खादति

Pali

Alternative forms

Alternative scripts

• khādati (Latin script)
• 𑀔𑀸𑀤𑀢𑀺 (Brahmi script)
• খাদতি (Bengali script)
• ඛාදති (Sinhalese script)
• ခါဒတိ or ၶႃၻတိ (Burmese script)
• ขาทติ or ขาทะติ (Thai script)
• ᨡᩣᨴᨲᩥ (Tai Tham script)
• ຂາທຕິ or ຂາທະຕິ (Lao script)
• ខាទតិ (Khmer script)
• 𑄈𑄂𑄘𑄖𑄨 (Chakma script)

Verb

खादति (root khād, first conjugation)

1. Devanagari script form of khādati

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• খাদতি (Assamese script)
• ᬔᬵᬤᬢᬶ (Balinese script)
• খাদতি (Bengali script)
• 𑰏𑰯𑰟𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
• 𑀔𑀸𑀤𑀢𑀺 (Brahmi script)
• ခါဒတိ (Burmese script)
• ખાદતિ (Gujarati script)
• ਖਾਦਤਿ (Gurmukhi script)
• 𑌖𑌾𑌦𑌤𑌿 (Grantha script)
• ꦑꦴꦢꦠꦶ (Javanese script)
• 𑂎𑂰𑂠𑂞𑂱 (Kaithi script)
• ಖಾದತಿ (Kannada script)
• ខាទតិ (Khmer script)
• ຂາທຕິ (Lao script)
• ഖാദതി (Malayalam script)
• ᡘᠠ᠎᠊ᠠᡩᠠᢠᡳ (Manchu script)
• 𑘏𑘰𑘟𑘝𑘱 (Modi script)
• ᠻᠠᢗᢑᠠᢐᠢ (Mongolian script)
• 𑦯𑧑𑦿𑦽𑧒 (Nandinagari script)
• 𑐏𑐵𑐡𑐟𑐶 (Newa script)
• ଖାଦତି (Odia script)
• ꢓꢵꢣꢡꢶ (Saurashtra script)
• 𑆒𑆳𑆢𑆠𑆴 (Sharada script)
• 𑖏𑖯𑖟𑖝𑖰 (Siddham script)
• ඛාදති (Sinhalese script)
• 𑩝𑩛𑩭𑩫𑩑 (Soyombo script)
• 𑚋𑚭𑚛𑚙𑚮 (Takri script)
• க²ாத³தி (Tamil script)
• ఖాదతి (Telugu script)
• ขาทติ (Thai script)
• ཁཱ་ད་ཏི (Tibetan script)
• 𑒐𑒰𑒠𑒞𑒱 (Tirhuta script)
• 𑨌𑨊𑨛𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *kʰā́dati, from Proto-Indo-European *kʷh₂ḗdeti ~ *kʷh₂édeti, from *kʷh₂ed-.

Cognate with Old Armenian խածանեմ (xacanem) and Proto-Slavic *kǫsàti (“to bite”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /kʰɑ́ː.dɐ.ti/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈkʰɑː.d̪ɐ.t̪i/

Verb

खादति • (khā́dati) third-singular indicative (class 1, type P, root खाद्)

1. to chew, bite, eat, devour, feed, prey upon
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 1.64.7:

     महिषासो मायिनश्चित्रभानवो गिरयो न स्वतवसो रघुष्यदः ।
     मृगा इव हस्तिनः खादथा वना यदारुणीषु तविषीरयुग्ध्वम् ॥

     mahiṣāso māyinaścitrabhānavo girayo na svatavaso raghuṣyadaḥ.
     mṛgā iva hastinaḥ khādathā vanā yadāruṇīṣu taviṣīrayugdhvam.

     Mighty, with wondrous power and marvellously bright, selfstrong like mountains, ye glide swiftly on your way.
     Like the wild elephants ye eat the forests up when ye assume your strength among the bright red flames.

   • c. 1200 BCE – 1000 BCE, Atharvaveda
   • c. 1200 BCE – 800 BCE, Yajurveda
2. to hurt
   • c. 600 BCE – 600 CE, Suśruta, Suśruta Saṃhitā
3. to ruin
   • Subhāṣitāvalī
4. (causative) to cause to be eaten or devoured by (+ instrumental)
   • c. 600 BCE – 400 BCE, Pāṇini
   • c. 300 BCE, Gautama Dharmasūtra
   • c. 200 BCE – 200 CE, Manusmṛti
   • c. 1260, Hemādri Paṇḍit, Caturvarga Cintāmaṇi
5. (desiderative) to desire to eat
   • c. 400 BCE, Mahābhārata 7.205.1
   • 1088 – 1173, Hemacandra, Yogaśāstra 3.18

Conjugation

Forms of Sanskrit verbs are numerous and complicated. The following conjugation shows only a subset of all forms and should be treated as a guide.

