ғәмәл

Bashkir

Etymology

From Arabic عَمَل (ʕamal, “work, action, deed”).

Cognate with Kazakh амал (amal), Tatar гамәл (ğamäl), Southern Altai эмил (emil), Uzbek amal, etc.

Pronunciation

• IPA^(key): [ʁæ.ˈmæl]
• Hyphenation: ғә‧мәл

Noun

ғәмәл • (ğəməl)

1. reality

   Бала саҡтан мин гел ниндәйҙер ғәҙәттән тыш, бығаса ғәмәлдә булмаған нәмәләрҙе булдырырға ынтылдым.

   Bala saqtan min gel nindəyźer ğəźəttən tış, bığasa ğəməldə bulmağan nəmələrźe buldırırğa ıntıldım.

   From childhood, I always strived to implement unusual things that have previously not existed in reality.

   Күктәге кеүек, ерҙә лә Һинең ихтыярың ғәмәлгә ашһын.

   Küktəge kewek, yerźə lə Hineñ ixtıyarıñ ğəməlgə aşhın.

   Your will be done (lit. become reality) on earth as it is in heaven.

2. action, deed, act

   Ниәт — ярты ғәмәл.

   Niət — yartı ğəməl.

   An intention is half an action.

   Хажға барыу – изге ғәмәл.

   Xajğa barıw – izge ğəməl.

   Going to a hajj is a holy deed.

   Санкт-Петербургтағы террор ғәмәле.

   Sankt-Peterburgtağı terror ğəməle.

   An act of terror in Saint-Petersburg.

   Был аҙналағы ваҡиғаларҙың барышына ҡарағанда, ғәмәлдәрҙең һөҙөмтәһенә күберәк иғтибар бүлегеҙ.

   Bıl aźnalağı vaqiğalarźıñ barışına qarağanda, ğəməldərźeñ höźömtəhenə küberək iğtibar bülegeź.

   This week, pay more attention to the results of actions rather than to the course of events.

   (From a horoscope)

3. practice
4. (law) legal validity, force

   Был осраҡта закон киләһе айҙың 1-се һанынан ғәмәлгә инә.

   Bıl osraqta zakon kiləhe ayźıñ 1-se hanınan ğəməlgə inə.

   In this case the law comes into force from the first date of the following month.

   Элекке өлгөләге паспорттар үҙҙәренең ваҡыты сыҡҡансы ғәмәлдә ҡала.

   Elekke ölgöləge pasporttar üźźəreneñ vaqıtı sıqqansı ğəməldə qala.

   Passports of the old model remain in validity until their expiration date.

5. (mathematics, computing) computing operation

   Дәрәжәгә күтәреү ғәмәле.

   Dərəjəgə kütərew ğəməle.

   The operation of raising to the power.

   Сафҡа индерелгән суперкомпьютерҙың иҫәпләү тиҙлеге 20 терафлопс (секундына иҫәпләү ғәмәлен) тәшкил итә.

   Safqa inderelgən superkompʹyuterźıñ iśəpləw tiźlege 20 teraflops (sekundına iśəpləw ğəməlen) təşkil itə.

   The computing power of the newly implemented supercomputer is 20 Teraflops (computing operations per second).

Declension

Declension of ғәмәл (ğəməl)

	singular	plural
absolute	ғәмәл (ğəməl)	ғәмәлдәр (ğəməldər)
definite genitive	ғәмәлдең (ğəməldeñ)	ғәмәлдәрҙең (ğəməldərźeñ)
dative	ғәмәлгә (ğəməlgə)	ғәмәлдәргә (ğəməldərgə)
definite accusative	ғәмәлде (ğəməlde)	ғәмәлдәрҙе (ğəməldərźe)
locative	ғәмәлдә (ğəməldə)	ғәмәлдәрҙә (ğəməldərźə)
ablative	ғәмәлдән (ğəməldən)	ғәмәлдәрҙән (ğəməldərźən)