aithris

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Irish[edit]

Etymology 1[edit]

From Old Irish aithris f (“relation; imitation”).

Noun[edit]

aithris f (genitive singular as substantive aithrise, genitive as verbal noun aithriste)

  1. verbal noun of aithris
  2. narration
  3. imitation
  4. mimicry
Declension[edit]
Verbal noun
Declension of aithris

Second declension

Bare forms (no plural form of this noun)

Case Singular
Nominative aithris
Vocative a aithris
Genitive aithriste
Dative aithris

Forms with the definite article

Case Singular
Nominative an aithris
Genitive na haithriste
Dative leis an aithris

don aithris

Substantive
Declension of aithris

Second declension

Bare forms (no plural form of this noun)

Case Singular
Nominative aithris
Vocative a aithris
Genitive aithrise
Dative aithris

Forms with the definite article

Case Singular
Nominative an aithris
Genitive na haithrise
Dative leis an aithris

don aithris

Alternative forms[edit]

Etymology 2[edit]

From Old Irish aithrisid (“repeats, tells; imitates”, verb), from aithris f.

Verb[edit]

aithris (present analytic aithrisíonn, future analytic aithriseoidh, verbal noun aithris, past participle aithriste) or
aithris (present analytic aithriseann, future analytic aithrisfidh, verbal noun aithris, past participle aithriste) (transitive, intransitive)

