèn en mésōi ándra phéreske,
      tṑ d’ hetérō hekáterthen ítēn sṓontes hetaírous.
      The one in the middle in each case bore a man, and the other two went, one on either side, saving my comrades.
    • 800 BCE – 600 BCE, Homer, Iliad 15.503:
      νῦν ἄρκιον ἢ ἀπολέσθαι
      ἠὲ σαωθῆναι καὶ ἀπώσασθαι κακὰ νηῶν.
      nûn árkion ḕ apolésthai
      ēè saōthênai kaì apṓsasthai kakà nēôn.
      Now it is sure that we must either perish utterly or find deliverance by thrusting back the peril from the ships.
    1. to heal
    2. (Christianity) to save
      • 53 CE – 55 CE, Paul the Apostle, First Epistle to the Corinthians 1:21:
        εὐδόκησεν ὁ θεὸς […] σῶσαι τοὺς πιστεύοντας.
        eudókēsen ho theòs […] sôsai toùs pisteúontas.
        it was God's good pleasure […] to save those who believe
    3. (rare in Homer) Ι keep safe, preserve
      • 800 BCE – 600 BCE, Homer, Odyssey 13.230:
        ἀλλὰ σάω μὲν ταῦτα, σάω δ’ ἐμέ:
        allà sáō mèn taûta, sáō d’ emé:
        Nay, save this [treasure], and save me.
    4. to keep, observe, maintain
      • 458 BCE, Aeschylus, The Eumenides 241:
        σῴζων ἐφετμὰς Λοξίου χρηστηρίους,
        πρόσειμι δῶμα καὶ βρέτας τὸ σόν, θεά.
        sṓizōn ephetmàs Loxíou khrēstēríous,
        próseimi dôma kaì brétas tò són, theá.
        Keeping the commands of Loxias' oracle, I now approach your house and image, goddess.
    5. (usually middle) to keep in mind, remember
      • 412 BCE, Euripides, Helen 266:
        Ἕλληνες ἐπελάθοντο, τὰς δὲ μὴ κακὰς
        ἔσῳζον ὥσπερ τὰς κακὰς σῴζουσί μου.
        Héllēnes epeláthonto, tàs dè mḕ kakàs
        ésōizon hṓsper tàs kakàs sṓizousí mou.
        The Hellenes would have forgotten the evil fate that I now have, and would remember what part of my life is not evil, as they now remember what is.
    6. to bring safely (to)
      • 800 BCE – 600 BCE, Homer, Odyssey 5.451:
        τὸν δ’ ἐσάωσεν ἐς ποταμοῦ προχοάς
        tòn d’ esáōsen es potamoû prokhoás
        and [the god] brought him safely to the mouth of the river
    7. to rescue
      • 800 BCE – 600 BCE, Homer, Iliad 11.752:
        εἰ μή σφωε πατὴρ εὐρὺ κρείων ἐνοσίχθων
        ἐκ πολέμου ἐσάωσε καλύψας ἠέρι πολλῇ.
        ei mḗ sphōe patḕr eurù kreíōn enosíkhthōn
        ek polémou esáōse kalúpsas ēéri pollêi.
        but that their father, the wide-ruling Shaker of Earth, saved them from war
    8. to save for
    9. (with infinitive)
      • 408 BCE, Euripides, The Phoenician Women 600.κομπὸς εἶ σπονδαῖς πεποιθώς, αἵ σε σῴζουσιν θανεῖν.:
        Relying on the truce, which saves you from dying, you turn boaster.
    10. (with participle)
      • 430 BCE – 354 BCE, Xenophon, Cyropaedia :
        αἱρετώτερόν ἐστι μαχομένους ἀποθνῄσκειν μᾶλλον ἢ φεύγοντας σῴζεσθαι
        hairetṓterón esti makhoménous apothnḗiskein mâllon ḕ pheúgontas sṓizesthai
        it is better to die in battle than to save one's life by running away

Inflection[edit]

