Jump to content

bystry

From Wiktionary, the free dictionary
See also: bystrý

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *bỳstrъ. First attested in c. 1455.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /bistriː/
  • IPA(key): (15th CE) /bistri/

Adjective

[edit]

bystry (derived adverb bystrze)

  1. (attested in Lesser Poland, Greater Poland, Silesia) rapid (of water; flowing fast)
    • 1876-1929 [c. 1455], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie[1], volume XIV, Miechów, Kruchowo, page 491:
      Byszthre wody weszbraly torrentes inundaverunt
      [Bystre wody weszbraly torrentes inundaverunt]
    • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 31:
      Bistre fluenta
      [Bystre fluenta]
    • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 109:
      Bystry *ripuidus
      [Bystry *ripuidus]
    • 1885-2024 [XV p . post.], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne[2], volume III, Wrocław, page 286:
      Bistrymy insanis aquis
      [Bystrymy insanis aquis]
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[3], page 284:
      Spadł deszcz wieliki, przyszły rzeki bystre
      [Spadł deszcz wieliki, przyszły rzeki bystre]

Derived terms

[edit]

Descendants

[edit]
  • Polish: bystry
  • Silesian: bystry

References

[edit]
  • Boryś, Wiesław (2005) “bystry”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “bystry”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • Sławski, Franciszek (1958-1965) “bystry”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
  • Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “bystry”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN
  • K. Nitsch, editor (1954), “bystry”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 209
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “bystry”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish bystry.

Pronunciation

[edit]
 
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -ɘstrɘ
  • Syllabification: bys‧try
  • Homophone: Bystry

Adjective

[edit]

bystry (comparative bystrzejszy, superlative najbystrzejszy, derived adverb bystro or bystrze)

  1. smart; bright; shrewd (observant and responding intelligently)
  2. (of water) rapid (flowing fast)
    Synonym: wartki
    Antonym: leniwy
  3. observant (able to observe or sense something quickly and see well)
  4. (of animals) fast and nimble
    Synonyms: rączy, zwinny
  5. (Podhale, Western Kraków) synonym of stromy
    bystry spadek (Podhale)steep drop
    bystry pagorecek (Western Kraków)steep hillock
  6. (Sieradz, of e.g. frost) harsh, bitter
    Synonym: ostry
    bystry mróz (Sieradz)bitter frost
  7. (Podhale) synonym of duży
    bystry miasto (Podhale)large city
  8. (Podlachia, about the wood in some specialist's work) synonym of kruchy
  9. (Podhale) synonym of dzielny
  10. (Middle Polish) synonym of pochopny
  11. (Middle Polish) lively; full of vitality; randy

Declension

[edit]

Derived terms

[edit]
verb

Further reading

[edit]