चिनोति

Sanskrit

Alternative forms

Alternative scripts

• চিনোতি (Assamese script)
• ᬘᬶᬦᭀᬢᬶ (Balinese script)
• চিনোতি (Bengali script)
• 𑰓𑰰𑰡𑰺𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
• 𑀘𑀺𑀦𑁄𑀢𑀺 (Brahmi script)
• စိနောတိ (Burmese script)
• ચિનોતિ (Gujarati script)
• ਚਿਨੋਤਿ (Gurmukhi script)
• 𑌚𑌿𑌨𑍋𑌤𑌿 (Grantha script)
• ꦕꦶꦤꦺꦴꦠꦶ (Javanese script)
• 𑂒𑂱𑂢𑂷𑂞𑂱 (Kaithi script)
• ಚಿನೋತಿ (Kannada script)
• ចិនោតិ (Khmer script)
• ຈິໂນຕິ (Lao script)
• ചിനോതി (Malayalam script)
• ᢜᡳᠨᠣᢠᡳ (Manchu script)
• 𑘓𑘱𑘡𑘻𑘝𑘱 (Modi script)
• ᢋᠢᠨᠣᠸᠠᢐᠢ (Mongolian script)
• 𑦳𑧒𑧁𑧜𑦽𑧒 (Nandinagari script)
• 𑐔𑐶𑐣𑑀𑐟𑐶 (Newa script)
• ଚିନୋତି (Odia script)
• ꢗꢶꢥꣂꢡꢶ (Saurashtra script)
• 𑆖𑆴𑆤𑆾𑆠𑆴 (Sharada script)
• 𑖓𑖰𑖡𑖺𑖝𑖰 (Siddham script)
• චිනොති (Sinhalese script)
• 𑩡𑩑𑩯𑩕𑩫𑩑 (Soyombo script)
• 𑚏𑚮𑚝𑚴𑚙𑚮 (Takri script)
• சிநோதி (Tamil script)
• చినోతి (Telugu script)
• จิโนติ (Thai script)
• ཙི་ནོ་ཏི (Tibetan script)
• 𑒔𑒱𑒢𑒼𑒞𑒱 (Tirhuta script)
• 𑨣𑨁𑨝𑨆𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)

Etymology

Inherited from Proto-Indo-Aryan *činóti, from Proto-Indo-Iranian *čináwti, from Proto-Indo-European *kʷi-néw-ti ~ *kʷi-nw-énti. Cognate with Ancient Greek τίνω (tínō).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /t͡ɕi.nɐ́w.ti/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /t͡ɕiˈn̪oː.t̪i/

Verb

चिनोति • (cinóti) third-singular indicative (class 5, root चि)

1. to arrange in order, pile up, construct
2. to collect, gather, accumulate, acquire
3. to cover, inlay

