փառք

Armenian

Etymology

Inherited from Old Armenian փառք (pʻaṙkʻ).

Pronunciation

• Audio (Eastern Armenian)

  (file)

• Audio (Western Armenian)

  (file)

• (Eastern Armenian, standard) IPA^(key): [pʰɑrkʰ]
• (Western Armenian, standard) IPA^(key): [pʰɑɾkʰ]

Noun

փառք • (pʻaṙkʻ)

1. fame, glory, renown

   փա՜ռք հայոց բանակին ― pʻa^!ṙkʻ hayocʻ banakin ― glory to the Armenian army!

2. honor, esteem, reputation
3. pride
4. brilliance, greatness
5. respect, reverence, esteem
6. praise, honor

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	փառք (pʻaṙkʻ)	փառքեր (pʻaṙkʻer)
dative	փառքի (pʻaṙkʻi)	փառքերի (pʻaṙkʻeri)
ablative	փառքից (pʻaṙkʻicʻ)	փառքերից (pʻaṙkʻericʻ)
instrumental	փառքով (pʻaṙkʻov)	փառքերով (pʻaṙkʻerov)
locative	փառքում (pʻaṙkʻum)	փառքերում (pʻaṙkʻerum)
	definite forms
nominative	փառքը/փառքն (pʻaṙkʻə/pʻaṙkʻn)	փառքերը/փառքերն (pʻaṙkʻerə/pʻaṙkʻern)
dative	փառքին (pʻaṙkʻin)	փառքերին (pʻaṙkʻerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	փառքս (pʻaṙkʻs)	փառքերս (pʻaṙkʻers)
dative	փառքիս (pʻaṙkʻis)	փառքերիս (pʻaṙkʻeris)
ablative	փառքիցս (pʻaṙkʻicʻs)	փառքերիցս (pʻaṙkʻericʻs)
instrumental	փառքովս (pʻaṙkʻovs)	փառքերովս (pʻaṙkʻerovs)
locative	փառքումս (pʻaṙkʻums)	փառքերումս (pʻaṙkʻerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	փառքդ (pʻaṙkʻd)	փառքերդ (pʻaṙkʻerd)
dative	փառքիդ (pʻaṙkʻid)	փառքերիդ (pʻaṙkʻerid)
ablative	փառքիցդ (pʻaṙkʻicʻd)	փառքերիցդ (pʻaṙkʻericʻd)
instrumental	փառքովդ (pʻaṙkʻovd)	փառքերովդ (pʻaṙkʻerovd)
locative	փառքումդ (pʻaṙkʻumd)	փառքերումդ (pʻaṙkʻerumd)

Derived terms

• փառապանծ (pʻaṙapanc)

 

Related terms

• փառասեր (pʻaṙaser)

Old Armenian

Etymology

From Middle Persian 𐫛𐫡𐫍 (prh /⁠farrah⁠/), from Old Persian *farnāh, +‎ -ք (-kʻ).

The sense of “dogma, belief” is a semantic loan from Ancient Greek δόξα (dóxa, “glory; opinion, belief”). Compare ուղղափառ (ułłapʻaṙ) corresponding to Ancient Greek ὀρθόδοξος (orthódoxos, “having the right belief”).

Noun

փառք • (pʻaṙkʻ) pl

1. glory; honour, fame, renown, celebrity; majesty, splendour, magnificence

   ճշմարիտ փառք ― čšmarit pʻaṙkʻ ― true glory

   անարատ/անստգիւտ փառք ― anarat/anstgiwt pʻaṙkʻ ― spotless glory

   անեղծ փառք ― anełc pʻaṙkʻ ― solid glory

   անկապուտ փառք ― ankaput pʻaṙkʻ ― real glory

   շքեղ փառք ― škʻeł pʻaṙkʻ ― great glory

   յաւերժական փառք ― yaweržakan pʻaṙkʻ ― imperishable glory

   սուտ փառք ― sut pʻaṙkʻ ― false glory

   փախստական փառք ― pʻaxstakan pʻaṙkʻ ― fleeting glory

   սնոտի փառք ― snoti pʻaṙkʻ ― vain glory

   կորստական փառք ― korstakan pʻaṙkʻ ― perishable glory

   սիրել զփառս ― sirel zpʻaṙs ― to love glory

   փառս ստանալ ― pʻaṙs stanal ― to acquire fame or glory

   փառաց ի փառս բարձրանալ ― pʻaṙacʻ i pʻaṙs barjranal ― to be raised or exalted to the highest pitch of glory

