ծախել

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Armenian

[edit]

Etymology

[edit]

From Old Armenian ծախեմ (caxem).

Pronunciation

[edit]

Verb

[edit]

ծախել (caxel)

  1. to sell
    իրեն թանկ ծախելiren tʻank caxelto be a hard sell, to not easily agree (e.g., to marriage, to work, to sing, to dance)
    իրեն ծախելiren caxelto sell oneself, to engage in illicit trade for money
    ինքզինքը ծանր ծախելinkʻzinkʻə canr caxelsee իրեն թանկ ծախել
    հոգին ծախել / հոգին սատանաներին (սատանեքին) ծախելhogin caxel / hogin satananerin (satanekʻin) caxel1) to sell one's soul (to the devil); 2) to lie, to give a false testimony; 3) to betray
    զբոսանքներ ծախելzbosankʻner caxelto cause pleasure
    խիղճը ծախելxiġčə caxelto sell one's conscience
    ամոթը ծախելamotʻə caxelto lose one's honor or dignity
    բերանը (բերանները) մեկին ծախելberanə (berannerə) mekin caxelto deceive, to make someone believe in one's lies
    շնորհքը տանկ ծախելšnorhkʻə tank caxelto show one's respect or politeness with difficulty
    խելք ծախելxelkʻ caxelto roam about unemployed
    քաջություն՝ կտրիճություն ծախելkʻaǰutʻyun, ktričutʻyun caxelto boast, to brag
    նազ ծախել / նազ ու տուզ ծախելnaz caxel / naz u tuz caxel1) to refuse out of politeness, but secretly want it; 2) same as իրեն թանկ ծախել
    աղայություն՝ խանումություն, մեծություն, քաջություն և այլն ծախելaġayutʻyun, xanumutʻyun, mecutʻyun, kʻaǰutʻyun ew ayln caxelto sell oneself as
    • 1661 – 1722, Yovnatʻan Nałaš, Tałer [Poems] :[1][2]
      Շամամներիդ համար դառն եմ,
      Թո՛ղ, որ ձեռս մէջն խառնեմ,
      Ինձ ծախեմ՝ էդ բախչէդ առնեմ։
      Զալում, թո՛ղ՝ ես
      Եմիշ քաղեմ,
      Մէկ ծիծաղեմ:
      Šamamnerid hamar daṙn em,
      Tʻóġ, or jeṙs mēǰn xaṙnem,
      Inj caxem, ēd baxčʻēd aṙnem.
      Zalum, tʻóġ, es
      Emiš kʻaġem,
      Mēk cicaġem:
      • Translation by S. Peter Cowe
        I'm desperate for your melons.
        Let my hand them go among them,
        Let me sell myself and buy the orchard of yours.
        O unjust one, Let me
        pick some fruit
        and have a giggle.
  2. (figuratively) to betray, to sell out
  3. (figuratively) (colloquial) to deceive, to break a promise
  4. to spread, to publish
  5. (archaic) to waste, to use up, to ruin
  6. to marry off a girl by receiving goods or money in return
  7. to traffic (of illegal trade)

Inflection

[edit]
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular (singulare tantum)
nominative ծախել (caxel)
dative ծախելու (caxelu)
ablative ծախելուց (caxelucʻ)
instrumental ծախելով (caxelov)
locative ծախելում (caxelum)
definite forms
nominative ծախելը/ծախելն (caxelə/caxeln)
dative ծախելուն (caxelun)
1st person possessive forms (my)
nominative ծախելս (caxels)
dative ծախելուս (caxelus)
ablative ծախելուցս (caxelucʻs)
instrumental ծախելովս (caxelovs)
locative ծախելումս (caxelums)
2nd person possessive forms (your)
nominative ծախելդ (caxeld)
dative ծախելուդ (caxelud)
ablative ծախելուցդ (caxelucʻd)
instrumental ծախելովդ (caxelovd)
locative ծախելումդ (caxelumd)

Synonyms

[edit]

References

[edit]
  1. ^ Naġaš Hovnatʻan (1983) A. Mnacʻakanyan, editor, Taġer [Poems] (Hay kʻnarergutʻyun), Yerevan: Sovetakan groġ, pages 48–49
  2. ^ Cowe, S. Peter (2019) “The object of Ałtʿamarʿci’s affections”, in U. Bläsing, J. Dum-Tragut, T.M. van Lint, editors, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies: A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg (Hebrew University Armenian Studies; 15), Leuven: Peeters, page 74