  1. narrate, recite
  2. imitate
  3. mimic, mock
Conjugation[edit]
conjugation of aithris (second conjugation)
singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative present aithrisím aithrisíonn tú;
aithrisír† 		aithrisíonn sé, sí aithrisímid;
aithrisíonn muid 		aithrisíonn sibh aithrisíonn siad;
aithrisíd† 		a aithrisíonn; a aithrisíos /
a n-aithrisíonn*; a n-aithrisíos* 		aithrisítear
past d'aithris mé; d'aithrisíos /
aithris mé‡; aithrisíos‡ 		d'aithris tú; d'aithrisís /
aithris tú‡; aithrisís‡ 		d'aithris sé, sí /
aithris sé, sí‡ 		d'aithrisíomar; d'aithris muid /
aithrisíomar‡; aithris muid‡ 		d'aithris sibh; d'aithrisíobhair /
aithris sibh‡; aithrisíobhair‡ 		d'aithris siad; d'aithrisíodar /
aithris siad‡; aithrisíodar‡ 		a d'aithris /
ar aithris* 		aithrisíodh;
haithrisíodh†
past habitual d'aithrisínn /
aithrisínn‡; n-aithrisínn‡‡ 		d'aithrisíteá /
aithrisíteá‡; n-aithrisíteᇇ 		d'aithrisíodh sé, sí /
aithrisíodh sé, sí‡; n-aithrisíodh sé, s퇇 		d'aithrisímis; d'aithrisíodh muid /
aithrisímis‡; aithrisíodh muid‡; n-aithrisímis‡‡; n-aithrisíodh muid‡‡ 		d'aithrisíodh sibh /
aithrisíodh sibh‡; n-aithrisíodh sibh‡‡ 		d'aithrisídís; d'aithrisíodh siad /
aithrisídís; aithrisíodh siad‡; n-aithrisídís‡‡; n-aithrisíodh siad‡‡ 		a d'aithrisíodh /
a n-aithrisíodh* 		d'aithrisítí /
aithrisítí‡; n-aithrisít퇇
future aithriseoidh mé;
aithriseod;
aithriseochaidh mé† 		aithriseoidh tú;
aithriseoir†;
aithriseochaidh tú† 		aithriseoidh sé, sí;
aithriseochaidh sé, sí† 		aithriseoimid;
aithriseoidh muid;
aithriseochaimid†;
aithriseochaidh muid† 		aithriseoidh sibh;
aithriseochaidh sibh† 		aithriseoidh siad;
aithriseoid†;
aithriseochaidh siad† 		a aithriseoidh; a aithriseos; a aithriseochaidh†; a aithriseochas† /
a n-aithriseoidh*; a n-aithriseos*; a n-aithriseochaidh*†; a n-aithriseochas*† 		aithriseofar; aithriseochar†
conditional d'aithriseoinn; d'aithriseochainn† / aithriseoinn‡; aithriseochainn†‡; n-aithriseoinn‡‡; n-aithriseochainn†‡‡ d'aithriseofá; d'aithriseochthᆠ/ aithriseofá‡; aithriseochthᆇ; n-aithriseofᇇ; n-aithriseochthᆇ‡ d'aithriseodh sé, sí; d'aithriseochadh sé, s토/ aithriseodh sé, sí‡; aithriseochadh sé, s톇; n-aithriseodh sé, s퇇; n-aithriseochadh sé, s톇‡ d'aithriseoimis; d'aithriseodh muid; d'aithriseochaimis†; d'aithriseochadh muid† / aithriseoimis‡; aithriseodh muid‡; aithriseochaimis†‡; aithriseochadh muid†‡; n-aithriseoimis‡‡; n-aithriseodh muid‡‡; n-aithriseochaimis†‡‡; n-aithriseochadh muid†‡‡ d'aithriseodh sibh; d'aithriseochadh sibh† / aithriseodh sibh‡; aithriseochadh sibh†‡; n-aithriseodh sibh‡‡; n-aithriseochadh sibh†‡‡ d'aithriseoidís; d'aithriseodh siad; d'aithriseochadh siad† / aithriseoidís‡; aithriseodh siad‡; aithriseochadh siad†‡; n-aithriseoidís‡‡; n-aithriseodh siad‡‡; n-aithriseochadh siad†‡‡ a d'aithriseodh; a d'aithriseochadh† /
a n-aithriseodh*; a n-aithriseochadh*† 		d'aithriseofaí; d'aithriseochtha토/ aithriseofaí‡; aithriseochtha톇; n-aithriseofa퇇; n-aithriseochtha톇‡
subjunctive present go n-aithrisí mé;
go n-aithrisíod† 		go n-aithrisí tú;
go n-aithrisír† 		go n-aithrisí sé, sí go n-aithrisímid;
go n-aithrisí muid 		go n-aithrisí sibh go n-aithrisí siad;
go n-aithrisíd† 		— go n-aithrisítear
past dá n-aithrisínn dá n-aithrisíteá dá n-aithrisíodh sé, sí dá n-aithrisímis;
dá n-aithrisíodh muid 		dá n-aithrisíodh sibh dá n-aithrisídís;
dá n-aithrisíodh siad 		— dá n-aithrisítí
imperative aithrisím aithris aithrisíodh sé, sí aithrisímis aithrisígí;
aithrisídh† 		aithrisídís — aithrisítear
verbal noun aithris
past participle aithriste

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis (except an)