   ընթանալ ի փառս ― əntʻanal i pʻaṙs ― to be in a fair way the glory

   անկապուտ փառս անձին համարել ― ankaput pʻaṙs anjin hamarel ― to put one's chief glory in

   վասն փառաց մեռանել ― vasn pʻaṙacʻ meṙanel ― to die for glory

   անկանել փառօք ― ankanel pʻaṙōkʻ ― to fall gloriously

   յաւերժացուցանել զփառս իւր ― yaweržacʻucʻanel zpʻaṙs iwr ― to make one's glory eternal

   կնիք տալ փառաց ― knikʻ tal pʻaṙacʻ ― to put the seal to one's fame

   տենչալ փառաց, զակատիլ զհետ փառաց ― tenčʻal pʻaṙacʻ, zakatil zhet pʻaṙacʻ ― to aim at glory, to pursue glory

   աղարտել զփառս իւր ― ałartel zpʻaṙs iwr ― to tarnish one's glory, to stain one's reputation

   աղօտացուցանել, նսեմացուցանել զփառս իւր ― ałōtacʻucʻanel, nsemacʻucʻanel zpʻaṙs iwr ― obscure, darken or efface one's glory

   անկանել ի փառաց ― ankanel i pʻaṙacʻ ― to abase, degrade or dishonour oneself

   առանց փառաց ― aṙancʻ pʻaṙacʻ ― inglorious

   փառաւորեալ փառօք ― pʻaṙaworeal pʻaṙōkʻ ― covered with glory, with laurels, renowned, famous

   շքեղապանծ փառօք ― škʻełapanc pʻaṙōkʻ ― with extraordinary splendour

   փառս քեզ համարեսջիր ― pʻaṙs kʻez hamaresǰir ― make it your aim and glory to

   տեսէք, մի գուցէ քակտեսջիք ի փառացդ ― tesēkʻ, mi gucʻē kʻaktesǰikʻ i pʻaṙacʻd ― take care not to lose your renown

   անմահական փառս յաւելցէ քեզ այս ― anmahakan pʻaṙs yawelcʻē kʻez ays ― this will bring you immortal glory

2. praise, glorification

   տալ փառս Աստուծոյ ― tal pʻaṙs Astucoy ― to glorify God, to give or render glory to God, to thank God

3. (religion) dogma, belief

   ուղիղ փառս ունել ― ułił pʻaṙs unel ― to be of an orthodox belief or profession, to have a catholic sense

Declension

i-a-type

	plural only (plurale tantum)
nominative	փառք (pʻaṙkʻ)
genitive	փառաց (pʻaṙacʻ)
dative	փառաց (pʻaṙacʻ)
accusative	փառս (pʻaṙs)
ablative	փառաց (pʻaṙacʻ)
instrumental	փառաւք = փառօք (pʻaṙawkʻ = pʻaṙōkʻ)
locative	փառս (pʻaṙs)
a form փարաց (pʻaracʻ) is also attested

