ცხვარი
Georgian
Etymology
From (deprecated template usage) [etyl] Old Georgian ცხოვარი (cxovari), from (deprecated template usage) [etyl] Proto-Georgian-Zan *c₁xwar-, from (deprecated template usage) [etyl] Proto-Georgian-Zan *c₁xow- (whence also ცხოვრება (cxovreba), ცხოველი (cxoveli), სიცოცხლე (sicocxle), etc.). Cognate with Mingrelian შხური (šxuri) and Laz ჩხური (çxuri). Old Armenian ոչխար (očʻxar) is a Georgian-Zan borrowing.
Pronunciation
Noun
ცხვარი • (cxvari) (plural ცხვრები)
Inflection
Declension of ცხვარი (see Georgian declension)
| singular | plural | archaic plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ცხვარი (cxvari) | ცხვრები (cxvrebi) | ცხვარნი (cxvarni) |
| ergative | ცხვარმა (cxvarma) | ცხვრებმა (cxvrebma) | ცხვართ(ა) (cxvart(a)) |
| dative | ცხვარს(ა) (cxvars(a)) | ცხვრებს(ა) (cxvrebs(a)) | ცხვართ(ა) (cxvart(a)) |
| genitive | ცხვრის(ა) (cxvris(a)) | ცხვრების(ა) (cxvrebis(a)) | ცხვართ(ა) (cxvart(a)) |
| instrumental | ცხვრით(ა) (cxvrit(a)) | ცხვრებით(ა) (cxvrebit(a)) | |
| adverbial | ცხვრად(ა) (cxvrad(a)) | ცხვრებად(ა) (cxvrebad(a)) | |
| vocative | ცხვარო (cxvaro) | ცხვრებო (cxvrebo) | ცხვარნო (cxvarno) |
| Notes: archaic plurals might not exist. | |||
Postpositional inflection of ცხვარი (see Georgian postpositions)
| postpositions taking a dative case | singular | plural |
|---|---|---|
| -ზე (on - ) | ცხვარზე (cxvarze) | ცხვრებზე (cxvrebze) |
| -თან (near - ) | ცხვართან (cxvartan) | ცხვრებთან (cxvrebtan) |
| -ში (in - ) | ცხვარში (cxvarši) | ცხვრებში (cxvrebši) |
| -ვით (like a - ) | ცხვარივით (cxvarivit) | ცხვრებივით (cxvrebivit) |
| postpositions taking a genitive case | singular | plural |
| -თვის (for - ) | ცხვრისთვის (cxvristvis) | ცხვრებისთვის (cxvrebistvis) |
| -ებრ (like a - ) | ცხვრისებრ (cxvrisebr) | ცხვრებისებრ (cxvrebisebr) |
| -კენ (towards - ) | ცხვრისკენ (cxvrisḳen) | ცხვრებისკენ (cxvrebisḳen) |
| -გან (from/of - ) | ცხვრისგან (cxvrisgan) | ცხვრებისგან (cxvrebisgan) |
| postpositions taking an instrumental case | singular | plural |
| -დან (from / since - ) | ცხვრიდან (cxvridan) | ცხვრებიდან (cxvrebidan) |
| -ურთ (together with - ) | ცხვრითურთ (cxvriturt) | ცხვრებითურთ (cxvrebiturt) |
| postpositions taking an adverbial case | singular | plural |
| -მდე (up to - ) | ცხვრამდე (cxvramde) | ცხვრებამდე (cxvrebamde) |
Derived terms
- ცხვარი და მგელი ერთად ძოვს (cxvari da mgeli ertad ʒovs)
- ცრევის ცხვარი (crevis cxvari)