कमल

See also: कोमल, कमिलो, and काम्लो

Awadhi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit कमल (kamala).

Noun

कमल (kamal) m

1. lotus

Braj

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit कमल (kamala).

Pronunciation

• IPA^(key): /kə.məl/

Noun

कमल (kamal) m

1. lotus
   • c. 1500, Surdas, Sursagar 1.1:

     चरन कमल बंदौं हरि राइ ।

     caran kamal banda͠u hari rāi .

     • Translation by Rupert Snell

       I salute the lotus feet of Hari, the king.

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit कमल (kamala). Doublet of कँवल (kãval).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /kə.məl/, [kɐ.mɐl]

Noun

कमल • (kamal) m (Urdu spelling کَمَل)

1. Nelumbo nucifera; lotus

   Synonyms: see Thesaurus:कमल

Declension

Declension of कमल (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	कमल kamal	कमल kamal
oblique	कमल kamal	कमलों kamalõ
vocative	कमल kamal	कमलो kamalo

Derived terms

• कमल-ककड़ी (kamal-kakṛī)
• कमल-वन (kamal-van)
• कमलअंडा (kamalaṇḍā)
• कमलकंद (kamalkand)
• कमलगट्टा (kamalgaṭṭā)
• कमलज (kamlaj)
• कमलनयन (kamalnayan)
• कमलनाल (kamalnāl)
• कमलाकार (kamlākār)
• कमलाक्ष (kamlākṣ)
• कमलासन (kamlāsan)

 

Descendants

• → English: Kamal

References

• McGregor, Ronald Stuart (1993) “कमल”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press

Old Gujarati

Etymology

Borrowed from Sanskrit कमल (kamala).

Noun

कमल • (kamala) n

1. lotus

Descendants

• Gujarati: કમળ (kamaḷ)

Pali

Alternative scripts

• kamala (Latin script)
• 𑀓𑀫𑀮 (Brahmi script)
• কমল (Bengali script)
• කමල (Sinhalese script)
• ကမလ or ၵမလ (Burmese script)
• กมล or กะมะละ (Thai script)
• ᨠᨾᩃ (Tai Tham script)
• ກມລ or ກະມະລະ (Lao script)
• កមល (Khmer script)
• 𑄇𑄟𑄣 (Chakma script)

Noun

कमल n

1. Devanagari script form of kamala (“lotus”)

Declension

Declension table of "कमल" (neuter)

Case \ Number	Singular	Plural
Nominative (first)	कमलं (kamalaṃ)	कमलानि (kamalāni)
Accusative (second)	कमलं (kamalaṃ)	कमलानि (kamalāni)
Instrumental (third)	कमलेन (kamalena)	कमलेहि (kamalehi) or कमलेभि (kamalebhi)
Dative (fourth)	कमलस्स (kamalassa) or कमलाय (kamalāya) or कमलत्थं (kamalatthaṃ)	कमलानं (kamalānaṃ)
Ablative (fifth)	कमलस्मा (kamalasmā) or कमलम्हा (kamalamhā) or कमला (kamalā)	कमलेहि (kamalehi) or कमलेभि (kamalebhi)
Genitive (sixth)	कमलस्स (kamalassa)	कमलानं (kamalānaṃ)
Locative (seventh)	कमलस्मिं (kamalasmiṃ) or कमलम्हि (kamalamhi) or कमले (kamale)	कमलेसु (kamalesu)
Vocative (calling)	कमल (kamala)	कमलानि (kamalāni)

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• কমল (Assamese script)
• ᬓᬫᬮ (Balinese script)
• কমল (Bengali script)
• 𑰎𑰦𑰩 (Bhaiksuki script)
• 𑀓𑀫𑀮 (Brahmi script)
• ကမလ (Burmese script)
• કમલ (Gujarati script)
• ਕਮਲ (Gurmukhi script)
• 𑌕𑌮𑌲 (Grantha script)
• ꦏꦩꦭ (Javanese script)
• 𑂍𑂧𑂪 (Kaithi script)
• ಕಮಲ (Kannada script)
• កមល (Khmer script)
• ກມລ (Lao script)
• കമല (Malayalam script)
• ᡬᠠᠮᠠᠯᠠ (Manchu script)
• 𑘎𑘦𑘩 (Modi script)
• ᢉᠠᠮᠠᠯᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑦮𑧆𑧉 (Nandinagari script)
• 𑐎𑐩𑐮 (Newa script)
• କମଲ (Odia script)
• ꢒꢪꢭ (Saurashtra script)
• 𑆑𑆩𑆬 (Sharada script)
• 𑖎𑖦𑖩 (Siddham script)
• කමල (Sinhalese script)
• 𑩜𑩴𑩽 (Soyombo script)
• 𑚊𑚢𑚥 (Takri script)
• கமல (Tamil script)
• కమల (Telugu script)
• กมล (Thai script)
• ཀ་མ་ལ (Tibetan script)
• 𑒏𑒧𑒪 (Tirhuta script)
• 𑨋𑨢𑨬 (Zanabazar Square script)

Etymology 1

The name of the flower is borrowed from Dravidian; compare Kannada ಕೊಮಳೆ (komaḷe, “lotus”). Related to कुवलय (kuvalaya, “water lily”), borrowed from a different Dravidian dialectal form from the same root (compare Tamil குவளை (kuvaḷai, “blue lotus”)).