Derived terms

• ամենահրաշափառ (amenahrašapʻaṙ)
• ամենափառ (amenapʻaṙ)
• այլանդակափառ (aylandakapʻaṙ)
• այլափառ (aylapʻaṙ)
• այլափառեմ (aylapʻaṙem)
• այլափառիմ (aylapʻaṙim)
• այլափառութիւն (aylapʻaṙutʻiwn)
• անամօթափառ (anamōtʻapʻaṙ)
• անբարեփառապէս (anbarepʻaṙapēs)
• անփառ (anpʻaṙ)
• անփառաբար (anpʻaṙabar)
• անփառագոյն (anpʻaṙagoyn)
• անփառական (anpʻaṙakan)
• անփառասէր (anpʻaṙasēr)
• անփառացի (anpʻaṙacʻi)
• անփառաւոր (anpʻaṙawor)
• անփառաւորութիւն (anpʻaṙaworutʻiwn)
• անփառութիւն (anpʻaṙutʻiwn)
• անփառունակ (anpʻaṙunak)
• ասրափառ (asrapʻaṙ)
• արեւափառ (arewapʻaṙ)
• արժանափառ (aržanapʻaṙ)
• բազմափառ (bazmapʻaṙ)
• բարեփառ (barepʻaṙ)
• բարեփառագոյն (barepʻaṙagoyn)
• բարեփառապէս (barepʻaṙapēs)
• բարեփառութիւն (barepʻaṙutʻiwn)
• գերափառ (gerapʻaṙ)
• գերափառագոյն (gerapʻaṙagoyn)
• գերափառիմ (gerapʻaṙim)
• գերունակափառ (gerunakapʻaṙ)
• գերփառունակ (gerpʻaṙunak)
• գլխափառիմ (glxapʻaṙim)
• երեքփառատրեան (erekʻpʻaṙatrean)
• երջանկափառ (erǰankapʻaṙ)
• զուգափառ (zugapʻaṙ)
• զուգափառութիւն (zugapʻaṙutʻiwn)
• զրափառ (zrapʻaṙ)
• զրափառութիւն (zrapʻaṙutʻiwn)
• ընդդիմափառ (ənddimapʻaṙ)
• լուսափառ (lusapʻaṙ)
• ծիրանափառ (ciranapʻaṙ)
• ծիրանէփառ (ciranēpʻaṙ)
• համափառ (hamapʻaṙ)
• համափառական (hamapʻaṙakan)
• համափառեմ (hamapʻaṙem)
• համափառիմ (hamapʻaṙim)
• հանգիտափառ (hangitapʻaṙ)
• հարցնափառ (harcʻnapʻaṙ)
• հաւասարափառ (hawasarapʻaṙ)
• հաւասարափառութիւն (hawasarapʻaṙutʻiwn)
• հրաշափառ (hrašapʻaṙ)
• հրաշափառաբար (hrašapʻaṙabar)
• հրաշափառագոյն (hrašapʻaṙagoyn)
• հրաշափառագործ (hrašapʻaṙagorc)
• հրաշափառական (hrašapʻaṙakan)
• հրաշափառապէս (hrašapʻaṙapēs)
• հրաշափառիմ (hrašapʻaṙim)
• հրաշափառութիւն (hrašapʻaṙutʻiwn)
• ճշմարտափառութիւն (čšmartapʻaṙutʻiwn)
• մանկափառութիւն (mankapʻaṙutʻiwn)
• մաքրափառ (makʻrapʻaṙ)
• մեծափառ (mecapʻaṙ)
• մեծափառութիւն (mecapʻaṙutʻiwn)
• միափառ (miapʻaṙ)
• նանրափառութիւն (nanrapʻaṙutʻiwn)
• ներփառական (nerpʻaṙakan)
• ներփառեմ (nerpʻaṙem)
• նորափառ (norapʻaṙ)
• նորափառախնդիր (norapʻaṙaxndir)
• նորափառութիւն (norapʻaṙutʻiwn)
• շիջելափառ (šiǰelapʻaṙ)
• շնորհափառեմ (šnorhapʻaṙem)
• ոսկեփառ (oskepʻaṙ)
• ուղղափառ (ułłapʻaṙ)
• ուղղափառագոյն (ułłapʻaṙagoyn)
• ուղղափառապէս (ułłapʻaṙapēs)
• ուղղափառեմ (ułłapʻaṙem)
• ուղղափառհաւատ (ułłapʻaṙhawat)
• ուղղափառութիւն (ułłapʻaṙutʻiwn)
• ունայնափառ (unaynapʻaṙ)
• չարափառ (čʻarapʻaṙ)
• չարափառագոյն (čʻarapʻaṙagoyn)
• չարափառութիւն (čʻarapʻaṙutʻiwn)
• չուղղափառ (čʻułłapʻaṙ)
