kızmak
Turkish
[edit]Etymology
[edit]From Ottoman Turkish قیزمق (qïzmaq, “to become warm, hot or sultry, to get excited”), from Old Anatolian Turkish [script needed] (qïz-, “to be hot, be red”), from Proto-Turkic *kï̄ŕ- (“to be hot, to redden; glow”).
Verb
[edit]kızmak (third-person singular simple present kızar)
- (intransitive) to get hot, become hot, heat
- Taşlar güneşten kızdı. ― The stones got hot due to sun(light).
- (intransitive) to get angry, be angry with or towards, lose one's temper
- Aldatıldığını öğrenince çok kızdı. ― He got very angry when he found out to be deceived.
- (intransitive) not to permit or allow, not to approve, not to look; view; consider or regard well
- Annem kızdığı için gelemiyorum. ― I can not come since my mother is not allowing me to.
Conjugation
[edit]Conjugation of kızmak (aorist in -V²r)
Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.
Positive declarative | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
infinitive | kızmak | |||||||
impersonal participle | imperfective | kızan | ||||||
perfective | kızmış | |||||||
prospective | kızacak | |||||||
personal participle | non-prospective | kızdığım | kızdığın | kızdığı | kızdığımız | kızdığınız | kızdıkları | |
prospective | kızacağım | kızacağın | kızacağı | kızacağımız | kızacağınız | kızacakları | ||
verbal noun | kızma | |||||||
way of doing | kızış | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | kızarım | kızarsın | kızar | kızarız | kızarsınız | kızarlar |
imperfective | kızıyorum | kızıyorsun | kızıyor | kızıyoruz | kızıyorsunuz | kızıyorlar | ||
past | perfective | kızdım | kızdın | kızdı | kızdık | kızdınız | kızdılar | |
imperfective | kızıyordum | kızıyordun | kızıyordu | kızıyorduk | kızıyordunuz | kızıyorlardı (or kızıyordular) | ||
future | kızacağım | kızacaksın | kızacak | kızacağız | kızacaksınız | kızacaklar | ||
inferential | perfective | kızmışım | kızmışsın | kızmış | kızmışız | kızmışsınız | kızmışlar | |
aorist | kızarmışım | kızarmışsın | kızarmış | kızarmışız | kızarmışsınız | kızarlarmış (or kızarmışlar) | ||
imperfective | kızıyormuşum | kızıyormuşsun | kızıyormuş | kızıyormuşuz | kızıyormuşsunuz | kızıyorlarmış | ||
conditional | simple | kızsam | kızsan | kızsa | kızsak | kızsanız | kızsalar | |
perfective | kızsaydım | kızsaydın | kızsaydı | kızsaydık | kızsaydınız | kızsaydılar | ||
optative | kızayım | kızasın | kıza | kızalım | kızasınız | kızalar | ||
progressive | kızmaktayım | kızmaktasın | kızmakta | kızmaktayız | kızmaktasınız | kızmaktalar | ||
necessitative | kızmalıyım | kızmalısın | kızmalı | kızmalıyız | kızmalısınız | kızmalılar | ||
imperative | kız | kızsın | kızın | kızsınlar | ||||
Positive interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | kızar mıyım? | kızar mısın? | kızar mı? | kızar mıyız? | kızar mısınız? | kızarlar mı? |
imperfective | kızıyor muyum? | kızıyor musun? | kızıyor mu? | kızıyor muyuz? | kızıyor musunuz? | kızıyorlar mı? | ||
past | perfective | kızdım mı? | kızdın mı? | kızdı mı? | kızdık mı? | kızdınız mı? | kızdılar mı? | |
imperfective | kızıyor muydum? | kızıyor muydun? | kızıyor muydu? | kızıyor muyduk? | kızıyor muydunuz? | kızıyorlar mıydı? | ||
future | kızacak mıyım? | kızacak mısın? | kızacak mı? | kızacak mıyız? | kızacak mısınız? | kızacaklar mı? | ||
inferential | perfective | kızmış mıyım? | kızmış mısın? | kızmış mı? | kızmış mıyız? | kızmış mısınız? | kızmışlar mı? | |
aorist | kızar mıymışım? | kızar mıymışsın? | kızar mıymış? | kızar mıymışız? | kızar mıymışsınız? | kızarlar mıymış? | ||
imperfective | kızıyor muymuşum? | kızıyor muymuşsun? | kızıyor muymuş? | kızıyor muymuşuz? | kızıyor muymuşsunuz? | kızıyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | kızsam mı? | kızsan mı? | kızsa mı? | kızsak mı? | kızsanız mı? | kızsalar mı? | |
perfective | kızsa mıydım? | kızsa mıydın? | kızsa mıydı? | kızsa mıydık? | kızsa mıydınız? | kızsalar mıydı? | ||
progressive | kızmakta mıyım? | kızmakta mısın? | kızmakta mı? | kızmakta mıyız? | kızmakta mısınız? | kızmaktalar mı? | ||
necessitative | kızmalı mıyım? | kızmalı mısın? | kızmalı mı? | kızmalı mıyız? | kızmalı mısınız? | kızmalılar mı? | ||
Negative declarative | ||||||||
infinitive | kızmamak | |||||||