   Present: σῴζω, σῴζομαι
number singular dual plural
first second third second third first second third
active indicative σῴζω σῴζεις σῴζει σῴζετον σῴζετον σῴζομεν σῴζετε σῴζουσῐ(ν)
subjunctive σῴζω σῴζῃς σῴζῃ σῴζητον σῴζητον σῴζωμεν σῴζητε σῴζωσῐ(ν)
optative σῴζοιμῐ σῴζοις σῴζοι σῴζοιτον σῳζοίτην σῴζοιμεν σῴζοιτε σῴζοιεν
imperative   σῷζε σῳζέτω σῴζετον σῳζέτων   σῴζετε σῳζόντων
middle/
passive 		indicative σῴζομαι σῴζῃ,
σῴζει 		σῴζεται σῴζεσθον σῴζεσθον σῳζόμεθᾰ σῴζεσθε σῴζονται
subjunctive σῴζωμαι σῴζῃ σῴζηται σῴζησθον σῴζησθον σῳζώμεθᾰ σῴζησθε σῴζωνται
optative σῳζοίμην σῴζοιο σῴζοιτο σῴζοισθον σῳζοίσθην σῳζοίμεθᾰ σῴζοισθε σῴζοιντο
imperative   σῴζου σῳζέσθω σῴζεσθον σῳζέσθων   σῴζεσθε σῳζέσθων
active middle/passive
infinitive σῴζειν σῴζεσθαι
participle m σῴζων σῳζόμενος
f σῴζουσᾰ σῳζομένη
n σῷζον σῳζόμενον
Notes:
This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.
   Imperfect: ἔσῳζον, ἐσῳζόμην
number singular dual plural
first second third second third first second third
active indicative ἔσῳζον ἔσῳζες ἔσῳζε(ν) ἐσῴζετον ἐσῳζέτην ἐσῴζομεν ἐσῴζετε ἔσῳζον
middle/
passive 		indicative ἐσῳζόμην ἐσῴζου ἐσῴζετο ἐσῴζεσθον ἐσῳζέσθην ἐσῳζόμεθᾰ ἐσῴζεσθε ἐσῴζοντο
Notes:
This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.
   Future: σώσω, σώσομαι, σωθήσομαι
number singular dual plural
first second third second third first second third
active indicative σώσω σώσεις σώσει σώσετον σώσετον σώσομεν σώσετε σώσουσῐ(ν)
optative σώσοιμῐ σώσοις σώσοι σώσοιτον σωσοίτην σώσοιμεν σώσοιτε σώσοιεν
middle indicative σώσομαι σώσῃ,
σώσει 		σώσεται σώσεσθον σώσεσθον σωσόμεθᾰ σώσεσθε σώσονται
optative σωσοίμην σώσοιο σώσοιτο σώσοισθον σωσοίσθην σωσοίμεθᾰ σώσοισθε σώσοιντο
passive indicative σωθήσομαι σωθήσῃ σωθήσεται σωθήσεσθον σωθήσεσθον σωθησόμεθᾰ σωθήσεσθε σωθήσονται
optative σωθησοίμην σωθήσοιο σωθήσοιτο σωθήσοισθον σωθησοίσθην σωθησοίμεθᾰ σωθήσοισθε σωθήσοιντο
active middle passive
infinitive σώσειν σώσεσθαι σωθήσεσθαι
participle m σώσων σωσόμενος σωθησόμενος
f σώσουσᾰ σωσομένη σωθησομένη
n σῶσον σωσόμενον σωθησόμενον
Notes:
This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.
   Future: σωέω, σωέομαι (Uncontracted)
number singular dual plural
first second third second third first second third
active indicative σωέω σωέεις σωέει σωέετον σωέετον σωέομεν σωέετε σωέουσῐ(ν)
