bölmek
Crimean Tatar
[edit]Other scripts | |
---|---|
Cyrillic | бёльмек |
Roman |
Etymology
[edit]Inherited from Proto-Turkic *bȫl- (“to divide, separate”).
Pronunciation
[edit]- Hyphenation: böl‧mek
Verb
[edit]bölmek
- to divide
Conjugation
[edit]infinitive | bölmek | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
gerund | bölme | |||||||
repeated gerund1) | böle | |||||||
temporal gerund | bölyatırğanda | |||||||
non-future participle | bölgen | |||||||
future participle | bölecek | |||||||
way of doing | bölip | |||||||
singular | plural | |||||||
first | second | third | first | second | third | |||
indicative | present | simple | bölürmen | bölürsiñ | bölür | bölürmiz | bölürsiz | bölürler |
continuous | bölem | bölesiñ | böle | bölemiz | bölesiñiz | böleler | ||
perfect | bölgemen | bölgesiñ | bölgen | bölgemiz | bölgesiz | bölgenler | ||
past | simple | böldim | böldiñ | böldi | böldik | böldiñiz | böldiler | |
continuous | böledim | bölediñ | böledi | böledik | bölediñiz | bölediler | ||
future | bölecekmen | böleceksiñ | bölecek | bölecekmiz | böleceksiñiz | bölecekler | ||
conditional | bölsem | bölseñ | bölse | bölsek | bölseñiz | bölseler | ||
optative | böleyim | bölesiñ | böle | böleyik | bölesiz | böleler | ||
imperative | – | böl | – | – | bölin | – | ||
1)Only used for repeatings of a verb. |
Related terms
[edit]References
[edit]Turkish
[edit]Etymology
[edit]From Ottoman Turkish بولمك (bölmek, “to divide, separate”), from Old Anatolian Turkish [script needed] (böl-, “to separate”), from Proto-Turkic *bȫl- (“to divide, separate, distinguish[1]”).[2]
Cognate with Old Turkic 𐰋𐰃𐰠𐰾𐰼 (b²il²s²r² /bölser/, “if one (tries to) distinguish between[1]”), Karakhanid [script needed] (bölükmēk, “to be split into groups”), Azerbaijani bölmək (“to divide, split”), Bashkir бүлеү (bülew, “to divide”), Chagatai [script needed] (bölmek, “to divide, distribute, separate”), Chuvash пӳлме (pülme, “to break, interrupt”), Kazakh бөлу (bölu, “to divide”), Khakas пӧлерге (“to divide”), Kipchak [Arabic needed] (böl-, “to set apart”), Kyrgyz бөлүү (bölüü, “to divide”), Southern Altai бӧли (böli, “to divide”), Tatar бүлү (bülü, “to divide”), Turkmen bȫlmek (“to divide”), Uyghur بۆلمەك (bölmek, “to divide”), Uzbek boʻlmoq (“to divide”).
Verb
[edit]bölmek (third-person singular simple present böler)
- (transitive) to divide, split, separate
- (transitive) to parcel out, portion
- (transitive, arithmetic) to divide
- (transitive) to break, interrupt
Conjugation
[edit]Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.