impersonal participle | imperfective | kızmayan | ||||||
perfective | kızmamış | |||||||
prospective | kızmayacak | |||||||
personal participle | non-prospective | kızmadığım | kızmadığın | kızmadığı | kızmadığımız | kızmadığınız | kızmadıkları | |
prospective | kızmayacağım | kızmayacağın | kızmayacağı | kızmayacağımız | kızmayacağınız | kızmayacakları | ||
verbal noun | kızmama | |||||||
way of doing | kızmayış | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | kızmam | kızmazsın | kızmaz | kızmayız | kızmazsınız | kızmazlar |
imperfective | kızmıyorum | kızmıyorsun | kızmıyor | kızmıyoruz | kızmıyorsunuz | kızmıyorlar | ||
past | perfective | kızmadım | kızmadın | kızmadı | kızmadık | kızmadınız | kızmadılar | |
imperfective | kızmıyordum | kızmıyordun | kızmıyordu | kızmıyorduk | kızmıyordunuz | kızmıyorlardı | ||
future | kızmayacağım | kızmayacaksın | kızmayacak | kızmayacağız | kızmayacaksınız | kızmayacaklar | ||
inferential | perfective | kızmamışım | kızmamışsın | kızmamış | kızmamışız | kızmamışsınız | kızmamışlar | |
aorist | kızmazmışım | kızmazmışsın | kızmazmış | kızmazmışız | kızmazmışsınız | kızmazlarmış | ||
imperfective | kızmıyormuşum | kızmıyormuşsun | kızmıyormuş | kızmıyormuşuz | kızmıyormuşsunuz | kızmıyorlarmış | ||
conditional | simple | kızmasam | kızmasan | kızmasa | kızmasak | kızmasanız | kızmasalar | |
perfective | kızmasaydım | kızmasaydın | kızmasaydı | kızmasaydık | kızmasaydınız | kızmasaydılar | ||
optative | kızmayayım | kızmayasın | kızmaya | kızmayalım | kızmayasınız | kızmayalar | ||
progressive | kızmamaktayım | kızmamaktasın | kızmamakta | kızmamaktayız | kızmamaktasınız | kızmamaktalar | ||
necessitative | kızmamalıyım | kızmamalısın | kızmamalı | kızmamalıyız | kızmamalısınız | kızmamalılar | ||
imperative | kızma | kızmasın | kızmayın | kızmasınlar | ||||
Negative interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | kızmaz mıyım? | kızmaz mısın? | kızmaz mı? | kızmaz mıyız? | kızmaz mısınız? | kızmazlar mı? |
imperfective | kızmıyor muyum? | kızmıyor musun? | kızmıyor mu? | kızmıyor muyuz? | kızmıyor musunuz? | kızmıyorlar mı? | ||
past | perfective | kızmadım mı? | kızmadın mı? | kızmadı mı? | kızmadık mı? | kızmadınız mı? | kızmadılar mı? | |
imperfective | kızmıyor muydum? | kızmıyor muydun? | kızmıyor muydu? | kızmıyor muyduk? | kızmıyor muydunuz? | kızmıyorlar mıydı? | ||
future | kızmayacak mıyım? | kızmayacak mısın? | kızmayacak mı? | kızmayacak mıyız? | kızmayacak mısınız? | kızmayacaklar mı? | ||
inferential | perfective | kızmamış mıyım? | kızmamış mısın? | kızmamış mı? | kızmamış mıyız? | kızmamış mısınız? | kızmamışlar mı? | |
aorist | kızmaz mıymışım? | kızmaz mıymışsın? | kızmaz mıymış? | kızmaz mıymışız? | kızmaz mıymışsınız? | kızmazlar mıymış? | ||
imperfective | kızmıyor muymuşum? | kızmıyor muymuşsun? | kızmıyor muymuş? | kızmıyor muymuşuz? | kızmıyor muymuşsunuz? | kızmıyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | kızmasam mı? | kızmasan mı? | kızmasa mı? | kızmasak mı? | kızmasanız mı? | kızmasalar mı? | |
perfective | kızmasa mıydım? | kızmasa mıydın? | kızmasa mıydı? | kızmasa mıydık? | kızmasa mıydınız? | kızmasalar mıydı? | ||
progressive | kızmamakta mıyım? | kızmamakta mısın? | kızmamakta mı? | kızmamakta mıyız? | kızmamakta mısınız? | kızmamaktalar mı? | ||
necessitative | kızmamalı mıyım? | kızmamalı mısın? | kızmamalı mı? | kızmamalı mıyız? | kızmamalı mısınız? | kızmamalılar mı? |
Synonyms
[edit]- (to get hot): ısınmak
- (to get angry): öfkelenmek, sinirlenmek
Related terms
[edit]References
[edit]- Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*Kɨ̄ŕ-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
- Clauson, Gerard (1972) “kız-”, in An Etymological Dictionary of pre-thirteenth-century Turkish, Oxford: Clarendon Press, page 681
Categories:
- Turkish terms inherited from Ottoman Turkish
- Turkish terms derived from Ottoman Turkish
- Turkish terms inherited from Old Anatolian Turkish
- Turkish terms derived from Old Anatolian Turkish
- Turkish terms inherited from Proto-Turkic
- Turkish terms derived from Proto-Turkic
- Turkish lemmas
- Turkish verbs
- Turkish intransitive verbs
- Turkish terms with usage examples
- Turkish verbs with aorist in -V²r