optative σωέοιμῐ σωέοις σωέοι σωέοιτον σωεοίτην σωέοιμεν σωέοιτε σωέοιεν
middle indicative σωέομαι σωέῃ,
σωέει 		σωέεται σωέεσθον σωέεσθον σωεόμεθᾰ σωέεσθε σωέονται
optative σωεοίμην σωέοιο σωέοιτο σωέοισθον σωεοίσθην σωεοίμεθᾰ σωέοισθε σωέοιντο
active middle
infinitive σωέειν σωέεσθαι
participle m σωέων σωεόμενος
f σωέουσᾰ σωεομένη
n σωέον σωεόμενον
Notes:
This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.
   Future: σωῶ, σωοῦμαι (Contracted)
number singular dual plural
first second third second third first second third
active indicative σωῶ σωεῖς σωεῖ σωεῖτον σωεῖτον σωοῦμεν σωεῖτε σωοῦσῐ(ν)
optative σωοίην,
σωοῖμῐ 		σωοίης,
σωοῖς 		σωοίη,
σωοῖ 		σωοῖτον,
σωοίητον 		σωοίτην,
σωοιήτην 		σωοῖμεν,
σωοίημεν 		σωοῖτε,
σωοίητε 		σωοῖεν,
σωοίησᾰν
middle indicative σωοῦμαι σωῇ σωεῖται σωεῖσθον σωεῖσθον σωούμεθᾰ σωεῖσθε σωοῦνται
optative σωοίμην σωοῖο σωοῖτο σωοῖσθον σωοίσθην σωοίμεθᾰ σωοῖσθε σωοῖντο
active middle
infinitive σωεῖν σωεῖσθαι
participle m σωῶν σωούμενος
f σωοῦσᾰ σωουμένη
n σωοῦν σωούμενον
Notes:
This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.
   Aorist: ἔσωσᾰ, ἐσωσᾰ́μην, ἐσώθην
number singular dual plural
first second third second third first second third
active indicative ἔσωσᾰ ἔσωσᾰς ἔσωσε(ν) ἐσώσᾰτον ἐσωσᾰ́την ἐσώσᾰμεν ἐσώσᾰτε ἔσωσᾰν
subjunctive σώσω σώσῃς σώσῃ σώσητον σώσητον σώσωμεν σώσητε σώσωσῐ(ν)
optative σώσαιμῐ σώσειᾰς,
σώσαις 		σώσειε(ν),
σώσαι 		σώσαιτον σωσαίτην σώσαιμεν σώσαιτε σώσειᾰν,
σώσαιεν
imperative   σῶσον σωσᾰ́τω σώσᾰτον σωσᾰ́των   σώσᾰτε σωσᾰ́ντων
middle indicative ἐσωσᾰ́μην ἐσώσω ἐσώσᾰτο ἐσώσᾰσθον ἐσωσᾰ́σθην ἐσωσᾰ́μεθᾰ ἐσώσᾰσθε ἐσώσᾰντο
subjunctive σώσωμαι σώσῃ σώσηται σώσησθον σώσησθον σωσώμεθᾰ σώσησθε σώσωνται
optative σωσαίμην σώσαιο σώσαιτο σώσαισθον σωσαίσθην σωσαίμεθᾰ σώσαισθε σώσαιντο
imperative   σῶσαι σωσᾰ́σθω σώσᾰσθον σωσᾰ́σθων   σώσᾰσθε σωσᾰ́σθων
passive indicative ἐσώθην ἐσώθης ἐσώθη ἐσώθητον ἐσωθήτην ἐσώθημεν ἐσώθητε ἐσώθησᾰν
subjunctive σωθῶ σωθῇς σωθῇ σωθῆτον σωθῆτον σωθῶμεν σωθῆτε σωθῶσῐ(ν)
optative σωθείην σωθείης σωθείη σωθεῖτον,
σωθείητον 		σωθείτην,
σωθειήτην 		σωθεῖμεν,
σωθείημεν 		σωθεῖτε,
σωθείητε 		σωθεῖεν,
σωθείησᾰν
imperative   σώθητῐ σωθήτω σώθητον σωθήτων   σώθητε σωθέντων
active middle passive
infinitive σῶσαι σώσᾰσθαι σωθῆναι
participle m σώσᾱς σωσᾰ́μενος σωθείς
f σώσᾱσᾰ σωσᾰμένη σωθεῖσᾰ
n σῶσᾰν σωσᾰ́μενον σωθέν
Notes:
This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.
   Aorist: ἔσῳσᾰ, ἐσῳσᾰ́μην
number singular dual plural
first second third second third first second third
active indicative ἔσῳσᾰ ἔσῳσᾰς ἔσῳσε(ν) ἐσῴσᾰτον ἐσῳσᾰ́την ἐσῴσᾰμεν ἐσῴσᾰτε ἔσῳσᾰν
subjunctive σῴσω σῴσῃς σῴσῃ σῴσητον σῴσητον σῴσωμεν σῴσητε σῴσωσῐ(ν)
optative σῴσαιμῐ σῴσειᾰς,
σῴσαις 		σῴσειε(ν),
σῴσαι 		σῴσαιτον σῳσαίτην σῴσαιμεν σῴσαιτε σῴσειᾰν,
σῴσαιεν
imperative   σῷσον σῳσᾰ́τω σῴσᾰτον σῳσᾰ́των   σῴσᾰτε σῳσᾰ́ντων
middle indicative ἐσῳσᾰ́μην ἐσῴσω ἐσῴσᾰτο ἐσῴσᾰσθον ἐσῳσᾰ́σθην ἐσῳσᾰ́μεθᾰ ἐσῴσᾰσθε ἐσῴσᾰντο
subjunctive σῴσωμαι σῴσῃ σῴσηται σῴσησθον σῴσησθον σῳσώμεθᾰ σῴσησθε σῴσωνται
optative σῳσαίμην σῴσαιο σῴσαιτο σῴσαισθον σῳσαίσθην σῳσαίμεθᾰ σῴσαισθε σῴσαιντο
imperative   σῷσαι σῳσᾰ́σθω σῴσᾰσθον σῳσᾰ́σθων   σῴσᾰσθε σῳσᾰ́σθων
active middle
infinitive σῷσαι σῴσᾰσθαι
participle m σῴσᾱς σῳσᾰ́μενος
f σῴσᾱσᾰ σῳσᾰμένη
n σῷσᾰν σῳσᾰ́μενον
Notes:
This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.
   Perfect: σέσωκᾰ, σέσῳσμαι
number singular dual plural
first second third second third first second third
active indicative σέσωκᾰ σέσωκᾰς σέσωκε(ν) σεσώκᾰτον σεσώκᾰτον σεσώκᾰμεν σεσώκᾰτε σεσώκᾱσῐ(ν)
subjunctive σεσώκω σεσώκῃς σεσώκῃ σεσώκητον σεσώκητον σεσώκωμεν σεσώκητε σεσώκωσῐ(ν)
optative σεσώκοιμῐ,
σεσωκοίην 		σεσώκοις,
σεσωκοίης 		σεσώκοι,
σεσωκοίη 		σεσώκοιτον σεσωκοίτην σεσώκοιμεν σεσώκοιτε σεσώκοιεν
imperative   σέσωκε σεσωκέτω σεσώκετον σεσωκέτων   σεσώκετε σεσωκόντων
middle/
passive 		indicative σέσῳσμαι σέσῳσαι σέσῳσται σέσῳσθον σέσῳσθον σεσῴσμεθᾰ σέσῳσθε σεσῴσᾰται
subjunctive σεσῳσμένος ὦ σεσῳσμένος ᾖς σεσῳσμένος ᾖ σεσῳσμένω ἦτον σεσῳσμένω ἦτον σεσῳσμένοι ὦμεν σεσῳσμένοι ἦτε σεσῳσμένοι ὦσῐ(ν)
optative σεσῳσμένος εἴην σεσῳσμένος εἴης σεσῳσμένος εἴη σεσῳσμένω εἴητον/εἶτον σεσῳσμένω εἰήτην/εἴτην σεσῳσμένοι εἴημεν/εἶμεν σεσῳσμένοι εἴητε/εἶτε σεσῳσμένοι εἴησᾰν/εἶεν
imperative   σέσῳσο σεσῴσθω σέσῳσθον σεσῴσθων   σέσῳσθε σεσῴσθων
active middle/passive
infinitive σεσωκέναι σεσῷσθαι
participle m σεσωκώς σεσῳσμένος
f σεσωκυῖᾰ σεσῳσμένη
n σεσωκός σεσῳσμένον
Notes:
This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.
   Perfect: σέσωμαι
number singular dual plural
first second third second third first second third
middle/