Positive declarative | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
infinitive | bölmek | |||||||
impersonal participle | imperfective | bölen | ||||||
perfective | bölmüş | |||||||
prospective | bölecek | |||||||
personal participle | non-prospective | böldüğüm | böldüğün | böldüğü | böldüğümüz | böldüğünüz | böldükleri | |
prospective | böleceğim | böleceğin | böleceği | böleceğimiz | böleceğiniz | bölecekleri | ||
verbal noun | bölme | |||||||
way of doing | bölüş | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | bölerim | bölersin | böler | böleriz | bölersiniz | bölerler |
imperfective | bölüyorum | bölüyorsun | bölüyor | bölüyoruz | bölüyorsunuz | bölüyorlar | ||
past | perfective | böldüm | böldün | böldü | böldük | böldünüz | böldüler | |
imperfective | bölüyordum | bölüyordun | bölüyordu | bölüyorduk | bölüyordunuz | bölüyorlardı (or bölüyordular) | ||
future | böleceğim | böleceksin | bölecek | böleceğiz | böleceksiniz | bölecekler | ||
inferential | perfective | bölmişim | bölmişsin | bölmiş | bölmişiz | bölmişsinüz | bölmişler | |
aorist | bölermişim | bölermişsin | bölermiş | bölermişiz | bölermişsiniz | bölerlermiş (or bölermişlar) | ||
imperfective | bölüyormuşum | bölüyormuşsun | bölüyormuş | bölüyormuşuz | bölüyormuşsunuz | bölüyorlarmış | ||
conditional | simple | bölsem | bölsen | bölse | bölsek | bölseniz | bölseler | |
perfective | bölseydim | bölseydin | bölseydi | bölseydik | bölseydiniz | bölseydiler | ||
optative | böleyim | bölesin | böle | bölelim | bölesiniz | böleler | ||
progressive | bölmekteyim | bölmektesin | bölmekte | bölmekteyiz | bölmektesiniz | bölmekteler | ||
necessitative | bölmeliyim | bölmelisin | bölmeli | bölmeliyiz | bölmelisiniz | bölmeliler | ||
imperative | böl | bölsün | bölün | bölsünler | ||||
Positive interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | böler miyim? | böler misin? | böler mi? | böler miyiz? | böler misiniz? | bölerler mi? |
imperfective | bölüyor muyum? | bölüyor musun? | bölüyor mu? | bölüyor muyuz? | bölüyor musunuz? | bölüyorlar mı? | ||
past | perfective | böldüm mü? | böldün mü? | böldü mü? | böldük mü? | böldünüz mü? | böldüler mi? | |
imperfective | bölüyor muydum? | bölüyor muydun? | bölüyor muydu? | bölüyor muyduk? | bölüyor muydunuz? | bölüyorlar mıydı? | ||
future | bölecek miyim? | bölecek misin? | bölecek mi? | bölecek miyiz? | bölecek misiniz? | bölecekler mi? | ||
inferential | perfective | bölmüş müyüm? | bölmüş müsün? | bölmüş mü? | bölmüş müyüz? | bölmüş müsünüz? | bölmüşler mi? | |
aorist | böler miymüşim? | böler miymüşsin? | böler miymüş? | böler miymüşiz? | böler miymüşsiniz? | bölerler miymiş? | ||
imperfective | bölüyor muymuşum? | bölüyor muymuşsun? | bölüyor muymuş? | bölüyor muymuşuz? | bölüyor muymuşsunuz? | bölüyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | bölsem mi? | bölsen mi? | bölse mi? | bölsek mi? | bölseniz mi? | bölseler mi? | |
perfective | bölse miydim? | bölse miydin? | bölse miydi? | bölse miydik? | bölse miydiniz? | bölseler miydi? | ||
progressive | bölmekte miyim? | bölmekte misin? | bölmekte mi? | bölmekte miyiz? | bölmekte misiniz? | bölmekteler mi? | ||
necessitative | bölmeli miyim? | bölmeli misin? | bölmeli mi? | bölmeli miyiz? | bölmeli misiniz? | bölmeliler mi? | ||
Negative declarative | ||||||||
infinitive | bölmemek | |||||||
impersonal participle | imperfective | bölmeyen | ||||||
perfective | bölmemiş | |||||||
prospective | bölmeyecek | |||||||
personal participle | non-prospective | bölmediğim | bölmediğin | bölmediği | bölmediğimiz | bölmediğiniz | bölmedikleri | |
prospective | bölmeyeceğim | bölmeyeceğin | bölmeyeceği | bölmeyeceğimiz | bölmeyeceğiniz | bölmeyecekleri | ||
verbal noun | bölmeme | |||||||
way of doing | bölmeyüş | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | bölmem | bölmezsin | bölmez | bölmeyiz | bölmezsiniz | bölmezler |
