şişmek
Jump to navigation
Jump to search
Turkish[edit]
Etymology[edit]
From Ottoman Turkish شیشمك (şişmek, “to swell”), from Proto-Turkic *sīĺč- (“to swell”).[1] With rarely seen /s/- to /ş/- assimilation due to final /ş/. Compare the only other two examples: şaşmak and şiş.
Cognate with Karakhanid [script needed] (sışıl-, “to swell”), Old Uyghur [script needed] (sış-, “to swell”), Azerbaijani şişmək (“to swell, grow fat”), Bashkir шешеү (şeşew, “to swell”), Chuvash шыҫма (šyśma, “to swell”), Kyrgyz шишүү (şişüü, “to swell”), Turkmen çişmek (“to swell”), Tuvan ыжар (ıjar, “to swell up”), Uzbek shishmoq (“to swell”), Yakut ис (is, “to swell”).
Verb[edit]
şişmek (third-person singular simple present şişer)
- (intransitive) to swell, get swollen; to become distended; to billow (in the wind); to become filled with air
- (intransitive) to get fat
- (intransitive) to get winded, become completely out of breath
Conjugation[edit]
Conjugation of şişmek (aorist in -V²r)
Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.
| Positive declarative | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| infinitive | şişmek | |||||||
| impersonal participle | imperfective | şişen | ||||||
| perfective | şişmiş | |||||||
| prospective | şişecek | |||||||
| personal participle | non-prospective | şiştiğim | şiştiğin | şiştiği | şiştiğimiz | şiştiğiniz | şiştikleri | |
| prospective | şişeceğim | şişeceğin | şişeceği | şişeceğimiz | şişeceğiniz | şişecekleri | ||
| verbal noun | şişme | |||||||
| way of doing | şişiş | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | şişerim | şişersin | şişer | şişeriz | şişersiniz | şişerler |
| imperfective | şişiyorum | şişiyorsun | şişiyor | şişiyoruz | şişiyorsunuz | şişiyorlar | ||
| past | perfective | şiştim | şiştin | şişti | şiştik | şiştiniz | şiştiler | |
| imperfective | şişiyordum | şişiyordun | şişiyordu | şişiyorduk | şişiyordunuz | şişiyorlardı (or şişiyordular) | ||
| future | şişeceğim | şişeceksin | şişecek | şişeceğiz | şişeceksiniz | şişecekler | ||
| inferential | perfective | şişmişim | şişmişsin | şişmiş | şişmişiz | şişmişsiniz | şişmişler | |
| aorist | şişermişim | şişermişsin | şişermiş | şişermişiz | şişermişsiniz | şişerlermiş (or şişermişlar) | ||
| imperfective | şişiyormuşum | şişiyormuşsun | şişiyormuş | şişiyormuşuz | şişiyormuşsunuz | şişiyorlarmış | ||
| conditional | simple | şişsem | şişsen | şişse | şişsek | şişseniz | şişseler | |
| perfective | şişseydim | şişseydin | şişseydi | şişseydik | şişseydiniz | şişseydiler | ||
| optative | şişeyim | şişesin | şişe | şişelim | şişesiniz | şişeler | ||
| progressive | şişmekteyim | şişmektesin | şişmekte | şişmekteyiz | şişmektesiniz | şişmekteler | ||
| necessitative | şişmeliyim | şişmelisin | şişmeli | şişmeliyiz | şişmelisiniz | şişmeliler | ||
| imperative | şiş | şişsin | şişin | şişsinler | ||||
| Positive interrogative | ||||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | şişer miyim? | şişer misin? | şişer mi? | şişer miyiz? | şişer misiniz? | şişerler mi? |
| imperfective | şişiyor muyum? | şişiyor musun? | şişiyor mu? | şişiyor muyuz? | şişiyor musunuz? | şişiyorlar mı? | ||
| past | perfective | şiştim mi? | şiştin mi? | şişti mi? | şiştik mi? | şiştiniz mi? | şiştiler mi? | |
| imperfective | şişiyor muydum? | şişiyor muydun? | şişiyor muydu? | şişiyor muyduk? | şişiyor muydunuz? | şişiyorlar mıydı? | ||
| future | şişecek miyim? | şişecek misin? | şişecek mi? | şişecek miyiz? | şişecek misiniz? | şişecekler mi? | ||
| inferential | perfective | şişmiş miyim? | şişmiş misin? | şişmiş mi? | şişmiş miyiz? | şişmiş misiniz? | şişmişler mi? | |
| aorist | şişer miymişim? | şişer miymişsin? | şişer miymiş? | şişer miymişiz? | şişer miymişsiniz? | şişerler miymiş? | ||
| imperfective | şişiyor muymuşum? | şişiyor muymuşsun? | şişiyor muymuş? | şişiyor muymuşuz? | şişiyor muymuşsunuz? | şişiyorlar mıymış? | ||
| conditional | simple | şişsem mi? | şişsen mi? | şişse mi? | şişsek mi? | şişseniz mi? | şişseler mi? | |
| perfective | şişse miydim? | şişse miydin? | şişse miydi? | şişse miydik? | şişse miydiniz? | şişseler miydi? | ||