passive 		indicative σέσωμαι σέσωσαι σέσωται σέσωσθον σέσωσθον σεσώμεθᾰ σέσωσθε σέσωνται
subjunctive σεσωμένος ὦ σεσωμένος ᾖς σεσωμένος ᾖ σεσωμένω ἦτον σεσωμένω ἦτον σεσωμένοι ὦμεν σεσωμένοι ἦτε σεσωμένοι ὦσῐ(ν)
optative σεσωμένος εἴην σεσωμένος εἴης σεσωμένος εἴη σεσωμένω εἴητον/εἶτον σεσωμένω εἰήτην/εἴτην σεσωμένοι εἴημεν/εἶμεν σεσωμένοι εἴητε/εἶτε σεσωμένοι εἴησᾰν/εἶεν
imperative   σέσωσο σεσώσθω σέσωσθον σεσώσθων   σέσωσθε σεσώσθων
middle/passive
infinitive σεσῶσθαι
participle m σεσωμένος
f σεσωμένη
n σεσωμένον
Notes:
This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.
   Perfect: σέσῳκᾰ, σέσῳσμαι
number singular dual plural
first second third second third first second third
active indicative σέσῳκᾰ σέσῳκᾰς σέσῳκε(ν) σεσῴκᾰτον σεσῴκᾰτον σεσῴκᾰμεν σεσῴκᾰτε σεσῴκᾱσῐ(ν)
subjunctive σεσῴκω σεσῴκῃς σεσῴκῃ σεσῴκητον σεσῴκητον σεσῴκωμεν σεσῴκητε σεσῴκωσῐ(ν)
optative σεσῴκοιμῐ,
σεσῳκοίην 		σεσῴκοις,
σεσῳκοίης 		σεσῴκοι,
σεσῳκοίη 		σεσῴκοιτον σεσῳκοίτην σεσῴκοιμεν σεσῴκοιτε σεσῴκοιεν
imperative   σέσῳκε σεσῳκέτω σεσῴκετον σεσῳκέτων   σεσῴκετε σεσῳκόντων
middle/
passive 		indicative σέσῳσμαι σέσῳσαι σέσῳσται σέσῳσθον σέσῳσθον σεσῴσμεθᾰ σέσῳσθε σεσῴσᾰται
subjunctive σεσῳσμένος ὦ σεσῳσμένος ᾖς σεσῳσμένος ᾖ σεσῳσμένω ἦτον σεσῳσμένω ἦτον σεσῳσμένοι ὦμεν σεσῳσμένοι ἦτε σεσῳσμένοι ὦσῐ(ν)
optative σεσῳσμένος εἴην σεσῳσμένος εἴης σεσῳσμένος εἴη σεσῳσμένω εἴητον/εἶτον σεσῳσμένω εἰήτην/εἴτην σεσῳσμένοι εἴημεν/εἶμεν σεσῳσμένοι εἴητε/εἶτε σεσῳσμένοι εἴησᾰν/εἶεν
imperative   σέσῳσο σεσῴσθω σέσῳσθον σεσῴσθων   σέσῳσθε σεσῴσθων
active middle/passive
infinitive σεσῳκέναι σεσῷσθαι
participle m σεσῳκώς σεσῳσμένος
f σεσῳκυῖᾰ σεσῳσμένη
n σεσῳκός σεσῳσμένον
Notes:
This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.

Attested irregularly conjugated forms include the Laconian third-person singular present active indicative, σωάδδει (sōáddei), and third-person singular aorist active indicative, ἀπεσόϊξεν (apesóïxen)—both found in the Hesychian lexicon—as well as an unspecified form of the otherwise unattested variant spelling, σωννύω (sōnnúō), reportedly used in the fifth fragment of Dinolochus (487 BC).

Derived terms[edit]

Related terms[edit]

Descendants[edit]

  • Greek: σώζω (sózo)

References[edit]

Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=σῴζω&oldid=77198297"