Pronunciation

• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈkɐ.mɐ.l̪ɐ/

Noun

कमल • (kamala) stem, m or n

1. a lotus, lotus flower (especially the species Nelumbo nucifera)

Declension

Masculine a-stem declension of कमल (kamala)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कमलः kamalaḥ	कमलौ / कमला¹ kamalau / kamalā¹	कमलाः / कमलासः¹ kamalāḥ / kamalāsaḥ¹
Vocative	कमल kamala	कमलौ / कमला¹ kamalau / kamalā¹	कमलाः / कमलासः¹ kamalāḥ / kamalāsaḥ¹
Accusative	कमलम् kamalam	कमलौ / कमला¹ kamalau / kamalā¹	कमलान् kamalān
Instrumental	कमलेन kamalena	कमलाभ्याम् kamalābhyām	कमलैः / कमलेभिः¹ kamalaiḥ / kamalebhiḥ¹
Dative	कमलाय kamalāya	कमलाभ्याम् kamalābhyām	कमलेभ्यः kamalebhyaḥ
Ablative	कमलात् kamalāt	कमलाभ्याम् kamalābhyām	कमलेभ्यः kamalebhyaḥ
Genitive	कमलस्य kamalasya	कमलयोः kamalayoḥ	कमलानाम् kamalānām
Locative	कमले kamale	कमलयोः kamalayoḥ	कमलेषु kamaleṣu
Notes	¹Vedic

Neuter a-stem declension of कमल (kamala)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कमलम् kamalam	कमले kamale	कमलानि / कमला¹ kamalāni / kamalā¹
Vocative	कमल kamala	कमले kamale	कमलानि / कमला¹ kamalāni / kamalā¹
Accusative	कमलम् kamalam	कमले kamale	कमलानि / कमला¹ kamalāni / kamalā¹
Instrumental	कमलेन kamalena	कमलाभ्याम् kamalābhyām	कमलैः / कमलेभिः¹ kamalaiḥ / kamalebhiḥ¹
Dative	कमलाय kamalāya	कमलाभ्याम् kamalābhyām	कमलेभ्यः kamalebhyaḥ
Ablative	कमलात् kamalāt	कमलाभ्याम् kamalābhyām	कमलेभ्यः kamalebhyaḥ
Genitive	कमलस्य kamalasya	कमलयोः kamalayoḥ	कमलानाम् kamalānām
Locative	कमले kamale	कमलयोः kamalayoḥ	कमलेषु kamaleṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Helu Prakrit:
  • Sinhalese: කමල (kamala)
• Maharastri Prakrit: 𑀓𑀫𑀮 (kamala)
  • Old Marathi: kavaḷa

    Devanagari script: कवळ

    Modi script: 𑘎𑘪𑘯

• Pali: kamala
• Paisaci Prakrit: 𑀓𑀫𑀴 (kamaḷa)
  • Takka Apabhramsa: कमल (kamala)
    • Punjabi:

      Gurmukhi script: ਕੌਲ (kaul), ਕੰਵਲ (kãval)

      Shahmukhi script: قَول (qaul), کَن٘وَل (kaṉval)

  • Vracada Apabhramsa: कमल (kamala)
    • Sindhi:

      Arabic script: ڪَنوَرُ, ڪَنوَلُ

      Devanagari script: कँवरु, कँवलु

• Sauraseni Prakrit: 𑀓𑀫𑀮 (kamala)
  • Gurjar Apabhramsa: कमल
    • Old Gujarati: कमल (kamala)
      • Gujarati: કમળ (kamaḷ)
  • Sauraseni Apabhramsa: कमल
    • Old Hindi: कवल (kavala)
      • Hindustani:

        Hindi: कँवल (kãval)

        Urdu: کَن٘وَل (kãval)

Borrowed terms

• → Braj: कमल (kamal)
• → Hindustani:

  Hindi: कमल (kamal)

  Urdu: کَمَل (kamal)

  • → English: Kamal
• → Old Marathi: kamala

  Devanagari script: कमल

  Modi script: 𑘎𑘦𑘩

  • → Marathi: कमळ (kamaḷ)
• → Old Tamil: 𑀓𑀫𑀮𑀫𑁆 (kamalam)
  • Tamil: கமலம் (kamalam)
• → Telugu: కమల (kamala)
  • ⇒ Telugu: కమలము (kamalamu)
• → Thai: กมล (gà-mon)

Etymology 2

Uncertain. Maybe derived from the noun sense “lotus”, but Mayrhofer considers this to be unlikely.

