kurtulmak
Turkish
Etymology
From Ottoman Turkish قورتلمق (kurtulmak, “to escape, get free, get rid of, be saved, be relieved”), from Proto-Turkic *kurt-ul- (“to be saved, be rescued”), passive of the unattested stem *kurt-. Cognate to kurtarmak (“to save, rescue”) causative form of the same root.
Cognate with Old Uyghur [script needed] (qurtulmaq, “salvation”), [script needed] (qurtul-, “to be saved, be rescued”), Karakhanid [script needed] (qurtulmāq, “to be saved, be rescued, be relieved”), Azerbaijani qurtulmaq (“to escape, run away”), Bashkir ҡотолоу (qotolow, “to get free”), Chuvash хӑтӑлма (hăt̬ălma, “to be saved, get rid of”), Kazakh құтылу (qūtylu, “to escape, get rid of”), Khakas худуларға (xudularğa, “to escape, save oneself”), Kyrgyz кутулуу (kutuluu, “to escape, get rid of”), Tatar котылу (qotılu, “to escape, get free”), Turkmen gutulmak (“to recover”), Uyghur قۇتۇلماق (qutulmaq, “to avoid, escape”), Uzbek qutulmoq.
Verb
kurtulmak (third-person singular simple present kurtulur)
- (intransitive, with ablative case) to be rescued, be saved, be freed; to escape
- (intransitive, with ablative case) to get rid of, be rid of (something or someone unpleasant), be relieved
- (intransitive, of an animal) to get loose, break loose
Declension
Conjugation of kurtulmak (aorist in -V⁴r)
Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.
| Positive declarative | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| infinitive | kurtulmak | |||||||
| impersonal participle | imperfective | kurtulan | ||||||
| perfective | kurtulmuş | |||||||
| prospective | kurtulacak | |||||||
| personal participle | non-prospective | kurtulduğum | kurtulduğun | kurtulduğu | kurtulduğumuz | kurtulduğunuz | kurtuldukları | |
| prospective | kurtulacağım | kurtulacağın | kurtulacağı | kurtulacağımız | kurtulacağınız | kurtulacakları | ||
| verbal noun | kurtulma | |||||||
| way of doing | kurtuluş | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | kurtulurum | kurtulursun | kurtulur | kurtuluruz | kurtulursunuz | kurtulurlar |
| imperfective | kurtuluyorum | kurtuluyorsun | kurtuluyor | kurtuluyoruz | kurtuluyorsunuz | kurtuluyorlar | ||
| past | perfective | kurtuldum | kurtuldun | kurtuldu | kurtulduk | kurtuldunuz | kurtuldular | |
| imperfective | kurtuluyordum | kurtuluyordun | kurtuluyordu | kurtuluyorduk | kurtuluyordunuz | kurtuluyorlardı (or kurtuluyordular) | ||
| future | kurtulacağım | kurtulacaksın | kurtulacak | kurtulacağız | kurtulacaksınız | kurtulacaklar | ||
| inferential | perfective | kurtulmuşum | kurtulmuşsun | kurtulmuş | kurtulmuşuz | kurtulmuşsunuz | kurtulmuşlar | |
| aorist | kurtulurmuşum | kurtulurmuşsun | kurtulurmuş | kurtulurmuşuz | kurtulurmuşsunuz | kurtulurlarmış (or kurtulurmuşlar) | ||
| imperfective | kurtuluyormuşum | kurtuluyormuşsun | kurtuluyormuş | kurtuluyormuşuz | kurtuluyormuşsunuz | kurtuluyorlarmış | ||
| conditional | simple | kurtulsam | kurtulsan | kurtulsa | kurtulsak | kurtulsanız | kurtulsalar | |
| perfective | kurtulsaydım | kurtulsaydın | kurtulsaydı | kurtulsaydık | kurtulsaydınız | kurtulsaydılar | ||
| optative | kurtulayım | kurtulasın | kurtula | kurtulalım | kurtulasınız | kurtulalar | ||
