dziwny

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search
See also: dżiwnÿ

Old Polish[edit]

Alternative forms[edit]

Etymology[edit]

Inherited from Proto-Slavic *divьnъ. By surface analysis, dziw +‎ -ny. First attested in the 14th century.

Pronunciation[edit]

  • IPA(key): (10th–15th CE) /d͡ʑivnɨː/
  • IPA(key): (15th CE) /d͡ʑivnɨ/

Adjective[edit]

dziwny (derived adverb dziwno or dziwnie)

  1. wonderful; awesome
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter]‎[1], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 4, 4:
      Y wedzce, isz dziwna vczinil gospodzin swøtego swego (mirificavit dominus sanctum suum)
      [I wiedzcie, iż dziwna uczynił Gospodzin świętego swego (mirificavit Dominus sanctum suum)]
    • 1442, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 146r:
      Mirabilis dzywny
      [Mirabilis dziwny]
  2. odd; unusual; peculiar
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter]‎[2], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 92, 6:
      Dzywna powiszena morza, dziwny w wisokoscy gospodzin (mirabiles elationes maris, mirabilis in altis dominus)
      [Dziwna powyszenia morza, dziwny w wysokości Gospodzin (mirabiles elationes maris, mirabilis in altis Dominus)]
  3. sightworthy (worth seeing)
    • 1930 [Fifteenth century], “I Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[3], 17, 17:
      Vczinylesz myø dziwnego nade wszitki lyvdzi (fecisti me spectabilem super omnes homines), panye bosze moy!
      [Uczyniłeś mię dziwnego nade wszytki ludzi (fecisti me spectabilem super omnes homines), Panie Boże mój!]
  4. The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
    1. wild; feral
      • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 63:
        Dziwny] kosch ibicum (numquid nosti tempus partus ibicum in petris vel parturientes cervas observasti? Job 39, 1)
        [Dziwny[ch] koz ibicum (numquid nosti tempus partus ibicum in petris vel parturientes cervas observasti? Job 39, 1)]

Derived terms[edit]

phrases

Descendants[edit]

  • Masurian: dżiwnÿ
  • Polish: dziwny
  • Silesian: dziwny

References[edit]

Polish[edit]

Etymology[edit]

Inherited from Old Polish dziwny. By surface analysis, dziw +‎ -ny.

Pronunciation[edit]

  • IPA(key): /ˈd͡ʑiv.nɨ/
  • (Middle Polish) IPA(key): /ˈd͡ʑiv.nɨ/
  • (file)
  • Rhymes: -ivnɨ
  • Syllabification: dziw‧ny

Adjective[edit]

dziwny (comparative dziwniejszy, superlative najdziwniejszy, Middle Polish comparative nadziwniejszy, derived adverb dziwnie or dziwno)

  1. strange, odd, weird (behaving or appearing in an unusual, unnormal, or not understandable way; indicitive of such behavior)
  2. strange, odd, weird (unexpected and drawing attention)
  3. (Middle Polish) peculiar, particular; unique, special
    Synonym: osobliwy
  4. (Middle Polish) miraculous
    Synonym: cudowny
  5. (Middle Polish) awesome; sightworthy (worthy of awe or admiration, or seeing)
  6. (Middle Polish) surprised
    Synonym: zdziwiony
  7. (Middle Polish) larger than expected
  8. (Middle Polish) strange; miraculous Further details are uncertain.

Declension[edit]

Derived terms[edit]

adjectives
interjections
nouns
particles

Trivia[edit]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), dziwny is one of the most used words in Polish, appearing 7 times in scientific texts, 5 times in news, 14 times in essays, 17 times in fiction, and 19 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 62 times, making it the 1048th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References[edit]

  1. ^ Ida Kurcz (1990), “dziwny”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków; Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 105

Further reading[edit]

Silesian[edit]

Etymology[edit]

Inherited from Old Polish dziwny. By surface analysis, dziwn +‎ -ny.

Pronunciation[edit]

  • IPA(key): /ˈd͡ʑivnɨ/
  • Rhymes: -ivnɨ
  • Syllabification: dziw‧ny

Adjective[edit]

dziwny (comparative dziwniyjszy, superlative nojdziwniyjszy, derived adverb dziwnie)

  1. strange, odd, weird

Declension[edit]

Further reading[edit]

  • dziwny in silling.org
  • Henryk Jaroszewicz (2022), “dziwnŏ”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 75
  • Aleksandra Wencel (2023), “dźiwny”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski, page 195