| progressive | şişmekte miyim? | şişmekte misin? | şişmekte mi? | şişmekte miyiz? | şişmekte misiniz? | şişmekteler mi? | ||
| necessitative | şişmeli miyim? | şişmeli misin? | şişmeli mi? | şişmeli miyiz? | şişmeli misiniz? | şişmeliler mi? | ||
| Negative declarative | ||||||||
| infinitive | şişmemek | |||||||
| impersonal participle | imperfective | şişmeyen | ||||||
| perfective | şişmemiş | |||||||
| prospective | şişmeyecek | |||||||
| personal participle | non-prospective | şişmediğim | şişmediğin | şişmediği | şişmediğimiz | şişmediğiniz | şişmedikleri | |
| prospective | şişmeyeceğim | şişmeyeceğin | şişmeyeceği | şişmeyeceğimiz | şişmeyeceğiniz | şişmeyecekleri | ||
| verbal noun | şişmeme | |||||||
| way of doing | şişmeyiş | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | şişmem | şişmezsin | şişmez | şişmeyiz | şişmezsiniz | şişmezler |
| imperfective | şişmiyorum | şişmiyorsun | şişmiyor | şişmiyoruz | şişmiyorsunuz | şişmiyorlar | ||
| past | perfective | şişmedim | şişmedin | şişmedi | şişmedik | şişmediniz | şişmediler | |
| imperfective | şişmiyordum | şişmiyordun | şişmiyordu | şişmiyorduk | şişmiyordunuz | şişmiyorlardı | ||
| future | şişmeyeceğim | şişmeyeceksin | şişmeyecek | şişmeyeceğiz | şişmeyeceksiniz | şişmeyecekler | ||
| inferential | perfective | şişmemişim | şişmemişsin | şişmemiş | şişmemişiz | şişmemişsiniz | şişmemişler | |
| aorist | şişmezmişim | şişmezmişsin | şişmezmiş | şişmezmişiz | şişmezmişsiniz | şişmezlermiş | ||
| imperfective | şişmiyormuşum | şişmiyormuşsun | şişmiyormuş | şişmiyormuşuz | şişmiyormuşsunuz | şişmiyorlarmış | ||
| conditional | simple | şişmesem | şişmesen | şişmese | şişmesek | şişmeseniz | şişmeseler | |
| perfective | şişmeseydim | şişmeseydin | şişmeseydi | şişmeseydik | şişmeseydiniz | şişmeseydiler | ||
| optative | şişmeyeyim | şişmeyesin | şişmeye | şişmeyelim | şişmeyesiniz | şişmeyeler | ||
| progressive | şişmemekteyim | şişmemektesin | şişmemekte | şişmemekteyiz | şişmemektesiniz | şişmemekteler | ||
| necessitative | şişmemeliyim | şişmemelisin | şişmemeli | şişmemeliyiz | şişmemelisiniz | şişmemeliler | ||
| imperative | şişme | şişmesin | şişmeyin | şişmesinler | ||||
| Negative interrogative | ||||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | şişmez miyim? | şişmez misin? | şişmez mi? | şişmez miyiz? | şişmez misiniz? | şişmezler mi? |
| imperfective | şişmiyor muyum? | şişmiyor musun? | şişmiyor mu? | şişmiyor muyuz? | şişmiyor musunuz? | şişmiyorlar mı? | ||
| past | perfective | şişmedim mi? | şişmedin mi? | şişmedi mi? | şişmedik mi? | şişmediniz mi? | şişmediler mi? | |
| imperfective | şişmiyor muydum? | şişmiyor muydun? | şişmiyor muydu? | şişmiyor muyduk? | şişmiyor muydunuz? | şişmiyorlar mıydı? | ||
| future | şişmeyecek miyim? | şişmeyecek misin? | şişmeyecek mi? | şişmeyecek miyiz? | şişmeyecek misiniz? | şişmeyecekler mi? | ||
| inferential | perfective | şişmemiş miyim? | şişmemiş misin? | şişmemiş mi? | şişmemiş miyiz? | şişmemiş misiniz? | şişmemişler mi? | |
| aorist | şişmez miymişim? | şişmez miymişsin? | şişmez miymiş? | şişmez miymişiz? | şişmez miymişsiniz? | şişmezler miymiş? | ||
| imperfective | şişmiyor muymuşum? | şişmiyor muymuşsun? | şişmiyor muymuş? | şişmiyor muymuşuz? | şişmiyor muymuşsunuz? | şişmiyorlar mıymış? | ||
| conditional | simple | şişmesem mi? | şişmesen mi? | şişmese mi? | şişmesek mi? | şişmeseniz mi? | şişmeseler mi? | |
| perfective | şişmese miydim? | şişmese miydin? | şişmese miydi? | şişmese miydik? | şişmese miydiniz? | şişmeseler miydi? | ||
| progressive | şişmemekte miyim? | şişmemekte misin? | şişmemekte mi? | şişmemekte miyiz? | şişmemekte misiniz? | şişmemekteler mi? | ||
| necessitative | şişmemeli miyim? | şişmemeli misin? | şişmemeli mi? | şişmemeli miyiz? | şişmemeli misiniz? | şişmemeliler mi? | ||
Synonyms[edit]
Derived terms[edit]
Related terms[edit]
- şiş (“swelling”)
References[edit]
- ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*č`ī́ĺč`u”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill