ခါး

Burmese

Pronunciation

• IPA^(key): /kʰá/
• Romanization: MLCTS: hka: • ALA-LC: khāʺ • BGN/PCGN: hka: • Okell: hkà

Etymology 1

From Proto-Sino-Tibetan *m-kal ~ *s-gal (“back (lower); kidney; load; to carry”) (STEDT). Cognate with Old Chinese 荷 (OC *qʰaːls, *ɡaːl, *ɡaːlʔ, “to carry, bear; load, charge”); see there for more. Hill (2019) (p. 207) adduces 肝 (OC *kaːn, “liver”), Tibetan མཁལ (mkhal, “kidney, reins”) as phonetically-sound cognates.

Noun

ခါး • (hka:)

1. waist

Derived terms

• ခါးကျိုး (hka:kyui:)
• ခါးကြားညှပ် (hka:kra:hnyap)
• ခါးကြောင် (hka:kraung)
• ခါးကိုက် (hka:kuik)
• ခါးကိုင်း (hka:kuing:)
• ခါးကုန်း (hka:kun:)
• ခါးချည့် (hka:hkyany.)
• ခါးချည့်အောင်လုပ် (hka:hkyany.aunglup)
• ခါးချပ် (hka:hkyap)
• ခါးချိုးလုပ် (hka:hkyui:lup)
• ခါးစည်းခံ (hka:cany:hkam)
• ခါးစောင်းတင် (hka:caung:tang)
• ခါးဆစ် (hka:hcac)
• ခါးဆီးပတ်တင် (hka:hci:pattang)
• ခါးဆီးပတ်မြီ (hka:hci:patmri)
• ခါးတောင် (hka:taung)
• ခါးတောင်းကျိုက် (hka:taung:kyuik)
• ခါးထစ်ခွင်ချီ (hka:htachkwanghkyi)
• ခါးထောက် (hka:htauk)
• ခါးနာ (hka:na)
• ခါးပတ် (hka:pat)
• ခါးပန်း (hka:pan:)
• ခါးပြတ် (hka:prat)
• ခါးပိုက် (hka:puik)
• ခါးပုံစ (hka:pumca.)
• ခါးဖုမုန်လာ (hka:hpu.munla)
• ခါးရန်းကြိုး (hka:ran:krui:)
• ခါးလှည့် (hka:hlany.)
• ခါးဝတ် (hka:wat)
• ခါးသိမ် (hka:sim)
• ငှက်ခါး (hngakhka:)
• ငှက်ခါးတောင် (hngakhka:taung)
• စို့တံခါးပိတ် (cui.tamhka:pit)
• ဆင်နားရွက်တံခါး (hcangna:rwaktamhka:)
• ဆွဲတံခါး (hcwai:tamhka:)
• တံခါး (tamhka:)
• တစ်ဝမ်းတစ်ခါး (tac-wam:tachka:)
• ဘာဂျာတံခါး (bhagyatamhka:)
• မောင်းလက်တံခါး (maung:laktamhka:)
• ရေတံခါး (retamhka:)
• ဝင်းတံခါး (wang:tamhka:)

 

Etymology 2

From Proto-Sino-Tibetan *b-ka-(n/m/ŋ) (“bitter”). Cognate with Tibetan ཁ་བ (kha ba), Nuosu ꈌ (ke), Lisu ꓘꓪꓽ (kʰwɑ̀), S'gaw Karen ခၣ် (khà), and Chinese 苦 (kǔ), all ‘bitter’.

Adjective

ခါး • (hka:)

1. bitter (having an acrid taste)

Derived terms

• ကြက်ဟင်းခါး (krakhang:hka:)
• ခါးချစ် (hka:hkyac)
• ခါးခါးသီးသီး (hka:hka:si:si:)
• ခါးသက် (hka:sak)
• ခါးသီး (hka:si:)
• ဆားခါး (hca:hka:)
• ဆေးခါးကြီး (hce:hka:kri:)
• ဆောင်းမေးခါး (hcaung:me:hka:)
• ဆောင်းမေးခါးနာ (hcaung:me:hka:na)
• တူးတူးခါးခါး (tu:tu:hka:hka:)
• ထန်းရည်ခါး (htan:ranyhka:)
• နနွင်းခါး (na.nwang:hka:)
• နှင်းခါးရိုက် (hnang:hka:ruik)
• နားခါး (na:hka:)
• နေပူစပ်ခါး (nepucaphka:)
• ဖန်ခါး (hpanhka:)
• ဖရုံခါး (hpa.rumhka:)
• ဘူးခါး (bhu:hka:)
• မိုးခါးရေသောက် (mui:hka:resauk)
• မုန့်ဟင်းခါး (mun.hang:hka:)
• ရှားစောင်းခါး (hra:caung:hka:)
• ဟင်းခါး (hang:hka:)
• အခါး (a.hka:)
• အူတွင်းချေးခါး (u-twang:hkye:hka:)
• အူမချေးခါး (uma.hkye:hka:)

 

See also

• (tastes) အရသာ (a.ra.sa); ခါး (hka:, “bitter”), ငန် (ngan, “salty”), ချဉ် (hkyany, “sour”), ချို (hkyui, “sweet”) ^{(Category: my:Taste)}

Further reading

• “ခါး” in Myanmar–English Dictionary (Myanmar Language Commission 1993). Searchable online at SEAlang.net.