चरित्र

Hindi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit चरित्र (caritra).

Pronunciation

• (Hindi) IPA^(key): /t͡ʃə.ɾɪt̪.ɾᵊ/, [t͡ʃɐ.ɾɪt̪.ɾᵊ]

Noun

चरित्र • (caritra) m

1. conduct, behaviour
2. (good) character, nature

   बिना चरित्र आदमी जानवर होता है।

   binā caritra ādmī jānvar hotā hai.

   A man without character is an animal.

3. (literature) a character

   चरित्र-चित्रण ― caritra-citraṇ ― portrayal of a character

Declension

Declension of चरित्र (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	चरित्र caritra	चरित्र caritra
oblique	चरित्र caritra	चरित्रों caritrõ
vocative	चरित्र caritra	चरित्रो caritro

Derived terms

• चरित्रांकन (caritrāṅkan)
• चरित्र-भ्रष्ट (caritra-bhraṣṭ)
• चरित्रवान (caritravān)
• चरित्रहीन (caritrahīn)

Further reading

• McGregor, Ronald Stuart (1993) “चरित्र”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press, page 305

Nepali

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit चरित्र (caritra).

Pronunciation

• (Nepali) IPA^(key): [t͡sʌɾit̪rʌ]

Noun

चरित्र • (caritra)

1. conduct, behaviour
2. moral character

Further reading

• “चरित्र”, in नेपाली बृहत् शब्दकोश (nepālī br̥hat śabdakoś) [Comprehensive Nepali Dictionary]‎^[1], Kathmandu: Nepal Academy, 2018
• Schmidt, Ruth L. (1993) “चरित्र”, in A Practical Dictionary of Modern Nepali, Ratna Sagar

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• চৰিত্ৰ (Assamese script)
• ᬘᬭᬶᬢ᭄ᬭ (Balinese script)
• চরিত্র (Bengali script)
• 𑰓𑰨𑰰𑰝𑰿𑰨 (Bhaiksuki script)
• 𑀘𑀭𑀺𑀢𑁆𑀭 (Brahmi script)
• စရိတြ (Burmese script)
• ચરિત્ર (Gujarati script)
• ਚਰਿਤ੍ਰ (Gurmukhi script)
• 𑌚𑌰𑌿𑌤𑍍𑌰 (Grantha script)
• ꦕꦫꦶꦠꦿ (Javanese script)
• 𑂒𑂩𑂱𑂞𑂹𑂩 (Kaithi script)
• ಚರಿತ್ರ (Kannada script)
• ចរិត្រ (Khmer script)
• ຈຣິຕ຺ຣ (Lao script)
• ചരിത്ര (Malayalam script)
• ᢜᠠᡵᡳᢠᡵᠠ (Manchu script)
• 𑘓𑘨𑘱𑘝𑘿𑘨 (Modi script)
• ᢋᠠᠷᠢᢐᠷᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑦳𑧈𑧒𑦽𑧠𑧈 (Nandinagari script)
• 𑐔𑐬𑐶𑐟𑑂𑐬 (Newa script)
• ଚରିତ୍ର (Odia script)
• ꢗꢬꢶꢡ꣄ꢬ (Saurashtra script)
• 𑆖𑆫𑆴𑆠𑇀𑆫 (Sharada script)
• 𑖓𑖨𑖰𑖝𑖿𑖨 (Siddham script)
• චරිත්‍ර (Sinhalese script)
• 𑩡𑩼𑩑𑩫 𑪙𑩼 (Soyombo script)
• 𑚏𑚤𑚮𑚙𑚶𑚤 (Takri script)
• சரித்ர (Tamil script)
• చరిత్ర (Telugu script)
• จริตฺร (Thai script)
• ཙ་རི་ཏྲ (Tibetan script)
• 𑒔𑒩𑒱𑒞𑓂𑒩 (Tirhuta script)
• 𑨣𑨫𑨁𑨙𑩇𑨫 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-European *kʷel-i-tro-m, from *kʷel- (“to walk”). From the root चर् (car, “to move”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /t͡ɕɐ.ɾít.ɾɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /t͡ɕɐ.ɾit̪.ɾɐ/

Noun

चरित्र • (carítra) stem, n

1. a foot, leg
   • c. 1500 BCE – 1000 BCE, Ṛgveda
   • c. 1200 BCE – 1000 BCE, Atharvaveda
2. going
3. acting, behaviour, habit, practice
4. nature, disposition

Declension

Neuter a-stem declension of चरित्र

	singular	dual	plural
nominative	चरित्रम् (carítram)	चरित्रे (carítre)	चरित्राणि (carítrāṇi) चरित्रा¹ (carítrā¹)
accusative	चरित्रम् (carítram)	चरित्रे (carítre)	चरित्राणि (carítrāṇi) चरित्रा¹ (carítrā¹)
instrumental	चरित्रेण (carítreṇa)	चरित्राभ्याम् (carítrābhyām)	चरित्रैः (carítraiḥ) चरित्रेभिः¹ (carítrebhiḥ¹)
dative	चरित्राय (carítrāya)	चरित्राभ्याम् (carítrābhyām)	चरित्रेभ्यः (carítrebhyaḥ)
ablative	चरित्रात् (carítrāt)	चरित्राभ्याम् (carítrābhyām)	चरित्रेभ्यः (carítrebhyaḥ)
genitive	चरित्रस्य (carítrasya)	चरित्रयोः (carítrayoḥ)	चरित्राणाम् (carítrāṇām)
locative	चरित्रे (carítre)	चरित्रयोः (carítrayoḥ)	चरित्रेषु (carítreṣu)
vocative	चरित्र (cáritra)	चरित्रे (cáritre)	चरित्राणि (cáritrāṇi) चरित्रा¹ (cáritrā¹)

• ¹Vedic

Descendants

• → Hindi: चरित्र (caritra) (learned)
• → Nepali: चरित्र (caritra) (learned)
• → Tamil: சரித்திரம் (carittiram) (learned)

References

• Monier Williams (1899) “चरित्र”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 390/1.
• Mayrhofer, Manfred (1992) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[2] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 534