շաբաթ

Armenian

Etymology

Inherited from Old Armenian շաբաթ (šabatʿ).

Pronunciation

• (Eastern Armenian, standard) IPA^(key): [ʃɑˈpʰɑtʰ]
  • (Eastern Armenian, colloquial) IPA^(key): [ʃɑˈpʰɑt]
• (Western Armenian, standard) IPA^(key): [ʃɑˈpʰɑtʰ]

• Audio (Eastern Armenian)

  (file)

• Hyphenation: շա‧բաթ

Noun

շաբաթ • (šabatʿ)

1. Saturday

   շաբաթ օրը ― šabatʿ ōrə ― on Saturday

2. week

   ամեն շաբաթ ― amen šabatʿ ― each week

Declension

va-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	շաբաթ (šabatʿ)	շաբաթներ (šabatʿner)
dative	շաբաթվա (šabatʿva)	շաբաթների (šabatʿneri)
ablative	շաբաթվանից (šabatʿvanicʿ)	շաբաթներից (šabatʿnericʿ)
instrumental	շաբաթով (šabatʿov)	շաբաթներով (šabatʿnerov)
locative	շաբաթում (šabatʿum)	շաբաթներում (šabatʿnerum)
	definite forms
nominative	շաբաթը/շաբաթն (šabatʿə/šabatʿn)	շաբաթները/շաբաթներն (šabatʿnerə/šabatʿnern)
dative	շաբաթվան (šabatʿvan)	շաբաթներին (šabatʿnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	շաբաթս (šabatʿs)	շաբաթներս (šabatʿners)
dative	շաբաթվաս (šabatʿvas)	շաբաթներիս (šabatʿneris)
ablative	շաբաթվանիցս (šabatʿvanicʿs)	շաբաթներիցս (šabatʿnericʿs)
instrumental	շաբաթովս (šabatʿovs)	շաբաթներովս (šabatʿnerovs)
locative	շաբաթումս (šabatʿums)	շաբաթներումս (šabatʿnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	շաբաթդ (šabatʿd)	շաբաթներդ (šabatʿnerd)
dative	շաբաթվադ (šabatʿvad)	շաբաթներիդ (šabatʿnerid)
ablative	շաբաթվանիցդ (šabatʿvanicʿd)	շաբաթներիցդ (šabatʿnericʿd)
instrumental	շաբաթովդ (šabatʿovd)	շաբաթներովդ (šabatʿnerovd)
locative	շաբաթումդ (šabatʿumd)	շաբաթներումդ (šabatʿnerumd)

uay-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	շաբաթ (šabatʿ)	շաբաթներ (šabatʿner)
dative	շաբաթուայ (šabatʿuay)	շաբաթների (šabatʿneri)
ablative	շաբաթուանից (šabatʿuanicʿ)	շաբաթներից (šabatʿnericʿ)
instrumental	շաբաթով (šabatʿov)	շաբաթներով (šabatʿnerov)
locative	շաբաթում (šabatʿum)	շաբաթներում (šabatʿnerum)
	definite forms
nominative	շաբաթը/շաբաթն (šabatʿə/šabatʿn)	շաբաթները/շաբաթներն (šabatʿnerə/šabatʿnern)
dative	շաբաթուան (šabatʿuan)	շաբաթներին (šabatʿnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	շաբաթս (šabatʿs)	շաբաթներս (šabatʿners)
dative	շաբաթուաս (šabatʿuas)	շաբաթներիս (šabatʿneris)
ablative	շաբաթուանիցս (šabatʿuanicʿs)	շաբաթներիցս (šabatʿnericʿs)
instrumental	շաբաթովս (šabatʿovs)	շաբաթներովս (šabatʿnerovs)
locative	շաբաթումս (šabatʿums)	շաբաթներումս (šabatʿnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	շաբաթդ (šabatʿd)	շաբաթներդ (šabatʿnerd)
dative	շաբաթուադ (šabatʿuad)	շաբաթներիդ (šabatʿnerid)
ablative	շաբաթուանիցդ (šabatʿuanicʿd)	շաբաթներիցդ (šabatʿnericʿd)
instrumental	շաբաթովդ (šabatʿovd)	շաբաթներովդ (šabatʿnerovd)
locative	շաբաթումդ (šabatʿumd)	շաբաթներումդ (šabatʿnerumd)