Nonfinite Forms: खादितुम् (khā́ditum)
	Undeclinable
Infinitive	खादितुम् khā́ditum
Gerund	खदित्वा khaditvā́
	Participles
Masculine/Neuter Gerundive	खाद्य / खादितव्य / खादनीय khā́dya / khāditavya / khādanīya
Feminine Gerundive	खाद्या / खादितव्या / खादनीया khā́dyā / khāditavyā / khādanīyā
Masculine/Neuter Past Passive Participle	खदित khaditá
Feminine Past Passive Participle	खदिता khaditā́
Masculine/Neuter Past Active Participle	खदितवत् khaditávat
Feminine Past Active Participle	खदितवती khaditávatī

Present: खादति (khā́dati), खादते (khā́date)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	खादति khā́dati	खादतः khā́dataḥ	खादन्ति khā́danti	खादते khā́date	खादेते khā́dete	खादन्ते khā́dante
Second	खादसि khā́dasi	खादथः khā́dathaḥ	खादथ khā́datha	खादसे khā́dase	खादेथे khā́dethe	खादध्वे khā́dadhve
First	खादामि khā́dāmi	खादावः khā́dāvaḥ	खादामः / खादामसि¹ khā́dāmaḥ / khā́dāmasi¹	खादे khā́de	खादावहे khā́dāvahe	खादामहे khā́dāmahe
Imperative
Third	खादतु khā́datu	खादताम् khā́datām	खादन्तु khā́dantu	खादताम् khā́datām	खादेताम् khā́detām	खादन्ताम् khā́dantām
Second	खाद khā́da	खादतम् khā́datam	खादत khā́data	खादस्व khā́dasva	खादेथाम् khā́dethām	खादध्वम् khā́dadhvam
First	खादानि khā́dāni	खादाव khā́dāva	खादाम khā́dāma	खादै khā́dai	खादावहै khā́dāvahai	खादामहै khā́dāmahai
Optative/Potential
Third	खादेत् khā́det	खादेताम् khā́detām	खादेयुः khā́deyuḥ	खादेत khā́deta	खादेयाताम् khā́deyātām	खादेरन् khā́deran
Second	खादेः khā́deḥ	खादेतम् khā́detam	खादेत khā́deta	खादेथाः khā́dethāḥ	खादेयाथाम् khā́deyāthām	खादेध्वम् khā́dedhvam
First	खादेयम् khā́deyam	खादेव khā́deva	खादेम khā́dema	खादेय khā́deya	खादेवहि khā́devahi	खादेमहि khā́demahi
Subjunctive
Third	खादात् / खादाति khā́dāt / khā́dāti	खादातः khā́dātaḥ	खादान् khā́dān	खादाते / खादातै khā́dāte / khā́dātai	खादैते khā́daite	खादन्त / खादान्तै khā́danta / khā́dāntai
Second	खादाः / खादासि khā́dāḥ / khā́dāsi	खादाथः khā́dāthaḥ	खादाथ khā́dātha	खादासे / खादासै khā́dāse / khā́dāsai	खादैथे khā́daithe	खादाध्वै khā́dādhvai
First	खादानि khā́dāni	खादाव khā́dāva	खादाम khā́dāma	खादै khā́dai	खादावहै khā́dāvahai	खादामहै khā́dāmahai
Participles
	खादत् khā́dat			खादमान khā́damāna
Notes	The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit. ¹Vedic

Imperfect: अखादत् (ákhādat), अखादत (ákhādata)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अखादत् ákhādat	अखादताम् ákhādatām	अखादन् ákhādan	अखादत ákhādata	अखादेताम् ákhādetām	अखादन्त ákhādanta
Second	अखादः ákhādaḥ	अखादतम् ákhādatam	अखादत ákhādata	अखादथाः ákhādathāḥ	अखादेथाम् ákhādethām	अखादध्वम् ákhādadhvam
First	अखादम् ákhādam	अखादाव ákhādāva	अखादाम ákhādāma	अखादे ákhāde	अखादावहि ákhādāvahi	अखादामहि ákhādāmahi

