barzo

See also: barzô

Kashubian

Etymology

Borrowed from Middle Polish barzo. Compare Slovincian barzô.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈbar.zɔ/
• Rhymes: -arzɔ
• Syllabification: bar‧zo

Adverb

barzo (comparative barżi, superlative nôbarżi)

1. very

Further reading

• Eùgeniusz Gòłąbk (2011), “bardzo”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi‎^[1]
• “barzo”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022

Old Polish

Etymology

From barzy +‎ -o. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /barzɔ/
• IPA^(key): (15^th CE) /barzɔ/

Adverb

barzo

1. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca, Greater Poland, Masovia) very

   Synonym: barz

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[2], Krakow, page 5a:

     A cdiszcy vøcz ten tho gisty czeszarsz tho vydzene y ten tho dzif gestcy gy on bil vsrzal, tedycz vøcz gestcy szø on bil themu barszo dzyuoual

     [A kdyżci więc ten to jisty cesarz to widzenie i ten to dziw jestci ji on był uźrzał, tedyć więc jestci się on był temu barzo dziwował]

   • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎^[3], Krakow, Brodnia, page 35b:

     Iako barzo milowalem zakon twoy, panie (quomodo dilexi legem tuam, Domine Psal 118, 97), wszego dnya myslenie moie iest

     [Jako barzo miłowałem zakon twoj, Panie (quomodo dilexi legem tuam, Domine Psal 118, 97)! Wszego dnia myślenie moje jest]

   • 1885-2024 [c. 1428], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[4], volume I, Międzyrzec, Warsaw, page 492:

     Tako barszo adeo

     [Tako barzo adeo]

   • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie‎^[5], Miechów, page bv 40:

     Timy sloui mødresc faly... Nicolaia [z sk]utka duoiakego barzo znamenitego

     [Tymi słowy mędrzec fali... Nikołaja [z sk]utka dwojakiego barzo znamienitego]

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[6], Krakow, page 4b:

     A tako vøcz gego mila matuchna, gdiszcy gest gy ona bila porodzyla, tedycz vøcz ona gest bila k nemu barszo laskaue mouila

     [A tako więc jego miła matuchna gdyżci jest ji ona była porodziła, tedyć więc ona jest była k niemu barzo łaskawie mowiła]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 133v:

     Summe barzo

     [Summe barzo]

2. (attested in Lesser Poland, Greater Poland) completely, entirely
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[7], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 77, 65::

     Vsliszal bog y wzga[r]dzal y ku niczemu przinosl barzo Israhel (ad nihilum redegit valde Israel)... y dal w *ioczstwo czescz gich y czudnoscz gich w *rocze neprzyaczelowi

     [Usłyszał Bog i wzga[r]dzał, i ku niczemu przyniosł barzo Israhel (ad nihilum redegit valde Israel)... I dał w jęcstwo cześć jich i cudność jich w ręce nieprzyjacielowi]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 117:

     Ruta est quedam herba raute et est calida et sicca in tercio gradu dobre zyele czysczy oczy barzo vyelye

     [Ruta est quedam herba raute et est calida et sicca in tercio gradu dobre ziele czyści oczy barzo wiele]

3. well, correctly
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[8], page 153:

     Palce miał wielebne, długie a barzo złączone (longi, generosi, bene iuncti)

     [Palce miał wielebne, długie a barzo złączone (longi, generosi, bene iuncti)]

4. quickly
   • 1930 [c. 1455], “Jos”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^{transliteration, transcription}, 23, 16:

     A tak barzo y richlo powstanye przecziw wam gnyew bozi (cito atque velociter consurget... furor domini)

     [A tak barzo i rychło powstanie przeciw wam gniew boży (cito atque velociter consurget... furor Domini)]

5. a lot, much, many
   • 1451-1455, Legenda o świętym Aleksym‎^[9], line 36:

     A gdy szyą mv szyn narodzyl, ... then byl oczcza barszo lepszy

     [A gdy się mu syn narodził, ... ten był oćca barzo lepszy]