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	շաբաթ (šabatʿ)	շաբաթներ (šabatʿner)
dative	շաբաթի (šabatʿi)	շաբաթների (šabatʿneri)
ablative	շաբաթից (šabatʿicʿ)	շաբաթներից (šabatʿnericʿ)
instrumental	շաբաթով (šabatʿov)	շաբաթներով (šabatʿnerov)
locative	շաբաթում (šabatʿum)	շաբաթներում (šabatʿnerum)
	definite forms
nominative	շաբաթը/շաբաթն (šabatʿə/šabatʿn)	շաբաթները/շաբաթներն (šabatʿnerə/šabatʿnern)
dative	շաբաթին (šabatʿin)	շաբաթներին (šabatʿnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	շաբաթս (šabatʿs)	շաբաթներս (šabatʿners)
dative	շաբաթիս (šabatʿis)	շաբաթներիս (šabatʿneris)
ablative	շաբաթիցս (šabatʿicʿs)	շաբաթներիցս (šabatʿnericʿs)
instrumental	շաբաթովս (šabatʿovs)	շաբաթներովս (šabatʿnerovs)
locative	շաբաթումս (šabatʿums)	շաբաթներումս (šabatʿnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	շաբաթդ (šabatʿd)	շաբաթներդ (šabatʿnerd)
dative	շաբաթիդ (šabatʿid)	շաբաթներիդ (šabatʿnerid)
ablative	շաբաթիցդ (šabatʿicʿd)	շաբաթներիցդ (šabatʿnericʿd)
instrumental	շաբաթովդ (šabatʿovd)	շաբաթներովդ (šabatʿnerovd)
locative	շաբաթումդ (šabatʿumd)	շաբաթներումդ (šabatʿnerumd)

uan-type, inanimate (Western Armenian)

	singular	plural
nominative	շաբաթ (šabatʿ)	շաբաթներ (šabatʿner)
dative	շաբաթուան, շաբաթուայ (šabatʿuan, šabatʿuay)	շաբաթներու (šabatʿneru)
ablative	շաբաթուընէ (šabatʿuənē)	շաբաթներէ (šabatʿnerē)
instrumental	շաբաթով (šabatʿov)	շաբաթներով (šabatʿnerov)
	definite forms
nominative	շաբաթը/շաբաթն (šabatʿə/šabatʿn)	շաբաթները/շաբաթներն (šabatʿnerə/šabatʿnern)
dative	շաբաթուանը/շաբաթուանն, շաբաթուան (šabatʿuanə/šabatʿuann, šabatʿuan)	շաբաթներուն (šabatʿnerun)
ablative	շաբաթուընէն (šabatʿuənēn)	շաբաթներէն (šabatʿnerēn)
instrumental	շաբաթովը/շաբաթովն (šabatʿovə/šabatʿovn)	շաբաթներովը/շաբաթներովն (šabatʿnerovə/šabatʿnerovn)
	1st person possessive forms (my)
nominative	շաբաթս (šabatʿs)	շաբաթներս (šabatʿners)
dative	շաբաթուանս, շաբաթուաս (šabatʿuans, šabatʿuas)	շաբաթներուս (šabatʿnerus)
ablative	շաբաթուընէս (šabatʿuənēs)	շաբաթներէս (šabatʿnerēs)
instrumental	շաբաթովս (šabatʿovs)	շաբաթներովս (šabatʿnerovs)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	շաբաթդ (šabatʿd)	շաբաթներդ (šabatʿnerd)
dative	շաբաթուանդ, շաբաթուադ (šabatʿuand, šabatʿuad)	շաբաթներուդ (šabatʿnerud)
ablative	շաբաթուընէդ (šabatʿuənēd)	շաբաթներէդ (šabatʿnerēd)
instrumental	շաբաթովդ (šabatʿovd)	շաբաթներովդ (šabatʿnerovd)

i-type, inanimate (Western Armenian)

	singular	plural
nominative	շաբաթ (šabatʿ)	շաբաթներ (šabatʿner)
dative	շաբաթի (šabatʿi)	շաբաթներու (šabatʿneru)
ablative	շաբաթէ (šabatʿē)	շաբաթներէ (šabatʿnerē)
instrumental	շաբաթով (šabatʿov)	շաբաթներով (šabatʿnerov)
	definite forms
nominative	շաբաթը/շաբաթն (šabatʿə/šabatʿn)	շաբաթները/շաբաթներն (šabatʿnerə/šabatʿnern)
dative	շաբաթին (šabatʿin)	շաբաթներուն (šabatʿnerun)
ablative	շաբաթէն (šabatʿēn)	շաբաթներէն (šabatʿnerēn)
instrumental	շաբաթովը/շաբաթովն (šabatʿovə/šabatʿovn)	շաբաթներովը/շաբաթներովն (šabatʿnerovə/šabatʿnerovn)
	1st person possessive forms (my)
nominative	շաբաթս (šabatʿs)	շաբաթներս (šabatʿners)
dative	շաբաթիս (šabatʿis)	շաբաթներուս (šabatʿnerus)
ablative	շաբաթէս (šabatʿēs)	շաբաթներէս (šabatʿnerēs)
instrumental	շաբաթովս (šabatʿovs)	շաբաթներովս (šabatʿnerovs)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	շաբաթդ (šabatʿd)	շաբաթներդ (šabatʿnerd)
dative	շաբաթիդ (šabatʿid)	շաբաթներուդ (šabatʿnerud)
ablative	շաբաթէդ (šabatʿēd)	շաբաթներէդ (šabatʿnerēd)
instrumental	շաբաթովդ (šabatʿovd)	շաբաթներովդ (šabatʿnerovd)

Derived terms

• շաբաթավերջ (šabatʿaverǰ)

 

See also

(days of the week) շաբաթվա օր (šabatʿva ōr); կիրակի (kiraki), երկուշաբթի (erkušabtʿi), երեքշաբթի (erekʿšabtʿi), չորեքշաբթի (čʿorekʿšabtʿi), հինգշաբթի (hingšabtʿi), ուրբաթ (urbatʿ), շաբաթ (šabatʿ) ^{(Category: hy:Days of the week)}

Old Armenian

Etymology

From Classical Syriac ܫܒܬܐ‎ (šabbəṯāʼ). Doublet of սաբբատ (sabbat).