Future: खादिष्यति (khādiṣyáti), खादिष्यते (khādiṣyáte)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	खादिष्यति khādiṣyáti	खादिष्यतः khādiṣyátaḥ	खादिष्यन्ति khādiṣyánti	खादिष्यते khādiṣyáte	खादिष्येते khādiṣyéte	खादिष्यन्ते khādiṣyánte
Second	खादिष्यसि khādiṣyási	खादिष्यथः khādiṣyáthaḥ	खादिष्यथ khādiṣyátha	खादिष्यसे khādiṣyáse	खादिष्येथे khādiṣyéthe	खादिष्यध्वे khādiṣyádhve
First	खादिष्यामि khādiṣyā́mi	खादिष्यावः khādiṣyā́vaḥ	खादिष्यामः / खादिष्यामसि¹ khādiṣyā́maḥ / khādiṣyā́masi¹	खादिष्ये khādiṣyé	खादिष्यावहे khādiṣyā́vahe	खादिष्यामहे khādiṣyā́mahe
Participles
	खादिष्यत् khādiṣyát			खादिष्यमाण khādiṣyámāṇa
Notes	¹Vedic

Conditional: अखादिष्यत् (ákhādiṣyat), अखादिष्यत (ákhādiṣyata)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अखादिष्यत् ákhādiṣyat	अखादिष्यताम् ákhādiṣyatām	अखादिष्यन् ákhādiṣyan	अखादिष्यत ákhādiṣyata	अखादिष्येताम् ákhādiṣyetām	अखादिष्यन्त ákhādiṣyanta
Second	अखादिष्यः ákhādiṣyaḥ	अखादिष्यतम् ákhādiṣyatam	अखादिष्यत ákhādiṣyata	अखादिष्यथाः ákhādiṣyathāḥ	अखादिष्येथाम् ákhādiṣyethām	अखादिष्यध्वम् ákhādiṣyadhvam
First	अखादिष्यम् ákhādiṣyam	अखादिष्याव ákhādiṣyāva	अखादिष्याम ákhādiṣyāma	अखादिष्ये ákhādiṣye	अखादिष्यावहि ákhādiṣyāvahi	अखादिष्यामहि ákhādiṣyāmahi

Aorist: अखादीत् (ákhādīt), अखादिष्ट (ákhādiṣṭa)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अखादीत् ákhādīt	अखादिष्टाम् ákhādiṣṭām	अखादिषुः ákhādiṣuḥ	अखादिष्ट ákhādiṣṭa	अखादिषाताम् ákhādiṣātām	अखादिषत ákhādiṣata
Second	अखादीः ákhādīḥ	अखादिष्टम् ákhādiṣṭam	अखादिष्ट ákhādiṣṭa	अखादिष्ठाः ákhādiṣṭhāḥ	अखादिषाथाम् ákhādiṣāthām	अखादिढ्वम् ákhādiḍhvam
First	अखादिषम् ákhādiṣam	अखादिष्व ákhādiṣva	अखादिष्म ákhādiṣma	अखादिषि ákhādiṣi	अखादिष्वहि ákhādiṣvahi	अखादिष्महि ákhādiṣmahi
Injunctive
Third	खादीत् khā́dīt	खादिष्टाम् khā́diṣṭām	खादिषुः khā́diṣuḥ	खादिष्ट khā́diṣṭa	खादिषाताम् khā́diṣātām	खादिषत khā́diṣata
Second	खादीः khā́dīḥ	खादिष्टम् khā́diṣṭam	खादिष्ट khā́diṣṭa	खादिष्ठाः khā́diṣṭhāḥ	खादिषाथाम् khā́diṣāthām	खादिढ्वम् khā́diḍhvam
First	खादिषम् khā́diṣam	खादिष्व khā́diṣva	खादिष्म khā́diṣma	खादिषि khā́diṣi	खादिष्वहि khā́diṣvahi	खादिष्महि khā́diṣmahi
Subjunctive
Third	खादिषत् / खादिषति khā́diṣat / khā́diṣati	खादिषतः khā́diṣataḥ	खादिषन् khā́diṣan	खादिषते / खादिषातै khā́diṣate / khā́diṣātai	खादिषैते khā́diṣaite	खादिषन्त khā́diṣanta
Second	खादिषः / खादिषसि khā́diṣaḥ / khā́diṣasi	खादिषथः khā́diṣathaḥ	खादिषथ khā́diṣatha	खादिषसे / खादिषासै khā́diṣase / khā́diṣāsai	खादिषैथे khā́diṣaithe	खादिषध्वे / खादिषाध्वै khā́diṣadhve / khā́diṣādhvai
First	खादिषाणि khā́diṣāṇi	खादिषाव khā́diṣāva	खादिषाम khā́diṣāma	खादिषै khā́diṣai	खादिषावहे khā́diṣāvahe	खादिषामहे / खादिषामहै khā́diṣāmahe / khā́diṣāmahai
Notes	The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit.