Alternative conjugation
conjugation of aithris (first conjugation – B)
singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative present aithrisim aithriseann tú;
aithrisir† 		aithriseann sé, sí aithrisimid aithriseann sibh aithriseann siad;
aithrisid† 		a aithriseann; a aithriseas /
a n-aithriseann*; a n-aithriseas* 		aithristear
past d'aithris mé; d'aithriseas /
aithris mé‡; aithriseas‡ 		d'aithris tú; d'aithrisis /
aithris tú‡; aithrisis‡ 		d'aithris sé, sí /
aithris sé, sí‡ 		d'aithriseamar; d'aithris muid /
aithriseamar‡; aithris muid‡ 		d'aithris sibh; d'aithriseabhair /
aithris sibh‡; aithriseabhair‡ 		d'aithris siad; d'aithriseadar /
aithris siad; aithriseadar‡ 		a d'aithris /
ar aithris* 		aithriseadh;
haithriseadh†
past habitual d'aithrisinn /
aithrisinn‡; n-aithrisinn‡‡ 		d'aithristeá /
aithristeá‡; n-aithristeᇇ 		d'aithriseadh sé, sí /
aithriseadh sé, sí‡; n-aithriseadh sé, s퇇 		d'aithrisimis; d'aithriseadh muid /
aithrisimis‡; aithriseadh muid‡; n-aithrisimis‡‡; n-aithriseadh muid‡‡ 		d'aithriseadh sibh /
aithriseadh sibh‡; n-aithriseadh sibh‡‡ 		d'aithrisidís; d'aithriseadh siad /
aithrisidís‡; aithriseadh siad‡; n-aithrisidís‡‡; n-aithriseadh siad‡‡ 		a d'aithriseadh /
a n-aithriseadh* 		d'aithristí /
aithristí‡; n-aithrist퇇
future aithrisfidh mé;
aithrisfead 		aithrisfidh tú;
aithrisfir† 		aithrisfidh sé, sí aithrisfimid;
aithrisfidh muid 		aithrisfidh sibh aithrisfidh siad;
aithrisfid† 		a aithrisfidh; a aithrisfeas /
a n-aithrisfidh*; a n-aithrisfeas* 		aithrisfear
conditional d'aithrisfinn / aithrisfinn‡; n-aithrisfinn‡‡ d'aithrisfeá / aithrisfeá‡; n-aithrisfeᇇ d'aithrisfeadh sé, sí / aithrisfeadh sé, sí‡; n-aithrisfeadh sé, s퇇 d'aithrisfimis; d'aithrisfeadh muid / aithrisfimis‡; aithrisfeadh muid‡; n-aithrisfimis‡‡; n-aithrisfeadh muid‡‡ d'aithrisfeadh sibh / aithrisfeadh sibh‡; n-aithrisfeadh sibh‡‡ d'aithrisfidís; d'aithrisfeadh siad / aithrisfidís‡; aithrisfeadh siad‡; n-aithrisfidís‡‡; n-aithrisfeadh siad‡‡ a d'aithrisfeadh /
a n-aithrisfeadh* 		d'aithrisfí / aithrisfí‡; n-aithrisf퇇
subjunctive present go n-aithrise mé;
go n-aithrisead† 		go n-aithrise tú;
go n-aithrisir† 		go n-aithrise sé, sí go n-aithrisimid;
go n-aithrise muid 		go n-aithrise sibh go n-aithrise siad;
go n-aithrisid† 		— go n-aithristear
past dá n-aithrisinn dá n-aithristeá dá n-aithriseadh sé, sí dá n-aithrisimis;
dá n-aithriseadh muid 		dá n-aithriseadh sibh dá n-aithrisidís;
dá n-aithriseadh siad 		— dá n-aithristí
imperative aithrisim aithris aithriseadh sé, sí aithrisimis aithrisigí;
aithrisidh† 		aithrisidís — aithristear
verbal noun aithris
past participle aithriste

*indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis (except an)

Derived terms[edit]

Mutation[edit]

Irish mutation
Radical Eclipsis with h-prothesis with t-prothesis
aithris n-aithris haithris not applicable
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

Further reading[edit]

Scottish Gaelic[edit]

Etymology[edit]

From Old Irish aithris (“act of telling, relating; relation, account; act of imitating, copying; imitation; example”).

Pronunciation[edit]

Verb[edit]

aithris (past dh'aithris, future aithrisidh, verbal noun aithris, past participle aithriste)

  1. report, relate, recite, allege, repeat
  2. narrate, enunciate, rehearse
  3. quote, tell
  4. imitate

Derived terms[edit]

Noun[edit]

aithris f (genitive singular aithrise, plural aithrisean)

  1. verbal noun of aithris
  2. report, allegation, narration, narrative
  3. recitation, rehearsal, recital
  4. report, statement
  5. imitation
  6. tradition, tale

Derived terms[edit]

References[edit]

  • G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “aithris”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
  • Edward Dwelly (1911) “aithris”, in Faclair Gàidhlig gu Beurla le Dealbhan [The Illustrated Gaelic–English Dictionary]‎[1], 10th edition, Edinburgh: Birlinn Limited, →ISBN
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=aithris&oldid=72215985"