Noun

շաբաթ • (šabatʿ)

1. (Judaism) Sabbath

   պղծել զշաբաթ ― płcel zšabatʿ ― to break the sabbath

   շաբաթ շաբաթուց ― šabatʿ šabatʿucʿ ― Sabbatical Year

   շաբաթ ի շաբաթէ ― šabatʿ i šabatʿē ― from one Sabbath to another

   խտրանք շաբաթու ― xtrankʿ šabatʿu ― sabbatism

   ըստ շաբաթու ճանապարհի ― əst šabatʿu čanaparhi ― a sabbath day's journey (2000 cubits, i. e. about a mile)

   շաբաթու ― šabatʿu ― on the sabbath-day

2. Saturday

   աւագ, մեծ շաբաթ ― awag, mec šabatʿ ― Holy Saturday

3. week

   աւագ շաբաթ ― awag šabatʿ ― Holy Week

   շաբաթէ ի շաբաթ, ի շաբաթու շաբաթու ― šabatʿē i šabatʿ, i šabatʿu šabatʿu ― every week, weekly

   վարձել ի շաբաթս ― varjel i šabatʿs ― to let weekly

4. repose, rest

Declension

u-type

	singular		plural
nominative	շաբաթ (šabatʿ)		շաբաթք (šabatʿkʿ)
genitive	շաբաթու (šabatʿu)		շաբաթուց (šabatʿucʿ)
dative	շաբաթու (šabatʿu)		շաբաթուց (šabatʿucʿ)
accusative	շաբաթ (šabatʿ)		շաբաթս (šabatʿs)
ablative	շաբաթէ (šabatʿē)		շաբաթուց (šabatʿucʿ)
instrumental	շաբաթու (šabatʿu)		շաբաթուք (šabatʿukʿ)
locative	շաբաթու (šabatʿu)		շաբաթս (šabatʿs)

Derived terms

• երեքշաբաթի (erekʿšabatʿi)
• երկշաբաթ (erkšabatʿ)
• երկշաբաթի (erkšabatʿi)
• երկուշաբաթ (erkušabatʿ)
• երկուշաբաթի (erkušabatʿi)
• եօթնաշաբաթեայ (eōtʿnašabatʿeay)
• զատկաշաբաթ (zatkašabatʿ)
• հինգշաբաթ (hingšabatʿ)
• հինգշաբաթեան (hingšabatʿean)
• հինգշաբաթի (hingšabatʿi)
• միաշաբաթ (miašabatʿ)
• միաշաբաթի (miašabatʿi)
• շաբաթախտիր (šabatʿaxtir)
• շաբաթակրօն (šabatʿakrōn)
• շաբաթամուտ (šabatʿamut)
• շաբաթանամ (šabatʿanam)
• շաբաթապահ (šabatʿapah)
• շաբաթապահու (šabatʿapahu)
• շաբաթապահութիւն (šabatʿapahutʿiwn)
• շաբաթացուցանեմ (šabatʿacʿucʿanem)
• շաբաթաւոր (šabatʿawor)
• շաբաթեան (šabatʿean)
• շաբաթումն (šabatʿumn)
• շաբաթօրեայ (šabatʿōreay)
• չորեքշաբաթ (čʿorekʿšabatʿ)
• չորեքշաբաթի (čʿorekʿšabatʿi)

 

Descendants

• Armenian: շաբաթ (šabatʿ)
• → Old Georgian: შაბათი (šabati), შაფათი (šapati)
  • Georgian: შაბათი (šabati)
    • → Adyghe: шэмбэт (šɛmbɛt)
    • → Bats: შაბათ (šabat)
    • → Chechen: шот (šot)
    • → Ingush: шоатта (šoatta)
    • → Mingrelian: შაბათი (šabati)
    • → Kabardian: щэбэт (śɛbɛt)

See also

• (days of the week) միաշաբաթի (miašabatʿi) / կիւրակէ (kiwrakē), երկշաբաթի (erkšabatʿi), երեքշաբաթի (erekʿšabatʿi), չորեքշաբաթի (čʿorekʿšabatʿi), հինգշաբաթի (hingšabatʿi), ուրբաթ (urbatʿ), շաբաթ (šabatʿ) ^{(Category: xcl:Days of the week)}

References

• Petrosean, Matatʿeay (1879), “շաբաթ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “շաբաթ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “շաբաթ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press