क्षय

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Hindi[edit]

Etymology[edit]

Borrowed from Sanskrit क्षय (kṣayá). Doublet of खै (khai).

Noun[edit]

क्षय • (kṣay) m (Urdu spelling کشی) (literary)

  1. destruction
  2. decline, failure

Declension[edit]

Declension of क्षय (masc cons-stem)
singular plural
direct क्षय
kṣay 		क्षय
kṣay
oblique क्षय
kṣay 		क्षयों
kṣayõ
vocative क्षय
kṣay 		क्षयो
kṣayo

Sanskrit[edit]

Alternative scripts[edit]

Alternative scripts

Pronunciation[edit]

Etymology 1[edit]

Formed on the root क्षि (kṣi, “to rule”).

Noun[edit]

क्षय • (kṣáya) stem, m

  1. dominion
Declension[edit]
Masculine a-stem declension of क्षय (kṣáya)
Singular Dual Plural
Nominative क्षयः
kṣáyaḥ 		क्षयौ / क्षया¹
kṣáyau / kṣáyā¹ 		क्षयाः / क्षयासः¹
kṣáyāḥ / kṣáyāsaḥ¹
Vocative क्षय
kṣáya 		क्षयौ / क्षया¹
kṣáyau / kṣáyā¹ 		क्षयाः / क्षयासः¹
kṣáyāḥ / kṣáyāsaḥ¹
Accusative क्षयम्
kṣáyam 		क्षयौ / क्षया¹
kṣáyau / kṣáyā¹ 		क्षयान्
kṣáyān
Instrumental क्षयेण
kṣáyeṇa 		क्षयाभ्याम्
kṣáyābhyām 		क्षयैः / क्षयेभिः¹
kṣáyaiḥ / kṣáyebhiḥ¹
Dative क्षयाय
kṣáyāya 		क्षयाभ्याम्
kṣáyābhyām 		क्षयेभ्यः
kṣáyebhyaḥ
Ablative क्षयात्
kṣáyāt 		क्षयाभ्याम्
kṣáyābhyām 		क्षयेभ्यः
kṣáyebhyaḥ
Genitive क्षयस्य
kṣáyasya 		क्षययोः
kṣáyayoḥ 		क्षयाणाम्
kṣáyāṇām
Locative क्षये
kṣáye 		क्षययोः
kṣáyayoḥ 		क्षयेषु
kṣáyeṣu
Notes
  • ¹Vedic

Etymology 2[edit]

Formed on the root क्षि (kṣi, “to dwell”).

Noun[edit]

क्षय • (kṣáya) stem, m

  1. place of abode, seat, house
Declension[edit]
Masculine a-stem declension of क्षय (kṣáya)
Singular Dual Plural
Nominative क्षयः
kṣáyaḥ 		क्षयौ / क्षया¹
kṣáyau / kṣáyā¹ 		क्षयाः / क्षयासः¹
kṣáyāḥ / kṣáyāsaḥ¹
Vocative क्षय
kṣáya 		क्षयौ / क्षया¹
kṣáyau / kṣáyā¹ 		क्षयाः / क्षयासः¹
kṣáyāḥ / kṣáyāsaḥ¹
Accusative क्षयम्
kṣáyam 		क्षयौ / क्षया¹
kṣáyau / kṣáyā¹ 		क्षयान्
kṣáyān
Instrumental क्षयेण
kṣáyeṇa 		क्षयाभ्याम्
kṣáyābhyām 		क्षयैः / क्षयेभिः¹
kṣáyaiḥ / kṣáyebhiḥ¹
Dative क्षयाय
kṣáyāya 		क्षयाभ्याम्
kṣáyābhyām 		क्षयेभ्यः
kṣáyebhyaḥ
Ablative क्षयात्
kṣáyāt 		क्षयाभ्याम्
kṣáyābhyām 		क्षयेभ्यः
kṣáyebhyaḥ
Genitive क्षयस्य
kṣáyasya 		क्षययोः
kṣáyayoḥ 		क्षयाणाम्
kṣáyāṇām
Locative क्षये
kṣáye 		क्षययोः
kṣáyayoḥ 		क्षयेषु
kṣáyeṣu
Notes
  • ¹Vedic

Adjective[edit]

