शिक्षा

See also: shiksa

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit शिक्षा (śikṣā), from the root verb शिक्ष् (śikṣ, “to learn, study”).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /ʃɪk.ʂɑː/, [ʃɪk.ʃäː]

Noun

शिक्षा • (śikṣā) f (Urdu spelling شکشا)

1. education

   इस देश में शिक्षा का स्तर गिर गया है।

   is deś mẽ śikṣā kā star gir gayā hai.

   In this country the standard of education has declined.

2. lesson, moral

   इस कहानी की शिक्षा यह है।

   is kahānī kī śikṣā yah hai.

   This is the moral of the story.

   तुम्हें इससे शिक्षा लेनी चाहिये।

   tumhẽ isse śikṣā lenī cāhiye.

   This should be a lesson to you.

Synonyms

• (education): पढ़ाई (paṛhāī), तालीम (tālīm)
• (lesson): सबक़ (sabaq), सीख (sīkh)

Derived terms

• शिक्षापद्धति (śikṣāpaddhati, “system of education”)
• शिक्षापरिषद् (śikṣāpriṣad, “academic council”)
• शिक्षाशास्त्र (śikṣāśāstra, “pedagogy”)
• शिक्षित (śikṣit, “literate, educated”)
  • अशिक्षित (aśikṣit, “illiterate”)

References

• Bahri, Hardev (1989) “शिक्षा”, in Siksarthi Hindi-Angrejhi Sabdakosa [Learners' Hindi-English Dictionary], Delhi: Rajpal & Sons.
• Caturvedi, Mahendra, Bhola Nath Tiwari (1970) “शिक्षा”, in A practical Hindi-English dictionary, Delhi: National Publishing House

---

Nepali

Etymology

Borrowed from Sanskrit शिक्षा (śikṣā).

Noun

शिक्षा • (śikṣā)

1. education
2. lesson, moral

---

Old Gujarati

Etymology

Borrowed from Sanskrit शिक्षा (śikṣā).

Noun

शिक्षा • (śikṣā) f

1. knowledge

---

Sanskrit

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *ćikš- (“to learn”). Cognate with Avestan 𐬯𐬌𐬑𐬱𐬆𐬨𐬥𐬀 (sixšəmna, “learned”), 𐬯𐬌𐬑𐬱𐬀𐬌𐬌𐬀 (sixšaiia, “to be learned”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɕik.ʂɑː/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈɕik.ʂɑː/

Noun

शिक्षा • (śikṣā) stem, f

1. learning, study
2. knowledge, art, skill

Declension

Feminine ā-stem declension of शिक्षा
Nom. sg.	शिक्षा (śikṣā)
Gen. sg.	शिक्षायाः (śikṣāyāḥ)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	शिक्षा (śikṣā)	शिक्षे (śikṣe)	शिक्षाः (śikṣāḥ)
Vocative	शिक्षे (śikṣe)	शिक्षे (śikṣe)	शिक्षाः (śikṣāḥ)
Accusative	शिक्षाम् (śikṣām)	शिक्षे (śikṣe)	शिक्षाः (śikṣāḥ)
Instrumental	शिक्षया (śikṣayā)	शिक्षाभ्याम् (śikṣābhyām)	शिक्षाभिः (śikṣābhiḥ)
Dative	शिक्षायै (śikṣāyai)	शिक्षाभ्याम् (śikṣābhyām)	शिक्षाभ्यः (śikṣābhyaḥ)
Ablative	शिक्षायाः (śikṣāyāḥ)	शिक्षाभ्याम् (śikṣābhyām)	शिक्षाभ्यः (śikṣābhyaḥ)
Genitive	शिक्षायाः (śikṣāyāḥ)	शिक्षयोः (śikṣayoḥ)	शिक्षानाम् (śikṣānām)
Locative	शिक्षायाम् (śikṣāyām)	शिक्षयोः (śikṣayoḥ)	शिक्षासु (śikṣāsu)

Descendants

• Assamese: সেকা (xeka)