धीर्य

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ধীৰ্য (Assamese script)
• ᬥᬷᬃᬬ (Balinese script)
• ধীর্য (Bengali script)
• 𑰠𑰱𑰨𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
• 𑀥𑀻𑀭𑁆𑀬 (Brahmi script)
• ဓီရျ (Burmese script)
• ધીર્ય (Gujarati script)
• ਧੀਰ੍ਯ (Gurmukhi script)
• 𑌧𑍀𑌰𑍍𑌯 (Grantha script)
• ꦣꦷꦫꦾ (Javanese script)
• 𑂡𑂲𑂩𑂹𑂨 (Kaithi script)
• ಧೀರ್ಯ (Kannada script)
• ធីយ៌ (Khmer script)
• ຘີຣ຺ຍ (Lao script)
• ധീര്യ (Malayalam script)
• ᢡᡳᡳᡵᠶᠠ (Manchu script)
• 𑘠𑘲𑘨𑘿𑘧 (Modi script)
• ᢑᠾᠢᠢᠷᠶ᠎ᠠ (Mongolian script)
• 𑧀𑧓𑧈𑧠𑧇 (Nandinagari script)
• 𑐢𑐷𑐬𑑂𑐫 (Newa script)
• ଧୀର୍ଯ (Odia script)
• ꢤꢷꢬ꣄ꢫ (Saurashtra script)
• 𑆣𑆵𑆫𑇀𑆪 (Sharada script)
• 𑖠𑖱𑖨𑖿𑖧 (Siddham script)
• ධීර්‍ය (Sinhalese script)
• 𑩮𑩑𑩛𑩼 𑪙𑩻 (Soyombo script)
• 𑚜𑚯𑚤𑚶𑚣 (Takri script)
• தீ⁴ர்ய (Tamil script)
• ధీర్య (Telugu script)
• ธีรฺย (Thai script)
• དྷཱི་རྱ (Tibetan script)
• 𑒡𑒲𑒩𑓂𑒨 (Tirhuta script)
• 𑨜𑨁𑨊𑨫𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)

Etymology 1

From धीर (dhī́ra) +‎ -य (-ya), from the root धृ (dhṛ, “to hold, to be firm, steadfast”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /dʱíːɾ.jɐ/
• (Classical) IPA^(key): /ˈd̪ʱiːɾ.jɐ/

Adjective

धीर्य • (dhī́rya) stem

1. steady, firm, steadfast
2. resolute, brave, courageous
3. self-composed, calm
4. grave
5. (of a sound) deep, low