Conjugation

Present: चिनोति (cinóti), चिनुते (cinuté)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	चिनोति cinóti	चिनुतः cinutáḥ	चिन्वन्ति cinvánti	चिनुते cinuté	चिन्वाते cinvā́te	चिन्वते cinváte
Second	चिनोषि cinóṣi	चिनुथः cinutháḥ	चिनुथ cinuthá	चिनुषे cinuṣé	चिन्वाथे cinvā́the	चिनुध्वे cinudhvé
First	चिनोमि cinómi	चिन्वः / चिनुवः cinváḥ / cinuváḥ	चिन्मः / चिन्मसि¹ / चिनुमः / चिनुमसि¹ cinmáḥ / cinmási¹ / cinumáḥ / cinumási¹	चिन्वे cinvé	चिन्वहे / चिनुवहे cinváhe / cinuváhe	चिन्महे / चिनुमहे cinmáhe / cinumáhe
Imperative
Third	चिनोतु cinótu	चिनुताम् cinutā́m	चिन्वन्तु cinvántu	चिनुताम् cinutā́m	चिन्वाताम् cinvā́tām	चिन्वताम् cinvátām
Second	चिनु / चिनुहि¹ cinú / cinuhí¹	चिनुतम् cinutám	चिनुत cinutá	चिनुष्व cinuṣvá	चिन्वाथाम् cinvā́thām	चिनुध्वम् cinudhvám
First	चिनवानि cinávāni	चिनवाव cinávāva	चिनवाम cinávāma	चिनवै cinávai	चिनवावहै cinávāvahai	चिनवामहै cinávāmahai
Optative/Potential
Third	चिनुयात् cinuyā́t	चिनुयाताम् cinuyā́tām	चिनुयुः cinuyúḥ	चिन्वीत cinvītá	चिन्वीयाताम् cinvīyā́tām	चिन्वीरन् cinvīrán
Second	चिनुयाः cinuyā́ḥ	चिनुयातम् cinuyā́tam	चिनुयात cinuyā́ta	चिन्वीथाः cinvīthā́ḥ	चिन्वीयाथाम् cinvīyā́thām	चिन्वीध्वम् cinvīdhvám
First	चिनुयाम् cinuyā́m	चिनुयाव cinuyā́va	चिनुयाम cinuyā́ma	चिन्वीय cinvīyá	चिन्वीवहि cinvīváhi	चिन्वीमहि cinvīmáhi
Subjunctive
Third	चिनवत् / चिनवति cinávat / cinávati	चिनवतः cinávataḥ	चिनवन् cinávan	चिनवते / चिनवातै cinávate / cinávātai	चिनवैते cinávaite	चिनवन्त / चिनवान्तै cinávanta / cinávāntai
Second	चिनवः / चिनवसि cinávaḥ / cinávasi	चिनवथः cinávathaḥ	चिनवथ cinávatha	चिनवसे / चिनवासै cinávase / cinávāsai	चिनवैथे cinávaithe	चिनवाध्वै cinávādhvai
First	चिनवानि / चिनवा cinávāni / cinávā	चिनवाव cinávāva	चिनवाम cinávāma	चिनवै cinávai	चिनवावहै cinávāvahai	चिनवामहै cinávāmahai
Participles
	चिन्वत् cinvát			चिन्वान cinvāná
Notes	The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit. ¹Vedic

Imperfect: अचिनोत् (ácinot), अचिनुत (ácinuta)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अचिनोत् ácinot	अचिनुताम् ácinutām	अचिन्वन् ácinvan	अचिनुत ácinuta	अचिन्वाताम् ácinvātām	अचिन्वत ácinvata
Second	अचिनोः ácinoḥ	अचिनुतम् ácinutam	अचिनुत ácinuta	अचिनुथाः ácinuthāḥ	अचिन्वाथाम् ácinvāthām	अचिनुध्वम् ácinudhvam
First	अचिनवम् ácinavam	अचिन्व / अचिनुव ácinva / ácinuva	अचिन्म / अचिनुम ácinma / ácinuma	अचिन्वि ácinvi	अचिन्वहि / अचिनुवहि ácinvahi / ácinuvahi	अचिन्महि / अचिनुमहि ácinmahi / ácinumahi

Descendants

• Maharastri Prakrit: 𑀘𑀺𑀦𑀇 (cinaï)
  • Marathi: चिणणे (ciṇṇe)
• Pali: cunāti
• Sauraseni Prakrit: 𑀘𑀺𑀦𑀤𑀺 (cinadi)
  • Gujarati: ચણવું (caṇvũ)
  • Hindustani:
    • Hindi: चिनना (cinnā)
    • Urdu: چننا
  • Nepali: चिन्नु (cinnu)

With u from गुफति (guphati, “string together”), तुन्न (tunna, “struck, goaded”), or *𑀯𑀼𑀡𑀤𑀺 (*vuṇadi) (from वे (ve)):

• Sauraseni Prakrit: 𑀘𑀼𑀡𑀤𑀺 (cuṇadi)
  • Hindustani:
    • Hindi: चुनना (cunnā)
    • Urdu: چننا
  • Punjabi: ਚੁਣਨਾ (cuṇnā)
  • Nepali: चुन्नु (cunnu)

References

• Monier Williams (1899) “चिनोति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 394.
• Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “cinṓti”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press