bryła

See also: bryla, Bryła, bryłą, and Bryłą

Lower Sorbian

FWOTD – 26 July 2023

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *bryla.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈbrɨ.wa/
• Rhymes: -ɨwa
• Syllabification: bry‧ła

Noun

bryła f

1. bog iron ore

   Synonyms: ruda, žygaź

Declension

Declension of bryła

	Singular	Dual	Plural
Nominative	bryła	bryle	bryły
Genitive	bryły	bryłowu	bryłow
Dative	bryle	bryłoma	bryłam
Accusative	bryłu	bryle	bryły
Instrumental	bryłu	bryłoma	bryłami
Locative	bryle	bryłoma	bryłach

Further reading

• Muka, Arnošt (1921, 1928), “bryła”, in Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow (in German), St. Petersburg, Prague: ОРЯС РАН, ČAVU; Reprinted Bautzen: Domowina-Verlag, 2008
• Starosta, Manfred (1999), “bryła”, in Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *bryla. First attested in the 15th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /briɫa/
• IPA^(key): (15^th CE) /briɫa/

Noun

bryła f

1. (attested in) mass, lump (roundish piece of something)
   • 1874-1891 [XV p. pr.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[1], [2], [3]}, volume XVI, page 349:

     Obfita bryla sufficiens massa

     [Obfita bryła sufficiens massa]

   • 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[4], [5], [6]}, volume XXII, Łęczyca, page 24:

     Bryly massa

     [Bryły massa]

   • 1874-1891 [XV p. post.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[7], [8], [9]}, volume XXV, page 182:

     Bryla massam

     [Bryła massam]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 80v:

     Massa est coadunatio cuiuslibet rei vel pondus metalli brylą

     [Massa est coadunatio cuiuslibet rei vel pondus metalli bryła]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 119v:

     Sarcinus brylą myaszą

     [Sarcinus brylą mięsa]

   • 1864 [15th century], Jan Długosz, edited by Aleksander Przezdziecki, Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis nunc primum e codice autographo‎^[10], volume III, Krakow, page 356:

     Super prato al. na lanczcze est schachta cooperta lapidibus al. brila

     [Super prato al. na łączce est szachta cooperta lapidibus al. bryła]

Descendants

• Polish: bryła, breła, brela (Middle Polish), baryła (Podhale)
• Silesian: bryła

References

• Boryś, Wiesław (2005), “bryła”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017), “bryła”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000), “bryła”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965), “bryła”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• K. Nitsch, editor (1954), “bryła”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 167
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “bryła”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “bryła”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Alternative forms

• breła, brela (Middle Polish)
• baryła (Podhale)

Etymology

Inherited from Old Polish bryła.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈbrɘ.wa/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈbrɨ.ɫa/
• (Lesser Poland):
  • (Kielce) IPA^(key): /ˈbrɘ.wa/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɘwa
• Syllabification: bry‧ła
• Homophone: Bryła

Noun

bryła f (diminutive bryłka, related adjective bryłowy)

1. hunk, mass, lump, clod (shapeless piece of something)

   Synonyms: gomóła, gruda, gruzeł

2. (geometry) solid (three-dimensional geometric figure)
3. (architecture, sculpture) mass (spatial shape in architecture and sculpture)

   Synonyms: cielsko, masa, masyw

4. (physics) solid, mas (body whose geometric shape is treated as constant)

Declension

Declension of bryła

	singular	plural
nominative	bryła	bryły
genitive	bryły	brył
dative	bryle	bryłom
accusative	bryłę	bryły
instrumental	bryłą	bryłami
locative	bryle	bryłach
vocative	bryło	bryły

Derived terms

adjectives

• bryłowaty

Related terms

adjective

• bryłkowaty

noun

• bryłowatość

Further reading

• bryła in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• bryła in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa; Stanisław Rospond; Witold Taszycki; Stefan Hrabec; Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023), “bryła”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Danuta Lankiewicz (21.01.2025), “BRYŁA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814), “bryła”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861), “bryła”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “bryła”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 215
• Jan Karłowicz (1900), “bryła”, in Słownik gwar polskich [Dictionary of Polish dialects] (in Polish), volume 1: A do E, Kraków: Akademia Umiejętności, page 124

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish bryła.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈbrɪ.wa/
• Rhymes: -ɪwa
• Syllabification: bry‧ła

Noun

bryła f

1. hunk, mass, lump, clod (shapeless piece of something)

Further reading

• bryła in silling.org