Derived terms

adverbs

• barz

Related terms

nouns

• berzkość

Descendants

• Polish: bardzo, barzo (Middle Polish or Central Greater Poland), bardzoj (Podegrodzie)
  • → Kashubian: (through Middle Polish) barzo
  • → Slovincian: (through Middle Polish) barzô
  • → Ukrainian: ба́рдзо (bárdzo)
• Silesian: bardzo, barzo

References

• Boryś, Wiesław (2005), “bardzo”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Sławski, Franciszek (1958-1965), “bardzo”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Bańkowski, Andrzej (2000), “bardzo”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Brückner, Aleksander (1927), “bardzo”, in Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), Warsaw: Wiedza Powszechna
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “(bardzo) bar-zo”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “(bardzo) barzo”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Pronunciation

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈbar.zɔ/
• (Greater Poland):
  • (Central Greater Poland) IPA^(key): /ˈbar.zɔ/

Adverb

barzo (not comparable)

1. (Middle Polish, Central Greater Poland) alternative form of bardzo (“very”)
2. (Middle Polish) fast, quickly

Further reading

• Oskar Kolberg (1877), “barzo”, in “Rzecz o mowie ludu wielkopolskiego”, in Zbiór wiadomości do antropologii krajowéj (in Polish), volume 1, III (Materyjały etnologiczne), page 17

Romanian

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈbarzo]

Noun

barzo f

1. vocative singular of barză

Silesian

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈbar.zɔ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -arzɔ
• Syllabification: bar‧zo

Adverb

barzo

1. alternative form of bardzo

Further reading

• barzo in silling.org

Turkish

Etymology

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.).

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈbaɾ.zo/
• Hyphenation: bar‧zo

Noun

barzo (definite accusative barzoyu, plural barzolar)

1. (derogatory) boor

   Synonyms: hödük, ayı, kıro

Declension

Declension of barzo

singular plural nominative barzo barzolar definite accusative barzoyu barzoları dative barzoya barzolara locative barzoda barzolarda ablative barzodan barzolardan genitive barzonun barzoların Possessive forms nominative singular plural 1st singular barzom barzolarım 2nd singular barzon barzoların 3rd singular barzosu barzoları 1st plural barzomuz barzolarımız 2nd plural barzonuz barzolarınız 3rd plural barzoları barzoları definite accusative singular plural 1st singular barzomu barzolarımı 2nd singular barzonu barzolarını 3rd singular barzosunu barzolarını 1st plural barzomuzu barzolarımızı 2nd plural barzonuzu barzolarınızı 3rd plural barzolarını barzolarını dative singular plural 1st singular barzoma barzolarıma 2nd singular barzona barzolarına 3rd singular barzosuna barzolarına 1st plural barzomuza barzolarımıza 2nd plural barzonuza barzolarınıza 3rd plural barzolarına barzolarına locative singular plural 1st singular barzomda barzolarımda 2nd singular barzonda barzolarında 3rd singular barzosunda barzolarında 1st plural barzomuzda barzolarımızda 2nd plural barzonuzda barzolarınızda 3rd plural barzolarında barzolarında ablative singular plural 1st singular barzomdan barzolarımdan 2nd singular barzondan barzolarından 3rd singular barzosundan barzolarından 1st plural barzomuzdan barzolarımızdan 2nd plural barzonuzdan barzolarınızdan 3rd plural barzolarından barzolarından genitive singular plural 1st singular barzomun barzolarımın 2nd singular barzonun barzolarının 3rd singular barzosunun barzolarının 1st plural barzomuzun barzolarımızın 2nd plural barzonuzun barzolarınızın 3rd plural barzolarının barzolarının Predicative forms singular plural 1st singular barzoyum barzolarım 2nd singular barzosun barzolarsın 3rd singular barzo barzodur barzolar barzolardır 1st plural barzoyuz barzolarız 2nd plural barzosunuz barzolarsınız 3rd plural barzolar barzolardır