| progressive | kurtulmaktayım | kurtulmaktasın | kurtulmakta | kurtulmaktayız | kurtulmaktasınız | kurtulmaktalar | ||
| necessitative | kurtulmalıyım | kurtulmalısın | kurtulmalı | kurtulmalıyız | kurtulmalısınız | kurtulmalılar | ||
| imperative | kurtul | kurtulsun | kurtulun | kurtulsunlar | ||||
| Positive interrogative | ||||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | kurtulur muyum? | kurtulur musun? | kurtulur mu? | kurtulur muyuz? | kurtulur musunuz? | kurtulurlar mı? |
| imperfective | kurtuluyor muyum? | kurtuluyor musun? | kurtuluyor mu? | kurtuluyor muyuz? | kurtuluyor musunuz? | kurtuluyorlar mı? | ||
| past | perfective | kurtuldum mu? | kurtuldun mu? | kurtuldu mu? | kurtulduk mu? | kurtuldunuz mu? | kurtuldular mı? | |
| imperfective | kurtuluyor muydum? | kurtuluyor muydun? | kurtuluyor muydu? | kurtuluyor muyduk? | kurtuluyor muydunuz? | kurtuluyorlar mıydı? | ||
| future | kurtulacak mıyım? | kurtulacak mısın? | kurtulacak mı? | kurtulacak mıyız? | kurtulacak mısınız? | kurtulacaklar mı? | ||
| inferential | perfective | kurtulmuş muyum? | kurtulmuş musun? | kurtulmuş mu? | kurtulmuş muyuz? | kurtulmuş musunuz? | kurtulmuşlar mı? | |
| aorist | kurtulur muymuşum? | kurtulur muymuşsun? | kurtulur muymuş? | kurtulur muymuşuz? | kurtulur muymuşsunuz? | kurtulurlar mıymış? | ||
| imperfective | kurtuluyor muymuşum? | kurtuluyor muymuşsun? | kurtuluyor muymuş? | kurtuluyor muymuşuz? | kurtuluyor muymuşsunuz? | kurtuluyorlar mıymış? | ||
| conditional | simple | kurtulsam mı? | kurtulsan mı? | kurtulsa mı? | kurtulsak mı? | kurtulsanız mı? | kurtulsalar mı? | |
| perfective | kurtulsa mıydım? | kurtulsa mıydın? | kurtulsa mıydı? | kurtulsa mıydık? | kurtulsa mıydınız? | kurtulsalar mıydı? | ||
| progressive | kurtulmakta mıyım? | kurtulmakta mısın? | kurtulmakta mı? | kurtulmakta mıyız? | kurtulmakta mısınız? | kurtulmaktalar mı? | ||
| necessitative | kurtulmalı mıyım? | kurtulmalı mısın? | kurtulmalı mı? | kurtulmalı mıyız? | kurtulmalı mısınız? | kurtulmalılar mı? | ||
| Negative declarative | ||||||||
| infinitive | kurtulmamak | |||||||
| impersonal participle | imperfective | kurtulmayan | ||||||
| perfective | kurtulmamış | |||||||
| prospective | kurtulmayacak | |||||||
| personal participle | non-prospective | kurtulmadığım | kurtulmadığın | kurtulmadığı | kurtulmadığımız | kurtulmadığınız | kurtulmadıkları | |
| prospective | kurtulmayacağım | kurtulmayacağın | kurtulmayacağı | kurtulmayacağımız | kurtulmayacağınız | kurtulmayacakları | ||
| verbal noun | kurtulmama | |||||||
| way of doing | kurtulmayuş | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | kurtulmam | kurtulmazsın | kurtulmaz | kurtulmayız | kurtulmazsınız | kurtulmazlar |
| imperfective | kurtulmuyorum | kurtulmuyorsun | kurtulmuyor | kurtulmuyoruz | kurtulmuyorsunuz | kurtulmuyorlar | ||
| past | perfective | kurtulmadım | kurtulmadın | kurtulmadı | kurtulmadık | kurtulmadınız | kurtulmadılar | |
| imperfective | kurtulmuyordum | kurtulmuyordun | kurtulmuyordu | kurtulmuyorduk | kurtulmuyordunuz | kurtulmuyorlardı | ||