Benedictive/Precative: खाद्यात् (khādyā́t) or खाद्याः (khādyā́ḥ), -
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Optative/Potential
Third	खाद्यात् / खाद्याः¹ khādyā́t / khādyā́ḥ¹	खाद्यास्ताम् khādyā́stām	खाद्यासुः khādyā́suḥ	-	-	-
Second	खाद्याः khādyā́ḥ	खाद्यास्तम् khādyā́stam	खाद्यास्त khādyā́sta	-	-	-
First	खाद्यासम् khādyā́sam	खाद्यास्व khādyā́sva	खाद्यास्म khādyā́sma	-	-	-
Notes	¹Vedic

Perfect: चखाद (cakhā́da), चखादे (cakhādé)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	चखाद cakhā́da	चखादतुः cakhādátuḥ	चखादुः cakhādúḥ	चखादे cakhādé	चखादाते cakhādā́te	चखादिरे cakhādiré
Second	चखादिथ cakhā́ditha	चखादथुः cakhādáthuḥ	चखाद cakhādá	चखादिषे cakhādiṣé	चखादाथे cakhādā́the	चखादिध्वे cakhādidhvé
First	चखाद cakhā́da	चखादिव cakhādivá	चखादिम cakhādimá	चखादे cakhādé	चखादिवहे cakhādiváhe	चखादिमहे cakhādimáhe
Participles
	चखाद्वांस् cakhādvā́ṃs			चखादान cakhādāná

Descendants

• Dardic:
  • Domaaki: [script needed] (khānā)
  • Kashmiri: کھیون (khyōn)
• Helu Prakrit:
  • Sinhalese: කනවා (kanawā)
  • Dhivehi: ކަނީ (kanī)
• Magadhi Prakrit: 𑀔𑀸𑀤𑀺 (khādi)
  • Bengali–Assamese:
    • Assamese: খা (kha)
    • Bengali: খাওয়া (khaōẇa)
    • Kamta: kha
    • Rajbanshi: खाबा (khābā)
    • Sylheti: ꠈꠣꠅꠀ (xáoa)
  • Bhojpuri:

    Devanagari script: खाईल (khāīl)

    Kaithi script: 𑂎𑂰𑂆𑂪 (khāīl)

  • Odia: ଖାଇବା (khāibā)
• Maharastri Prakrit: 𑀔𑀸𑀅𑀇 (khāaï), 𑀔𑀸𑀇 (khāi)
  • Konkani: khāvce

    Devanagari script: खाव्चे (khāvce)

    Kannada script: ಖಾವ್ಚೆ (khāvce)

    Latin script: khavche

  • Old Marathi:

    Modi script: 𑘏𑘰𑘜𑘹 (khāṇe)

    Devanagari script: खाणे (khāṇe)

    • Marathi: खाणे (khāṇe)
• Sauraseni Prakrit: 𑀔𑀸𑀤𑀺 (khādi)
  • Old Gujarati:
    • Gujarati: ખાવું (khāvũ)
    • Marwari: खाणौ (khāṇau)
  • Hindustani:

    Hindi: खाना (khānā)

    Urdu: کھانا (khānā)

  • Pahari:
    • Garhwali: खाणु (khāṇu)
    • Nepali: खानु (khānu)
  • Punjabi:

    Gurmukhi script: ਖਾਣਾ (khāṇā)

    Shahmukhi script: کھانا (khānā)

  • Romani: khal, xal
    • → Hungarian: kajál
      • ⇒ Hungarian: kaja
  • Sindhi:

    Arabic script: کائِڻُ

    Devanagari script: खाइणु

• Pali: khādati
• ⇒ Old Marathi:

  Modi script: 𑘏𑘰𑘟𑘜𑘹 (khādaṇe)

  Devanagari script: खादणे (khādaṇe)

References

• Monier Williams (1899) “खादति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 339.

Further reading

• partial conjugation