imperfective | bölmüyorum | bölmüyorsun | bölmüyor | bölmüyoruz | bölmüyorsunuz | bölmüyorlar | ||
past | perfective | bölmedim | bölmedin | bölmedi | bölmedik | bölmediniz | bölmediler | |
imperfective | bölmüyordum | bölmüyordun | bölmüyordu | bölmüyorduk | bölmüyordunuz | bölmüyorlardı | ||
future | bölmeyeceğim | bölmeyeceksin | bölmeyecek | bölmeyeceğiz | bölmeyeceksiniz | bölmeyecekler | ||
inferential | perfective | bölmemişim | bölmemişsin | bölmemiş | bölmemişiz | bölmemişsiniz | bölmemişler | |
aorist | bölmezmişim | bölmezmişsin | bölmezmiş | bölmezmişiz | bölmezmişsiniz | bölmezlermiş | ||
imperfective | bölmüyormuşum | bölmüyormuşsun | bölmüyormuş | bölmüyormuşuz | bölmüyormuşsunuz | bölmüyorlarmış | ||
conditional | simple | bölmesem | bölmesen | bölmese | bölmesek | bölmeseniz | bölmeseler | |
perfective | bölmeseydim | bölmeseydin | bölmeseydi | bölmeseydik | bölmeseydiniz | bölmeseydiler | ||
optative | bölmeyeyim | bölmeyesin | bölmeye | bölmeyelim | bölmeyesiniz | bölmeyeler | ||
progressive | bölmemekteyim | bölmemektesin | bölmemekte | bölmemekteyiz | bölmemektesiniz | bölmemekteler | ||
necessitative | bölmemeliyim | bölmemelisin | bölmemeli | bölmemeliyiz | bölmemelisiniz | bölmemeliler | ||
imperative | bölme | bölmesin | bölmeyin | bölmesinler | ||||
Negative interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | bölmez miyim? | bölmez misin? | bölmez mi? | bölmez miyiz? | bölmez misiniz? | bölmezler mi? |
imperfective | bölmüyor muyum? | bölmüyor musun? | bölmüyor mu? | bölmüyor muyuz? | bölmüyor musunuz? | bölmüyorlar mı? | ||
past | perfective | bölmedim mi? | bölmedin mi? | bölmedi mi? | bölmedik mi? | bölmediniz mi? | bölmediler mi? | |
imperfective | bölmüyor muydum? | bölmüyor muydun? | bölmüyor muydu? | bölmüyor muyduk? | bölmüyor muydunuz? | bölmüyorlar mıydı? | ||
future | bölmeyecek miyim? | bölmeyecek misin? | bölmeyecek mi? | bölmeyecek miyiz? | bölmeyecek misiniz? | bölmeyecekler mi? | ||
inferential | perfective | bölmemiş miyim? | bölmemiş misin? | bölmemiş mi? | bölmemiş miyiz? | bölmemiş misiniz? | bölmemişler mi? | |
aorist | bölmez miymişim? | bölmez miymişsin? | bölmez miymiş? | bölmez miymişiz? | bölmez miymişsiniz? | bölmezler miymiş? | ||
imperfective | bölmüyor muymuşum? | bölmüyor muymuşsun? | bölmüyor muymuş? | bölmüyor muymuşuz? | bölmüyor muymuşsunuz? | bölmüyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | bölmesem mi? | bölmesen mi? | bölmese mi? | bölmesek mi? | bölmeseniz mi? | bölmeseler mi? | |
perfective | bölmese miydim? | bölmese miydin? | bölmese miydi? | bölmese miydik? | bölmese miydiniz? | bölmeseler miydi? | ||
progressive | bölmemekte miyim? | bölmemekte misin? | bölmemekte mi? | bölmemekte miyiz? | bölmemekte misiniz? | bölmemekteler mi? | ||
necessitative | bölmemeli miyim? | bölmemeli misin? | bölmemeli mi? | bölmemeli miyiz? | bölmemeli misiniz? | bölmemeliler mi? |
Synonyms
[edit]Derived terms
[edit]Related terms
[edit]See also
[edit]References
[edit]- ↑ 1.0 1.1 Clauson, Gerard (1972) “böl-”, in An Etymological Dictionary of pre-thirteenth-century Turkish, Oxford: Clarendon Press, page 332
- ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*bȫl-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
- Crimean Tatar terms inherited from Proto-Turkic
- Crimean Tatar terms derived from Proto-Turkic
- Crimean Tatar lemmas
- Crimean Tatar verbs
- Turkish terms inherited from Ottoman Turkish
- Turkish terms derived from Ottoman Turkish
- Turkish terms inherited from Old Anatolian Turkish
- Turkish terms derived from Old Anatolian Turkish
- Turkish terms inherited from Proto-Turkic
- Turkish terms derived from Proto-Turkic
- Turkish lemmas
- Turkish verbs
- Turkish transitive verbs
- tr:Arithmetic
- Turkish verbs with aorist in -V²r