• սնափառ (snapʻaṙ)
• սնափառաբար (snapʻaṙabar)
• սնափառական (snapʻaṙakan)
• սնափառեմ (snapʻaṙem)
• սնափառիմ (snapʻaṙim)
• սնափառութիւն (snapʻaṙutʻiwn)
• սնոտէփառ (snotēpʻaṙ)
• սնոտէփառեմ (snotēpʻaṙem)
• սպետափառ (spetapʻaṙ)
• սպիտակափառ (spitakapʻaṙ)
• ստափառ (stapʻaṙ)
• ստափառութիւն (stapʻaṙutʻiwn)
• սքանչելափառ (skʻančʻelapʻaṙ)
• վատափառ (vatapʻaṙ)
• վատափառութիւն (vatapʻaṙutʻiwn)
• վեհափառ (vehapʻaṙ)
• տարափառութիւն (tarapʻaṙutʻiwn)
• տիրափառական (tirapʻaṙakan)
• փառաբան (pʻaṙaban)
• փառաբանական (pʻaṙabanakan)
• փառաբանակից (pʻaṙabanakicʻ)
• փառաբանարան (pʻaṙabanaran)
• փառաբանաւոր (pʻaṙabanawor)
• փառաբանեմ (pʻaṙabanem)
• փառաբանիչ (pʻaṙabaničʻ)
• փառաբանութիւն (pʻaṙabanutʻiwn)
• փառաբաստութիւն (pʻaṙabastutʻiwn)
• փառազարդ (pʻaṙazard)
• փառազարդեմ (pʻaṙazardem)
• փառազարդութիւն (pʻaṙazardutʻiwn)
• փառազգեաց (pʻaṙazgeacʻ)
• փառազնեայ (pʻaṙazneay)
• փառախնդիր (pʻaṙaxndir)
• փառակենցաղ (pʻaṙakencʻał)
• փառակից (pʻaṙakicʻ)
• փառակցութիւն (pʻaṙakcʻutʻiwn)
• փառահեղ (pʻaṙaheł)
• փառամատոյց (pʻaṙamatoycʻ)
• փառամոլ (pʻaṙamol)
• փառամոլիմ (pʻaṙamolim)
• փառամոլութիւն (pʻaṙamolutʻiwn)
• փառաշուք (pʻaṙašukʻ)
• փառապարգեւ (pʻaṙapargew)
• փառասէր (pʻaṙasēr)
• փառասիրեմ (pʻaṙasirem)
• փառասիրութիւն (pʻaṙasirutʻiwn)
• փառատենչիկ (pʻaṙatenčʻik)
• փառատրական (pʻaṙatrakan)
• փառատրեմ (pʻaṙatrem)
• փառատրողական (pʻaṙatrołakan)
• փառատրութիւն (pʻaṙatrutʻiwn)
• փառացական (pʻaṙacʻakan)
• փառացասէր (pʻaṙacʻasēr)
• փառացի (pʻaṙacʻi)
• փառաւոր (pʻaṙawor)
• փառաւորաբար (pʻaṙaworabar)
• փառաւորագոյն (pʻaṙaworagoyn)
• փառաւորական (pʻaṙaworakan)
• փառաւորակից (pʻaṙaworakicʻ)
• փառաւորապէս (pʻaṙaworapēs)
• փառաւորեալ (pʻaṙaworeal)
• փառաւորեմ (pʻaṙaworem)
• փառաւորեցուցանեմ (pʻaṙaworecʻucʻanem)
• փառաւորընկալ (pʻaṙaworənkal)
• փառաւորիչ (pʻaṙaworičʻ)
• փառաւորութիւն (pʻaṙaworutʻiwn)
• փառեր (pʻaṙer)
• փառունակ (pʻaṙunak)
• քաջափառ (kʻaǰapʻaṙ)
• քաջափառագոյն (kʻaǰapʻaṙagoyn)
• քաջափառութիւն (kʻaǰapʻaṙutʻiwn)
• օգոստափառ (ōgostapʻaṙ)
• օդափառ (ōdapʻaṙ)
• օտարափառ (ōtarapʻaṙ)
• օտարափառութիւն (ōtarapʻaṙutʻiwn)

 

Related terms

• Փառանձեմ (Pʻaṙanjem)
• թշուառ (tʻšuaṙ)

Descendants

• Armenian: փառք (pʻaṙkʻ)

References

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “փառք”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “փառք”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “փառք”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press