ջարդել
Jump to navigation
Jump to search
Armenian[edit]
Etymology[edit]
From Old Armenian ջարդեմ (ǰardem).
Pronunciation[edit]
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [d͡ʒɑɾˈtʰel]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [t͡ʃʰɑɾˈtʰel]
Audio (Eastern Armenian) (file)
Verb[edit]
ջարդել • (ǰardel)
- to break into pieces
- to cut up into pieces
- to cut, to destroy by cutting (i.e. a forest)
- to defeat severely
- to massacre
- to destroy, to annihilate
- to break open (i.e. a door, gates)
- to kill by stamping or striking
- to break and make unusable (i.e. a machine)
- (colloquial) to beat (someone) severely
- (figuratively) to excoriate, to criticize severely
- (figuratively) to completely refute (someone's arguments)
- to speak a language poorly
- հայերեն ջարդել ― hayeren ǰardel ― to speak broken Armenian
- to make excessive effort to do something
- Քեզ մի՛ ջարդիր, այնքան արագ մի՛ գնա։ ― Kʻez mí ǰardir, aynkʻan arag mí gna. ― Don't make so much effort, don't go so fast.
- to agonize, to suffer, to feel sorrow
- Եղածը եղել է, զուր քեզ մի՛ ջարդիր։ ― Eġacə eġel ē, zur kʻez mí ǰardir. ― What's done is done, don't agonize in vain.
Inflection[edit]
plain -el conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | ջարդել (ǰardel) | imperfective converb | ջարդում (ǰardum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | ջարդվել (ǰardvel) | simultaneous converb | ջարդելիս (ǰardelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | ջարդել (ǰardel) | ||||
| aorist stem | ջարդ- (ǰard-) | future converb I | ջարդելու (ǰardelu) | ||||
| resultative participle | ջարդած (ǰardac) | future converb II | ջարդելիք (ǰardelikʻ) | ||||
| subject participle | ջարդող (ǰardoġ) | connegative converb | ջարդի (ǰardi) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | ջարդում եմ (ǰardum em) | ջարդում ես (ǰardum es) | ջարդում է (ǰardum ē) | ջարդում ենք (ǰardum enkʻ) | ջարդում եք (ǰardum ekʻ) | ջարդում են (ǰardum en) | |
| past imperfective | ջարդում էի (ǰardum ēi) | ջարդում էիր (ǰardum ēir) | ջարդում էր (ǰardum ēr) | ջարդում էինք (ǰardum ēinkʻ) | ջարդում էիք (ǰardum ēikʻ) | ջարդում էին (ǰardum ēin) | |
| future | ջարդելու եմ (ǰardelu em) | ջարդելու ես (ǰardelu es) | ջարդելու է (ǰardelu ē) | ջարդելու ենք (ǰardelu enkʻ) | ջարդելու եք (ǰardelu ekʻ) | ջարդելու են (ǰardelu en) | |
| past future | ջարդելու էի (ǰardelu ēi) | ջարդելու էիր (ǰardelu ēir) | ջարդելու էր (ǰardelu ēr) | ջարդելու էինք (ǰardelu ēinkʻ) | ջարդելու էիք (ǰardelu ēikʻ) | ջարդելու էին (ǰardelu ēin) | |
| present perfect | ջարդել եմ (ǰardel em) | ջարդել ես (ǰardel es) | ջարդել է (ǰardel ē) | ջարդել ենք (ǰardel enkʻ) | ջարդել եք (ǰardel ekʻ) | ջարդել են (ǰardel en) | |