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /kɐ.mɐ.lɐ́/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈkɐ.mɐ.l̪ɐ/

Adjective

कमल • (kamalá) stem

1. pale red, rose colored
2. desirous, lustful

Usage note

Mayrhofer (1992)'s accentuation of the adjective meaning “pale red”: kamalá-, is the one found in the texts. Monier Williams, Otto Böhtlingk, and Mayrhofer (1956)'s version kámala- is wrong.

Declension

Masculine a-stem declension of कमल (kamalá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कमलः kamaláḥ	कमलौ / कमला¹ kamalaú / kamalā́¹	कमलाः / कमलासः¹ kamalā́ḥ / kamalā́saḥ¹
Vocative	कमल kámala	कमलौ / कमला¹ kámalau / kámalā¹	कमलाः / कमलासः¹ kámalāḥ / kámalāsaḥ¹
Accusative	कमलम् kamalám	कमलौ / कमला¹ kamalaú / kamalā́¹	कमलान् kamalā́n
Instrumental	कमलेन kamaléna	कमलाभ्याम् kamalā́bhyām	कमलैः / कमलेभिः¹ kamalaíḥ / kamalébhiḥ¹
Dative	कमलाय kamalā́ya	कमलाभ्याम् kamalā́bhyām	कमलेभ्यः kamalébhyaḥ
Ablative	कमलात् kamalā́t	कमलाभ्याम् kamalā́bhyām	कमलेभ्यः kamalébhyaḥ
Genitive	कमलस्य kamalásya	कमलयोः kamaláyoḥ	कमलानाम् kamalā́nām
Locative	कमले kamalé	कमलयोः kamaláyoḥ	कमलेषु kamaléṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of कमला (kamalā́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कमला kamalā́	कमले kamalé	कमलाः kamalā́ḥ
Vocative	कमले kámale	कमले kámale	कमलाः kámalāḥ
Accusative	कमलाम् kamalā́m	कमले kamalé	कमलाः kamalā́ḥ
Instrumental	कमलया / कमला¹ kamaláyā / kamalā́¹	कमलाभ्याम् kamalā́bhyām	कमलाभिः kamalā́bhiḥ
Dative	कमलायै kamalā́yai	कमलाभ्याम् kamalā́bhyām	कमलाभ्यः kamalā́bhyaḥ
Ablative	कमलायाः / कमलायै² kamalā́yāḥ / kamalā́yai²	कमलाभ्याम् kamalā́bhyām	कमलाभ्यः kamalā́bhyaḥ
Genitive	कमलायाः / कमलायै² kamalā́yāḥ / kamalā́yai²	कमलयोः kamaláyoḥ	कमलानाम् kamalā́nām
Locative	कमलायाम् kamalā́yām	कमलयोः kamaláyoḥ	कमलासु kamalā́su
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of कमल (kamalá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कमलम् kamalám	कमले kamalé	कमलानि / कमला¹ kamalā́ni / kamalā́¹
Vocative	कमल kámala	कमले kámale	कमलानि / कमला¹ kámalāni / kámalā¹
Accusative	कमलम् kamalám	कमले kamalé	कमलानि / कमला¹ kamalā́ni / kamalā́¹
Instrumental	कमलेन kamaléna	कमलाभ्याम् kamalā́bhyām	कमलैः / कमलेभिः¹ kamalaíḥ / kamalébhiḥ¹
Dative	कमलाय kamalā́ya	कमलाभ्याम् kamalā́bhyām	कमलेभ्यः kamalébhyaḥ
Ablative	कमलात् kamalā́t	कमलाभ्याम् kamalā́bhyām	कमलेभ्यः kamalébhyaḥ
Genitive	कमलस्य kamalásya	कमलयोः kamaláyoḥ	कमलानाम् kamalā́nām
Locative	कमले kamalé	कमलयोः kamaláyoḥ	कमलेषु kamaléṣu
Notes	¹Vedic

Further reading

• Monier Williams (1899) “कमल”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0252.
• Otto Böhtlingk, Richard Schmidt (1879-1928) “कमल”, in Walter Slaje, Jürgen Hanneder, Paul Molitor, Jörg Ritter, editors, Nachtragswörterbuch des Sanskrit [Dictionary of Sanskrit with supplements] (in German), Halle-Wittenberg: Martin-Luther-Universität, published 2016
• Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “kamala²”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press
• Hellwig, Oliver (2010-2024) “kamala”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.