क्षय • (kṣaya) stem

  1. dwelling, residing
Declension[edit]
Masculine a-stem declension of क्षय
Nom. sg. क्षयः (kṣayaḥ)
Gen. sg. क्षयस्य (kṣayasya)
Singular Dual Plural
Nominative क्षयः (kṣayaḥ) क्षयौ (kṣayau) क्षयाः (kṣayāḥ)
Vocative क्षय (kṣaya) क्षयौ (kṣayau) क्षयाः (kṣayāḥ)
Accusative क्षयम् (kṣayam) क्षयौ (kṣayau) क्षयान् (kṣayān)
Instrumental क्षयेन (kṣayena) क्षयाभ्याम् (kṣayābhyām) क्षयैः (kṣayaiḥ)
Dative क्षयाय (kṣayāya) क्षयाभ्याम् (kṣayābhyām) क्षयेभ्यः (kṣayebhyaḥ)
Ablative क्षयात् (kṣayāt) क्षयाभ्याम् (kṣayābhyām) क्षयेभ्यः (kṣayebhyaḥ)
Genitive क्षयस्य (kṣayasya) क्षययोः (kṣayayoḥ) क्षयानाम् (kṣayānām)
Locative क्षये (kṣaye) क्षययोः (kṣayayoḥ) क्षयेषु (kṣayeṣu)
Feminine ā-stem declension of क्षय
Nom. sg. क्षया (kṣayā)
Gen. sg. क्षयायाः (kṣayāyāḥ)
Singular Dual Plural
Nominative क्षया (kṣayā) क्षये (kṣaye) क्षयाः (kṣayāḥ)
Vocative क्षये (kṣaye) क्षये (kṣaye) क्षयाः (kṣayāḥ)
Accusative क्षयाम् (kṣayām) क्षये (kṣaye) क्षयाः (kṣayāḥ)
Instrumental क्षयया (kṣayayā) क्षयाभ्याम् (kṣayābhyām) क्षयाभिः (kṣayābhiḥ)
Dative क्षयायै (kṣayāyai) क्षयाभ्याम् (kṣayābhyām) क्षयाभ्यः (kṣayābhyaḥ)
Ablative क्षयायाः (kṣayāyāḥ) क्षयाभ्याम् (kṣayābhyām) क्षयाभ्यः (kṣayābhyaḥ)
Genitive क्षयायाः (kṣayāyāḥ) क्षययोः (kṣayayoḥ) क्षयानाम् (kṣayānām)
Locative क्षयायाम् (kṣayāyām) क्षययोः (kṣayayoḥ) क्षयासु (kṣayāsu)
Neuter a-stem declension of क्षय
Nom. sg. क्षयम् (kṣayam)
Gen. sg. क्षयस्य (kṣayasya)
Singular Dual Plural
Nominative क्षयम् (kṣayam) क्षये (kṣaye) क्षयानि (kṣayāni)
Vocative क्षय (kṣaya) क्षये (kṣaye) क्षयानि (kṣayāni)
Accusative क्षयम् (kṣayam) क्षये (kṣaye) क्षयानि (kṣayāni)
Instrumental क्षयेन (kṣayena) क्षयाभ्याम् (kṣayābhyām) क्षयैः (kṣayaiḥ)
Dative क्षयाय (kṣayāya) क्षयाभ्याम् (kṣayābhyām) क्षयेभ्यः (kṣayebhyaḥ)
Ablative क्षयात् (kṣayāt) क्षयाभ्याम् (kṣayābhyām) क्षयेभ्यः (kṣayebhyaḥ)
Genitive क्षयस्य (kṣayasya) क्षययोः (kṣayayoḥ) क्षयानाम् (kṣayānām)
Locative क्षये (kṣaye) क्षययोः (kṣayayoḥ) क्षयेषु (kṣayeṣu)

Etymology 3[edit]

From Proto-Indo-Aryan *gẓʰayás, from Proto-Indo-Iranian *gžʰayás, from Proto-Indo-European *dʰgʷʰey- (“to perish, decline”). Cognate with Ancient Greek φθῐ́σῐς (phthísis, “decline, atrophy”), Latin situs (“decay, filth; neglect”) Old English dwīnan (whence English dwindle).

Noun[edit]

क्षय • (kṣayá) stem, m

  1. decay, corrosion
    Synonyms: भ्रंश (bhraṃśá), विलयन (vilayana)
  2. ruin, destruction
    Synonyms: नाश (nāśá), प्रलय (pralaya)
  3. diminution, decline, wasting away
  4. fall (as of prices, opposed to वृद्धि)
  5. removal
  6. end, termination
  7. consumption, phthisis pulmonalis
  8. (general) sickness
  9. the destruction of the universe
  10. (algebra) a negative quantity; minus
Declension[edit]
Masculine a-stem declension of क्षय (kṣayá)
Singular Dual Plural
Nominative क्षयः
kṣayáḥ 		क्षयौ / क्षया¹
kṣayaú / kṣayā́¹ 		क्षयाः / क्षयासः¹
kṣayā́ḥ / kṣayā́saḥ¹
Vocative क्षय
kṣáya 		क्षयौ / क्षया¹
kṣáyau / kṣáyā¹ 		क्षयाः / क्षयासः¹
kṣáyāḥ / kṣáyāsaḥ¹
Accusative क्षयम्
kṣayám 		क्षयौ / क्षया¹
kṣayaú / kṣayā́¹ 		क्षयान्
kṣayā́n
Instrumental क्षयेण
kṣayéṇa 		क्षयाभ्याम्
kṣayā́bhyām 		क्षयैः / क्षयेभिः¹
kṣayaíḥ / kṣayébhiḥ¹
Dative क्षयाय
kṣayā́ya 		क्षयाभ्याम्
kṣayā́bhyām 		क्षयेभ्यः
kṣayébhyaḥ
Ablative क्षयात्
kṣayā́t 		क्षयाभ्याम्
kṣayā́bhyām 		क्षयेभ्यः
kṣayébhyaḥ
Genitive क्षयस्य
kṣayásya 		क्षययोः
kṣayáyoḥ 		क्षयाणाम्
kṣayā́ṇām
Locative क्षये
kṣayé 		क्षययोः
kṣayáyoḥ 		क्षयेषु
kṣayéṣu
Notes
  • ¹Vedic
Derived terms[edit]
Descendants[edit]

References[edit]

Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=क्षय&oldid=76708729"