| pluperfect | ջարդել էի (ǰardel ēi) | ջարդել էիր (ǰardel ēir) | ջարդել էր (ǰardel ēr) | ջարդել էինք (ǰardel ēinkʻ) | ջարդել էիք (ǰardel ēikʻ) | ջարդել էին (ǰardel ēin) | |
| aorist (past perfective) | ջարդեցի, ջարդի* (ǰardecʻi, ǰardi*) | ջարդեցիր, ջարդիր* (ǰardecʻir, ǰardir*) | ջարդեց (ǰardecʻ) | ջարդեցինք, ջարդինք* (ǰardecʻinkʻ, ǰardinkʻ*) | ջարդեցիք, ջարդիք* (ǰardecʻikʻ, ǰardikʻ*) | ջարդեցին, ջարդին* (ǰardecʻin, ǰardin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | ջարդեմ (ǰardem) | ջարդես (ǰardes) | ջարդի (ǰardi) | ջարդենք (ǰardenkʻ) | ջարդեք (ǰardekʻ) | ջարդեն (ǰarden) | |
| past | ջարդեի (ǰardei) | ջարդեիր (ǰardeir) | ջարդեր (ǰarder) | ջարդեինք (ǰardeinkʻ) | ջարդեիք (ǰardeikʻ) | ջարդեին (ǰardein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կջարդեմ (kǰardem) | կջարդես (kǰardes) | կջարդի (kǰardi) | կջարդենք (kǰardenkʻ) | կջարդեք (kǰardekʻ) | կջարդեն (kǰarden) | |
| past | կջարդեի (kǰardei) | կջարդեիր (kǰardeir) | կջարդեր (kǰarder) | կջարդեինք (kǰardeinkʻ) | կջարդեիք (kǰardeikʻ) | կջարդեին (kǰardein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | ջարդի՛ր, ջարդի՛* (ǰardír, ǰardí*) | — | — | ջարդե՛ք, ջարդեցե՛ք** (ǰardékʻ, ǰardecʻékʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
plain -el negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չջարդել (čʻǰardel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չջարդած (čʻǰardac) | ||||||
| subject participle | չջարդող (čʻǰardoġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ ջարդում (čʻem ǰardum) | չես ջարդում (čʻes ǰardum) | չի ջարդում (čʻi ǰardum) | չենք ջարդում (čʻenkʻ ǰardum) | չեք ջարդում (čʻekʻ ǰardum) | չեն ջարդում (čʻen ǰardum) | |
| past imperfective | չէի ջարդում (čʻēi ǰardum) | չէիր ջարդում (čʻēir ǰardum) | չէր ջարդում (čʻēr ǰardum) | չէինք ջարդում (čʻēinkʻ ǰardum) | չէիք ջարդում (čʻēikʻ ǰardum) | չէին ջարդում (čʻēin ǰardum) | |
| future | չեմ ջարդելու (čʻem ǰardelu) | չես ջարդելու (čʻes ǰardelu) | չի ջարդելու (čʻi ǰardelu) | չենք ջարդելու (čʻenkʻ ǰardelu) | չեք ջարդելու (čʻekʻ ǰardelu) | չեն ջարդելու (čʻen ǰardelu) | |
| past future | չէի ջարդելու (čʻēi ǰardelu) | չէիր ջարդելու (čʻēir ǰardelu) | չէր ջարդելու (čʻēr ǰardelu) | չէինք ջարդելու (čʻēinkʻ ǰardelu) | չէիք ջարդելու (čʻēikʻ ǰardelu) | չէին ջարդելու (čʻēin ǰardelu) | |
| present perfect | չեմ ջարդել (čʻem ǰardel) | չես ջարդել (čʻes ǰardel) | չի ջարդել (čʻi ǰardel) | չենք ջարդել (čʻenkʻ ǰardel) | չեք ջարդել (čʻekʻ ǰardel) | չեն ջարդել (čʻen ǰardel) | |
