թակարդ

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Armenian

[edit]

Etymology

[edit]

Learned borrowing from Old Armenian թակարդ (tʻakard).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

թակարդ (tʻakard)

  1. trap, snare, net (contraption for catching animals)
    Աղվեսը չորս ոտքով է թակարդի մեջ ընկնում։Aġvesə čʻors otkʻov ē tʻakardi meǰ ənknum.To outfox oneself. (literally, “The fox falls into the trap with four paws.”)
    • 1870, Raffi, Oske akʻałał [Golden Rooster] :
      — Սխալվում եք, — ասում է մի վիրավորված ղարաբաղցի, — այդ անունը իզուր են կպցրել մեզ․ հայերի մեջ ամենախելոքը էլի ղարաբաղցին է, թեեւ նա զոկի սատանությունը չունի, բայց սատանան երբեմն երկու ոտքով է թակարդի մեջ ընկնում։
      — Sxalvum ekʻ, — asum ē mi viravorvac ġarabaġcʻi, — ayd anunə izur en kpcʻrel mez; hayeri meǰ amenaxelokʻə ēli ġarabaġcʻin ē, tʻeew na zoki satanutʻyunə čʻuni, baycʻ satanan erbemn erku otkʻov ē tʻakardi meǰ ənknum.
      — You are mistaken, — says a certain offended Gharabaghtsi [Karabakh-Armenian], — people attach that name [donkey] to us in vain; among Armenians Gharabaghtsi is the smartest; even though he does not have the devilry of a Zok [Agulis-Armenian], a devil sometimes falls into a trap with both its feet.
  2. (figuratively) trap, snare, trick (design to trick people)
  3. (figuratively) trap (space or circumstance impossible to escape from)

Declension

[edit]
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative թակարդ (tʻakard) թակարդներ (tʻakardner)
dative թակարդի (tʻakardi) թակարդների (tʻakardneri)
ablative թակարդից (tʻakardicʻ) թակարդներից (tʻakardnericʻ)
instrumental թակարդով (tʻakardov) թակարդներով (tʻakardnerov)
locative թակարդում (tʻakardum) թակարդներում (tʻakardnerum)
definite forms
nominative թակարդը/թակարդն (tʻakardə/tʻakardn) թակարդները/թակարդներն (tʻakardnerə/tʻakardnern)
dative թակարդին (tʻakardin) թակարդներին (tʻakardnerin)
1st person possessive forms (my)
nominative թակարդս (tʻakards) թակարդներս (tʻakardners)
dative թակարդիս (tʻakardis) թակարդներիս (tʻakardneris)
ablative թակարդիցս (tʻakardicʻs) թակարդներիցս (tʻakardnericʻs)
instrumental թակարդովս (tʻakardovs) թակարդներովս (tʻakardnerovs)
locative թակարդումս (tʻakardums) թակարդներումս (tʻakardnerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative թակարդդ (tʻakardd) թակարդներդ (tʻakardnerd)
dative թակարդիդ (tʻakardid) թակարդներիդ (tʻakardnerid)
ablative թակարդիցդ (tʻakardicʻd) թակարդներիցդ (tʻakardnericʻd)
instrumental թակարդովդ (tʻakardovd) թակարդներովդ (tʻakardnerovd)
locative թակարդումդ (tʻakardumd) թակարդներումդ (tʻakardnerumd)

References

[edit]
  • Aġayan, Ēduard (1976) “թակարդ”, in Ardi hayereni bacʻatrakan baṙaran [Explanatory Dictionary of Contemporary Armenian] (in Armenian), Yerevan: Hayastan

Old Armenian

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

Uncertain.[1][2] An overview of opinions follows.

Noun

[edit]

թակարդ (tʻakard)

  1. trap, snare, gin, net
    թակարդօք որսալ, պարփակել, փակել, արկանել ի թակարդtʻakardōkʻ orsal, parpʻakel, pʻakel, arkanel i tʻakardto draw into a snare, to entrap, to catch
    շաղիլ ի թակարդի, ի թակարդի հարկանիլšałil i tʻakardi, i tʻakardi harkanilto fall into a snare, to be entrapped
  2. grate, grill
    թակարդաւ ջուր բերելtʻakardaw ǰur berelto beat the water, or the air, to toil in vain, to have one's labour for one's pains
    որպէս թակարդ զհողմն՝ անցուցանել զխրատorpēs tʻakard zhołmn, ancʻucʻanel zxratto be heedless, to disregard warning or admonition, "in at one ear, out at the other"

Declension

[edit]

Derived terms

[edit]

Descendants

[edit]
  • Armenian: թակարդ (tʻakard)

References

[edit]
  1. ^ Ačaṙean, Hračʻeay (1973) “թակարդ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press, page 142b
  2. ^ Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 955
  3. ^ Lidén, Evald (1905–1906) “Baumnamen und Verwandtes”, in Indogermanische Forschungen[1] (in German), volume 18, page 500
  4. ^ J̌ahukyan, Geworg (1987) Hayocʻ lezvi patmutʻyun; naxagrayin žamanakašrǰan [History of the Armenian language: The Pre-Literary Period]‎[2] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, page 151
  5. ^ J̌ahukyan, Geworg (1965) “Stugabanutʻyunner [Etymologies]”, in Patma-banasirakan handes [Historical-Philological Journal]‎[3] (in Armenian), number 1, page 254 of 251–261
  6. ^ J̌ahukyan, Geworg (2010) “թակարդ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 255a
  7. ^ Kapancjan, G. A. (1975) Историко-лингвистические работы. Том II [Historical-Linguistic Works. Volume II] (in Russian), Yerevan: Academy Press, page 292
  8. ^ Tʻireakʻean, Yarutʻiwn (1913) “Turanean tarerkʻ Hay lezuin mēǰ [Turanian elements in Armenian]”, in Bazmavep[4], volume 73, number 8, Venice, page 340b of 337–343

Further reading

[edit]
  • Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “թակարդ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “թակարդ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Thorsø, Rasmus (2023) Prehistoric loanwords in Armenian: Hurro-Urartian, Kartvelian, and the unclassified substrate[5], PhD dissertation, Leiden University, pages 18-19