Declension

Masculine a-stem declension of धीर्य (dhī́rya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	धीर्यः dhī́ryaḥ	धीर्यौ / धीर्या¹ dhī́ryau / dhī́ryā¹	धीर्याः / धीर्यासः¹ dhī́ryāḥ / dhī́ryāsaḥ¹
Vocative	धीर्य dhī́rya	धीर्यौ / धीर्या¹ dhī́ryau / dhī́ryā¹	धीर्याः / धीर्यासः¹ dhī́ryāḥ / dhī́ryāsaḥ¹
Accusative	धीर्यम् dhī́ryam	धीर्यौ / धीर्या¹ dhī́ryau / dhī́ryā¹	धीर्यान् dhī́ryān
Instrumental	धीर्येण dhī́ryeṇa	धीर्याभ्याम् dhī́ryābhyām	धीर्यैः / धीर्येभिः¹ dhī́ryaiḥ / dhī́ryebhiḥ¹
Dative	धीर्याय dhī́ryāya	धीर्याभ्याम् dhī́ryābhyām	धीर्येभ्यः dhī́ryebhyaḥ
Ablative	धीर्यात् dhī́ryāt	धीर्याभ्याम् dhī́ryābhyām	धीर्येभ्यः dhī́ryebhyaḥ
Genitive	धीर्यस्य dhī́ryasya	धीर्ययोः dhī́ryayoḥ	धीर्याणाम् dhī́ryāṇām
Locative	धीर्ये dhī́rye	धीर्ययोः dhī́ryayoḥ	धीर्येषु dhī́ryeṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of धीर्या (dhī́ryā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	धीर्या dhī́ryā	धीर्ये dhī́rye	धीर्याः dhī́ryāḥ
Vocative	धीर्ये dhī́rye	धीर्ये dhī́rye	धीर्याः dhī́ryāḥ
Accusative	धीर्याम् dhī́ryām	धीर्ये dhī́rye	धीर्याः dhī́ryāḥ
Instrumental	धीर्यया / धीर्या¹ dhī́ryayā / dhī́ryā¹	धीर्याभ्याम् dhī́ryābhyām	धीर्याभिः dhī́ryābhiḥ
Dative	धीर्यायै dhī́ryāyai	धीर्याभ्याम् dhī́ryābhyām	धीर्याभ्यः dhī́ryābhyaḥ
Ablative	धीर्यायाः / धीर्यायै² dhī́ryāyāḥ / dhī́ryāyai²	धीर्याभ्याम् dhī́ryābhyām	धीर्याभ्यः dhī́ryābhyaḥ
Genitive	धीर्यायाः / धीर्यायै² dhī́ryāyāḥ / dhī́ryāyai²	धीर्ययोः dhī́ryayoḥ	धीर्याणाम् dhī́ryāṇām
Locative	धीर्यायाम् dhī́ryāyām	धीर्ययोः dhī́ryayoḥ	धीर्यासु dhī́ryāsu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of धीर्य (dhī́rya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	धीर्यम् dhī́ryam	धीर्ये dhī́rye	धीर्याणि / धीर्या¹ dhī́ryāṇi / dhī́ryā¹
Vocative	धीर्य dhī́rya	धीर्ये dhī́rye	धीर्याणि / धीर्या¹ dhī́ryāṇi / dhī́ryā¹
Accusative	धीर्यम् dhī́ryam	धीर्ये dhī́rye	धीर्याणि / धीर्या¹ dhī́ryāṇi / dhī́ryā¹
Instrumental	धीर्येण dhī́ryeṇa	धीर्याभ्याम् dhī́ryābhyām	धीर्यैः / धीर्येभिः¹ dhī́ryaiḥ / dhī́ryebhiḥ¹
Dative	धीर्याय dhī́ryāya	धीर्याभ्याम् dhī́ryābhyām	धीर्येभ्यः dhī́ryebhyaḥ
Ablative	धीर्यात् dhī́ryāt	धीर्याभ्याम् dhī́ryābhyām	धीर्येभ्यः dhī́ryebhyaḥ
Genitive	धीर्यस्य dhī́ryasya	धीर्ययोः dhī́ryayoḥ	धीर्याणाम् dhī́ryāṇām
Locative	धीर्ये dhī́rye	धीर्ययोः dhī́ryayoḥ	धीर्येषु dhī́ryeṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Hindi: धीरज (dhīraj)
• Punjabi: ਧੀਰਜ (dhīraj)

Etymology 2

From धीर (dhī́ra), from the root धी (dhī, “to think, to contemplate, to reflect”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /d̪ʱiː.ɾí.jɐ/
• (Classical) IPA^(key): /ˈd̪ʱiːɾ.jɐ/

Noun

धीर्य • (dhīryà) stem, n (metrical Vedic dhīríya)

1. intelligence, prudence
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 2.27.11:

     न दक्षिणा वि चिकिते न सव्या न प्राचीनमादित्या नोत पश्चा ।
     पाक्या चिद्वसवो धीर्या चिद्युष्मानीतो अभयं ज्योतिरश्याम् ॥

     na dakṣiṇā vi cikite na savyā na prācīnamādityā nota paścā.
     pākyā cidvasavo dhīryā cidyuṣmānīto abhayaṃ jyotiraśyām.

     Neither the right nor left do I distinguish, neither the east nor the west, O Ādityas.
     Simple and guided by your wisdom, O Vasus, may I attain the light that brings no danger.

Declension

Neuter a-stem declension of धीर्य (dhīryà)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	धीर्यम् dhīryàm	धीर्ये dhīryè	धीर्याणि / धीर्या¹ dhīryā̀ṇi / dhīryā̀¹
Vocative	धीर्य dhī́rya	धीर्ये dhī́rye	धीर्याणि / धीर्या¹ dhī́ryāṇi / dhī́ryā¹
Accusative	धीर्यम् dhīryàm	धीर्ये dhīryè	धीर्याणि / धीर्या¹ dhīryā̀ṇi / dhīryā̀¹
Instrumental	धीर्येण dhīryèṇa	धीर्याभ्याम् dhīryā̀bhyām	धीर्यैः / धीर्येभिः¹ dhīryaìḥ / dhīryèbhiḥ¹
Dative	धीर्याय dhīryā̀ya	धीर्याभ्याम् dhīryā̀bhyām	धीर्येभ्यः dhīryèbhyaḥ
Ablative	धीर्यात् dhīryā̀t	धीर्याभ्याम् dhīryā̀bhyām	धीर्येभ्यः dhīryèbhyaḥ
Genitive	धीर्यस्य dhīryàsya	धीर्ययोः dhīryàyoḥ	धीर्याणाम् dhīryā̀ṇām
Locative	धीर्ये dhīryè	धीर्ययोः dhīryàyoḥ	धीर्येषु dhīryèṣu
Notes	¹Vedic

Further reading

• Monier Williams (1899) “धीर्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 517, column 1.