| pluperfect | չէի ջարդել (čʻēi ǰardel) | չէիր ջարդել (čʻēir ǰardel) | չէր ջարդել (čʻēr ǰardel) | չէինք ջարդել (čʻēinkʻ ǰardel) | չէիք ջարդել (čʻēikʻ ǰardel) | չէին ջարդել (čʻēin ǰardel) | |
| aorist (past perfective) | չջարդեցի, չջարդի* (čʻǰardecʻi, čʻǰardi*) | չջարդեցիր, չջարդիր* (čʻǰardecʻir, čʻǰardir*) | չջարդեց (čʻǰardecʻ) | չջարդեցինք, չջարդինք* (čʻǰardecʻinkʻ, čʻǰardinkʻ*) | չջարդեցիք, չջարդիք* (čʻǰardecʻikʻ, čʻǰardikʻ*) | չջարդեցին, չջարդին* (čʻǰardecʻin, čʻǰardin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չջարդեմ (čʻǰardem) | չջարդես (čʻǰardes) | չջարդի (čʻǰardi) | չջարդենք (čʻǰardenkʻ) | չջարդեք (čʻǰardekʻ) | չջարդեն (čʻǰarden) | |
| past | չջարդեի (čʻǰardei) | չջարդեիր (čʻǰardeir) | չջարդեր (čʻǰarder) | չջարդեինք (čʻǰardeinkʻ) | չջարդեիք (čʻǰardeikʻ) | չջարդեին (čʻǰardein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ ջարդի (čʻem ǰardi) | չես ջարդի (čʻes ǰardi) | չի ջարդի (čʻi ǰardi) | չենք ջարդի (čʻenkʻ ǰardi) | չեք ջարդի (čʻekʻ ǰardi) | չեն ջարդի (čʻen ǰardi) | |
| past | չէի ջարդի (čʻēi ǰardi) | չէիր ջարդի (čʻēir ǰardi) | չէր ջարդի (čʻēr ǰardi) | չէինք ջարդի (čʻēinkʻ ǰardi) | չէիք ջարդի (čʻēikʻ ǰardi) | չէին ջարդի (čʻēin ǰardi) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ ջարդիր, մի՛ ջարդի* (mí ǰardir, mí ǰardi*) | — | — | մի՛ ջարդեք, մի՛ ջարդեցեք** (mí ǰardekʻ, mí ǰardecʻekʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ջարդել (ǰardel) | |||
| dative | ջարդելու (ǰardelu) | |||
| ablative | ջարդելուց (ǰardelucʻ) | |||
| instrumental | ջարդելով (ǰardelov) | |||
| locative | ջարդելում (ǰardelum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | ջարդելը/ջարդելն (ǰardelə/ǰardeln) | |||
| dative | ջարդելուն (ǰardelun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ջարդելս (ǰardels) | |||
| dative | ջարդելուս (ǰardelus) | |||
| ablative | ջարդելուցս (ǰardelucʻs) | |||
| instrumental | ջարդելովս (ǰardelovs) | |||
| locative | ջարդելումս (ǰardelums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ջարդելդ (ǰardeld) | |||
| dative | ջարդելուդ (ǰardelud) | |||
| ablative | ջարդելուցդ (ǰardelucʻd) | |||
| instrumental | ջարդելովդ (ǰardelovd) | |||
| locative | ջարդելումդ (ǰardelumd) | |||
Derived terms[edit]
- ջարդ (ǰard)
- ջարդմրթել (ǰardmrtʻel)
- ջարդոն (ǰardon)
- ջարդոտել (ǰardotel)
- ջարդվածք (ǰardvackʻ)
- ջարդրտել (ǰardrtel)
- ջարդուբուրդ (ǰarduburd)
- ջարդուխուրդ (ǰarduxurd)
- ջարդուկ (ǰarduk)
- ջարդուկտոր (ǰarduktor)
- ջարդուփշուր (ǰardupʻšur)
References[edit]
- Aġayan, Ēduard (1976) “ջարդել”, in Ardi hayereni bacʻatrakan baṙaran [Explanatory Dictionary of Contemporary Armenian] (in Armenian), Yerevan: Hayastan
Old Armenian[edit]
Verb[edit]
ջարդել • (ǰardel)
- infinitive of ջարդեմ (ǰardem)