գուրգուրել
Jump to navigation
Jump to search
Armenian[edit]
Alternative forms[edit]
- գուրգուրալ (gurgural)
- քուրքուրել (kʻurkʻurel) — dialectal
Etymology[edit]
A dialectal word that has entered the literary language. A reduplication of the root *գուր- (*gur-), from Old Armenian *գոյր (*goyr), which is found in Old Armenian ողջա-գուր-եմ (ołǰa-gur-em) and perhaps dialectal Armenian գուրալ (gural)․[1]
The root *գոյր (*goyr) is of unknown origin.[1][2] J̌ahukyan derived it from Proto-Indo-European *gʰow-ro-, with Latin faveō and Proto-Slavic *gově̀ti as cognates.[3]
Has also been compared to գորով (gorov).
According to Ačaṙyan, Old Georgian კურკურება (ḳurḳureba, “embracing; being affectionate”), Georgian კურკური (ḳurḳuri, “murmuring, whispering sweet nothings”) are borrowed from Armenian.[1] Neisser connects the last one with Old Georgian გრკჳნვა (grḳwinva, “childlike caress, childlike talking”),[4] which reminds Old Armenian գրգուանք (grguankʻ), գրգանք (grgankʻ, “softness, daintiness; caress”), from գիրգ (girg). Note also Old Armenian գրկեմ (grkem, “to hug, embrace”).
Pronunciation[edit]
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [ɡuɾɡuˈɾel]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [kʰuɾkʰuˈɾel]
Audio (Eastern Armenian) (file) - Hyphenation: գուր‧գու‧րել
Verb[edit]
գուրգուրել • (gurgurel)
- (transitive) to cuddle, to dandle, to fondle
- (transitive) to caress, to stroke, to pet
- (transitive) to care for, to tend, to worry about
- (transitive, of memories) to treasure, to hold dear, to reminisce
Inflection[edit]
plain -el conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | գուրգուրել (gurgurel) | imperfective converb | գուրգուրում (gurgurum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | գուրգուրվել (gurgurvel) | simultaneous converb | գուրգուրելիս (gurgurelis) | ||||
| causative | գուրգուրեցնել, գուրգուրացնել*, գուրգուրցնել* (gurgurecʻnel, gurguracʻnel*, gurgurcʻnel*) | perfective converb | գուրգուրել (gurgurel) | ||||
| aorist stem | գուրգուր- (gurgur-) | future converb I | գուրգուրելու (gurgurelu) | ||||
| resultative participle | գուրգուրած (gurgurac) | future converb II | գուրգուրելիք (gurgurelikʻ) | ||||
| subject participle | գուրգուրող (gurguroġ) | connegative converb | գուրգուրի (gurguri) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | գուրգուրում եմ (gurgurum em) | գուրգուրում ես (gurgurum es) | գուրգուրում է (gurgurum ē) | գուրգուրում ենք (gurgurum enkʻ) | գուրգուրում եք (gurgurum ekʻ) | գուրգուրում են (gurgurum en) | |
| past imperfective | գուրգուրում էի (gurgurum ēi) | գուրգուրում էիր (gurgurum ēir) | գուրգուրում էր (gurgurum ēr) | գուրգուրում էինք (gurgurum ēinkʻ) | գուրգուրում էիք (gurgurum ēikʻ) | գուրգուրում էին (gurgurum ēin) | |
| future | գուրգուրելու եմ (gurgurelu em) | գուրգուրելու ես (gurgurelu es) | գուրգուրելու է (gurgurelu ē) | գուրգուրելու ենք (gurgurelu enkʻ) | գուրգուրելու եք (gurgurelu ekʻ) | գուրգուրելու են (gurgurelu en) | |
| past future | գուրգուրելու էի (gurgurelu ēi) | գուրգուրելու էիր (gurgurelu ēir) | գուրգուրելու էր (gurgurelu ēr) | գուրգուրելու էինք (gurgurelu ēinkʻ) | գուրգուրելու էիք (gurgurelu ēikʻ) | գուրգուրելու էին (gurgurelu ēin) | |
| present perfect | գուրգուրել եմ (gurgurel em) | գուրգուրել ես (gurgurel es) | գուրգուրել է (gurgurel ē) | գուրգուրել ենք (gurgurel enkʻ) | գուրգուրել եք (gurgurel ekʻ) | գուրգուրել են (gurgurel en) | |
| pluperfect | գուրգուրել էի (gurgurel ēi) | գուրգուրել էիր (gurgurel ēir) | գուրգուրել էր (gurgurel ēr) | գուրգուրել էինք (gurgurel ēinkʻ) | գուրգուրել էիք (gurgurel ēikʻ) | գուրգուրել էին (gurgurel ēin) | |
| aorist (past perfective) | գուրգուրեցի, գուրգուրի* (gurgurecʻi, gurguri*) | գուրգուրեցիր, գուրգուրիր* (gurgurecʻir, gurgurir*) | գուրգուրեց (gurgurecʻ) | գուրգուրեցինք, գուրգուրինք* (gurgurecʻinkʻ, gurgurinkʻ*) | գուրգուրեցիք, գուրգուրիք* (gurgurecʻikʻ, gurgurikʻ*) | գուրգուրեցին, գուրգուրին* (gurgurecʻin, gurgurin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | գուրգուրեմ (gurgurem) | գուրգուրես (gurgures) | գուրգուրի (gurguri) | գուրգուրենք (gurgurenkʻ) | գուրգուրեք (gurgurekʻ) | գուրգուրեն (gurguren) | |
| past | գուրգուրեի (gurgurei) | գուրգուրեիր (gurgureir) | գուրգուրեր (gurgurer) | գուրգուրեինք (gurgureinkʻ) | գուրգուրեիք (gurgureikʻ) | գուրգուրեին (gurgurein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կգուրգուրեմ (kgurgurem) | կգուրգուրես (kgurgures) | կգուրգուրի (kgurguri) | կգուրգուրենք (kgurgurenkʻ) | կգուրգուրեք (kgurgurekʻ) | կգուրգուրեն (kgurguren) | |
| past | կգուրգուրեի (kgurgurei) | կգուրգուրեիր (kgurgureir) | կգուրգուրեր (kgurgurer) | կգուրգուրեինք (kgurgureinkʻ) | կգուրգուրեիք (kgurgureikʻ) | կգուրգուրեին (kgurgurein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | գուրգուրի՛ր, գուրգուրի՛* (gurgurír, gurgurí*) | — | — | գուրգուրե՛ք, գուրգուրեցե՛ք** (gurgurékʻ, gurgurecʻékʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
plain -el negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չգուրգուրել (čʻgurgurel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չգուրգուրած (čʻgurgurac) | ||||||
| subject participle | չգուրգուրող (čʻgurguroġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ գուրգուրում (čʻem gurgurum) | չես գուրգուրում (čʻes gurgurum) | չի գուրգուրում (čʻi gurgurum) | չենք գուրգուրում (čʻenkʻ gurgurum) | չեք գուրգուրում (čʻekʻ gurgurum) | չեն գուրգուրում (čʻen gurgurum) | |
| past imperfective | չէի գուրգուրում (čʻēi gurgurum) | չէիր գուրգուրում (čʻēir gurgurum) | չէր գուրգուրում (čʻēr gurgurum) | չէինք գուրգուրում (čʻēinkʻ gurgurum) | չէիք գուրգուրում (čʻēikʻ gurgurum) | չէին գուրգուրում (čʻēin gurgurum) | |
| future | չեմ գուրգուրելու (čʻem gurgurelu) | չես գուրգուրելու (čʻes gurgurelu) | չի գուրգուրելու (čʻi gurgurelu) | չենք գուրգուրելու (čʻenkʻ gurgurelu) | չեք գուրգուրելու (čʻekʻ gurgurelu) | չեն գուրգուրելու (čʻen gurgurelu) | |
| past future | չէի գուրգուրելու (čʻēi gurgurelu) | չէիր գուրգուրելու (čʻēir gurgurelu) | չէր գուրգուրելու (čʻēr gurgurelu) | չէինք գուրգուրելու (čʻēinkʻ gurgurelu) | չէիք գուրգուրելու (čʻēikʻ gurgurelu) | չէին գուրգուրելու (čʻēin gurgurelu) | |
| present perfect | չեմ գուրգուրել (čʻem gurgurel) | չես գուրգուրել (čʻes gurgurel) | չի գուրգուրել (čʻi gurgurel) | չենք գուրգուրել (čʻenkʻ gurgurel) | չեք գուրգուրել (čʻekʻ gurgurel) | չեն գուրգուրել (čʻen gurgurel) | |
| pluperfect | չէի գուրգուրել (čʻēi gurgurel) | չէիր գուրգուրել (čʻēir gurgurel) | չէր գուրգուրել (čʻēr gurgurel) | չէինք գուրգուրել (čʻēinkʻ gurgurel) | չէիք գուրգուրել (čʻēikʻ gurgurel) | չէին գուրգուրել (čʻēin gurgurel) | |
| aorist (past perfective) | չգուրգուրեցի, չգուրգուրի* (čʻgurgurecʻi, čʻgurguri*) | չգուրգուրեցիր, չգուրգուրիր* (čʻgurgurecʻir, čʻgurgurir*) | չգուրգուրեց (čʻgurgurecʻ) | չգուրգուրեցինք, չգուրգուրինք* (čʻgurgurecʻinkʻ, čʻgurgurinkʻ*) | չգուրգուրեցիք, չգուրգուրիք* (čʻgurgurecʻikʻ, čʻgurgurikʻ*) | չգուրգուրեցին, չգուրգուրին* (čʻgurgurecʻin, čʻgurgurin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չգուրգուրեմ (čʻgurgurem) | չգուրգուրես (čʻgurgures) | չգուրգուրի (čʻgurguri) | չգուրգուրենք (čʻgurgurenkʻ) | չգուրգուրեք (čʻgurgurekʻ) | չգուրգուրեն (čʻgurguren) | |
| past | չգուրգուրեի (čʻgurgurei) | չգուրգուրեիր (čʻgurgureir) | չգուրգուրեր (čʻgurgurer) | չգուրգուրեինք (čʻgurgureinkʻ) | չգուրգուրեիք (čʻgurgureikʻ) | չգուրգուրեին (čʻgurgurein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ գուրգուրի (čʻem gurguri) | չես գուրգուրի (čʻes gurguri) | չի գուրգուրի (čʻi gurguri) | չենք գուրգուրի (čʻenkʻ gurguri) | չեք գուրգուրի (čʻekʻ gurguri) | չեն գուրգուրի (čʻen gurguri) | |
| past | չէի գուրգուրի (čʻēi gurguri) | չէիր գուրգուրի (čʻēir gurguri) | չէր գուրգուրի (čʻēr gurguri) | չէինք գուրգուրի (čʻēinkʻ gurguri) | չէիք գուրգուրի (čʻēikʻ gurguri) | չէին գուրգուրի (čʻēin gurguri) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ գուրգուրիր, մի՛ գուրգուրի* (mí gurgurir, mí gurguri*) | — | — | մի՛ գուրգուրեք, մի՛ գուրգուրեցեք** (mí gurgurekʻ, mí gurgurecʻekʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | գուրգուրել (gurgurel) | |||
| dative | գուրգուրելու (gurgurelu) | |||
| ablative | գուրգուրելուց (gurgurelucʻ) | |||
| instrumental | գուրգուրելով (gurgurelov) | |||
| locative | գուրգուրելում (gurgurelum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | գուրգուրելը/գուրգուրելն (gurgurelə/gurgureln) | |||
| dative | գուրգուրելուն (gurgurelun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | գուրգուրելս (gurgurels) | |||
| dative | գուրգուրելուս (gurgurelus) | |||
| ablative | գուրգուրելուցս (gurgurelucʻs) | |||
| instrumental | գուրգուրելովս (gurgurelovs) | |||
| locative | գուրգուրելումս (gurgurelums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | գուրգուրելդ (gurgureld) | |||
| dative | գուրգուրելուդ (gurgurelud) | |||
| ablative | գուրգուրելուցդ (gurgurelucʻd) | |||
| instrumental | գուրգուրելովդ (gurgurelovd) | |||
| locative | գուրգուրելումդ (gurgurelumd) | |||
Derived terms[edit]
- գուրգուրալի (gurgurali)
- գուրգուրալից (gurguralicʻ)
- գուրգուրանք (gurgurankʻ)
- գուրգուրոտ (gurgurot)
- գուրգուրում (gurgurum)
Descendants[edit]
- → Udi: куркур (kurkur)
References[edit]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 Ačaṙean, Hračʻeay (1971) “գուրգուրալ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume I, Yerevan: University Press, pages 598–599
- ^ J̌ahukyan, Geworg (2010) “գոյր”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 167b
- ^ J̌ahukyan, Geworg (1996) “Stugabanutʻyunner [Etymologies]”, in Patma-banasirakan handes [Historical-Philological Journal][1] (in Armenian), numbers 1–2, Yerevan: Academy Press, page 45 of 183–186
- ^ Neisser, Friedrich (1953) Studien zur georgischen Wortbildung (Abhandlungen für die Kunde des Morgenlandes; XXXI, 2)[2] (in German), published by Gerhard Deeters, Wiesbaden: Deutsche Morgenländische Gesellschaft, page 67, without the Armenian
Further reading[edit]
- Aġayan, Ēduard (1976) “գուրգուրել”, in Ardi hayereni bacʻatrakan baṙaran [Explanatory Dictionary of Contemporary Armenian] (in Armenian), Yerevan: Hayastan
- “գուրգուրել”, in Žamanakakicʻ hayocʻ lezvi bacʻatrakan baṙaran [Explanatory Dictionary of Contemporary Armenian] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, 1969–1980
Categories:
- Armenian terms inherited from Old Armenian
- Armenian terms derived from Old Armenian
- Armenian terms with unknown etymologies
- Armenian terms inherited from Proto-Indo-European
- Armenian terms derived from Proto-Indo-European
- Armenian terms with IPA pronunciation
- Armenian terms with audio links
- Armenian lemmas
- Armenian verbs
- Armenian transitive verbs
- Armenian reduplications