| future | kurtulmayacağım | kurtulmayacaksın | kurtulmayacak | kurtulmayacağız | kurtulmayacaksınız | kurtulmayacaklar | ||
| inferential | perfective | kurtulmamışım | kurtulmamışsın | kurtulmamış | kurtulmamışız | kurtulmamışsınız | kurtulmamışlar | |
| aorist | kurtulmazmışım | kurtulmazmışsın | kurtulmazmış | kurtulmazmışız | kurtulmazmışsınız | kurtulmazlarmış | ||
| imperfective | kurtulmuyormuşum | kurtulmuyormuşsun | kurtulmuyormuş | kurtulmuyormuşuz | kurtulmuyormuşsunuz | kurtulmuyorlarmış | ||
| conditional | simple | kurtulmasam | kurtulmasan | kurtulmasa | kurtulmasak | kurtulmasanız | kurtulmasalar | |
| perfective | kurtulmasaydım | kurtulmasaydın | kurtulmasaydı | kurtulmasaydık | kurtulmasaydınız | kurtulmasaydılar | ||
| optative | kurtulmayayım | kurtulmayasın | kurtulmaya | kurtulmayalım | kurtulmayasınız | kurtulmayalar | ||
| progressive | kurtulmamaktayım | kurtulmamaktasın | kurtulmamakta | kurtulmamaktayız | kurtulmamaktasınız | kurtulmamaktalar | ||
| necessitative | kurtulmamalıyım | kurtulmamalısın | kurtulmamalı | kurtulmamalıyız | kurtulmamalısınız | kurtulmamalılar | ||
| imperative | kurtulma | kurtulmasın | kurtulmayın | kurtulmasınlar | ||||
| Negative interrogative | ||||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | kurtulmaz mıyım? | kurtulmaz mısın? | kurtulmaz mı? | kurtulmaz mıyız? | kurtulmaz mısınız? | kurtulmazlar mı? |
| imperfective | kurtulmuyor muyum? | kurtulmuyor musun? | kurtulmuyor mu? | kurtulmuyor muyuz? | kurtulmuyor musunuz? | kurtulmuyorlar mı? | ||
| past | perfective | kurtulmadım mı? | kurtulmadın mı? | kurtulmadı mı? | kurtulmadık mı? | kurtulmadınız mı? | kurtulmadılar mı? | |
| imperfective | kurtulmuyor muydum? | kurtulmuyor muydun? | kurtulmuyor muydu? | kurtulmuyor muyduk? | kurtulmuyor muydunuz? | kurtulmuyorlar mıydı? | ||
| future | kurtulmayacak mıyım? | kurtulmayacak mısın? | kurtulmayacak mı? | kurtulmayacak mıyız? | kurtulmayacak mısınız? | kurtulmayacaklar mı? | ||
| inferential | perfective | kurtulmamış mıyım? | kurtulmamış mısın? | kurtulmamış mı? | kurtulmamış mıyız? | kurtulmamış mısınız? | kurtulmamışlar mı? | |
| aorist | kurtulmaz mıymışım? | kurtulmaz mıymışsın? | kurtulmaz mıymış? | kurtulmaz mıymışız? | kurtulmaz mıymışsınız? | kurtulmazlar mıymış? | ||
| imperfective | kurtulmuyor muymuşum? | kurtulmuyor muymuşsun? | kurtulmuyor muymuş? | kurtulmuyor muymuşuz? | kurtulmuyor muymuşsunuz? | kurtulmuyorlar mıymış? | ||
| conditional | simple | kurtulmasam mı? | kurtulmasan mı? | kurtulmasa mı? | kurtulmasak mı? | kurtulmasanız mı? | kurtulmasalar mı? | |
| perfective | kurtulmasa mıydım? | kurtulmasa mıydın? | kurtulmasa mıydı? | kurtulmasa mıydık? | kurtulmasa mıydınız? | kurtulmasalar mıydı? | ||
| progressive | kurtulmamakta mıyım? | kurtulmamakta mısın? | kurtulmamakta mı? | kurtulmamakta mıyız? | kurtulmamakta mısınız? | kurtulmamaktalar mı? | ||
| necessitative | kurtulmamalı mıyım? | kurtulmamalı mısın? | kurtulmamalı mı? | kurtulmamalı mıyız? | kurtulmamalı mısınız? | kurtulmamalılar mı? | ||
Related terms
References
- Clauson, Gerard (1972) “kurtul-”, in An Etymological Dictionary of pre-thirteenth-century Turkish, Oxford: Clarendon Press, page 650