zastrzec

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Polish

[edit]

Etymology

[edit]

From za- +‎ strzec.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /ˈza.stʂɛt͡s/
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -astʂɛt͡s
  • Syllabification: za‧strzec

Verb

[edit]

zastrzec pf (imperfective zastrzegać)

  1. (transitive) to stipulate, to condition, to reserve
    • 1841, Edward Hr.[abia] Raczyński, Wspomnienia Wielkopolski, to jest Województw Poznańskiego, Kaliskiego, i Gnieźnieńskiego[1], volume 1, Poznań: Drukarnia Orędownika na Garbarach No. 45, archived from the original on 2022-09-19, page 102:
      ...wyłuszczył je [zasady] Władysław Jagiełło w przywileju nadanym miastu Poznaniowi, którym zastrzegł, aby wszyscy bez wyjątku kupcy z Litwy, Mazowsza, Rusi i całego królestwa, do Szlązka[sic – meaning Śląska] jadący, obracali trakt swój na Poznań i tam przez trzy dni się zatrzymowali...
      ... Władysław Jagiełło specified them [the rules] in a privilege granted to the city of Poznań, by which he stipulated that all traders without exception from Lithuania, Mazovia, Ruthenia, and the whole kingdom, going to Silesia, turn their path around to Poznań and stop there for three days...
    • 2010 October 28, Cezary Gmyz, Jerzy Haszczyński, Jarosław Kałucki, Krzysztof Szczepaniak, “Niemcy oddali Polsce zrabowane obrazy”, in Rzeczpospolita[2], archived from the original on 2022-09-19:
      – W umowie, jaką zawarliśmy, nasi partnerzy zastrzegli sobie, by nie ujawniać warunków, na jakich dzieła zostały nam przekazane – mówi Posadzka.
      "In the agreement we made, our partners stipulated that the conditions under which the works were given to us not be revealed," says Posadzka.
    • 2011 January 7, Michał Majewski, Paweł Reszka, Katarzyna Staszewska, “Billingi Lecha Kaczyńskiego. Po co potrzebne śledczym?”, in Rzeczpospolita[3], archived from the original on 2022-09-19:
      Zgodnie z prawem i obyczajami mamy obowiązek chronić informatorów, którzy zastrzegli anonimowość.
      According to law and customs, we have a duty to protect sources of information who stipulated their anonymity.
    • 2013 June 19, Łukasz Bernatowicz, “Na czym polega tzw. prawo odkupu”, in Rzeczpospolita[4], archived from the original on 2022-09-19:
      Zdarza się, że przedsiębiorca zawierając umowę sprzedaży jakiejś rzeczy, zastrzega sobie tak zwane prawo odkupu.
      It sometimes happens that a businessman making a deal to sell something reserves to himself the so-called right of repurchase.
    • 2018 June 22, “Prokuratorzy nie ścigają za "polskie obozy" na podstawie ustawy o IPN”, in Rzeczpospolita[5], archived from the original on 2021-09-28:
      Autorzy zmian w ustawie zastrzegli, że nie popełnia przestępstwa sprawca czynu, którego dopuścił się w działalności artystycznej lub naukowej.
      The authors of the changes in the law stipulated that a committer of [this] deed who did it in artistic or scientific work does not commit a crime.
    • 2021, Karolina Bartel, Strażniczka Ognia: Szlak między światami[6], Between Worlds, archived from the original on 2022-09-19, page 201:
      Posłaniec chciał rozmawiać tylko z nią i zastrzegł, by nie budziła Stybro, który zawsze zajmował się takimi sprawami.
      The messenger wanted to only talk with her and stipulated that she not wake Stybro, who always took care of such matters.
    • 2021 January 20, “"Dowody są jasne: maski działają". Zakrojone na szeroką skalę badanie naukowców z USA”, in Rzeczpospolita[7], archived from the original on 2022-01-16:
      Naukowcy zastrzegli dwie rzeczy w swoim opracowaniu. Po pierwsze, badanie opierało się na dobrowolnej ankiecie...
      The scientists stipulated two things in their summary. First, the study was based on a voluntary survey...
  2. (reflexive with się) to reserve (to put a condition on what one wants to say in a moment)

Conjugation

[edit]
Conjugation of zastrzec pf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive zastrzec
future tense 1st zastrzegę zastrzeżemy
2nd zastrzeżesz zastrzeżecie
3rd zastrzeże zastrzegą
impersonal zastrzeże się
past tense 1st zastrzegłem,
-(e)m zastrzegł
zastrzegłam,
-(e)m zastrzegła
zastrzegłom,
-(e)m zastrzegło
zastrzegliśmy,
-(e)śmy zastrzegli
zastrzegłyśmy,
-(e)śmy zastrzegły
2nd zastrzegłeś,
-(e)ś zastrzegł
zastrzegłaś,
-(e)ś zastrzegła
zastrzegłoś,
-(e)ś zastrzegło
zastrzegliście,
-(e)ście zastrzegli
zastrzegłyście,
-(e)ście zastrzegły
3rd zastrzegł zastrzegła zastrzegło zastrzegli zastrzegły
impersonal zastrzeżono
conditional 1st zastrzegłbym,
bym zastrzegł
zastrzegłabym,
bym zastrzegła
zastrzegłobym,
bym zastrzegło
zastrzeglibyśmy,
byśmy zastrzegli
zastrzegłybyśmy,
byśmy zastrzegły
2nd zastrzegłbyś,
byś zastrzegł
zastrzegłabyś,
byś zastrzegła
zastrzegłobyś,
byś zastrzegło
zastrzeglibyście,
byście zastrzegli
zastrzegłybyście,
byście zastrzegły
3rd zastrzegłby,
by zastrzegł
zastrzegłaby,
by zastrzegła
zastrzegłoby,
by zastrzegło
zastrzegliby,
by zastrzegli
zastrzegłyby,
by zastrzegły
impersonal zastrzeżono by
imperative 1st niech zastrzegę zastrzeżmy
2nd zastrzeż zastrzeżcie
3rd niech zastrzeże niech zastrzegą
passive adjectival participle zastrzeżony zastrzeżona zastrzeżone zastrzeżeni zastrzeżone
anterior adverbial participle zastrzegłszy
verbal noun zastrzeżenie

Further reading

[edit]
  • zastrzec in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • zastrzec in Polish dictionaries at PWN