पति

Hindi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit पति (pati).

Pronunciation

• (Delhi Hindi) IPA^(key): /pə.t̪iː/, [pɐ.t̪iː]

• Audio

  (file)

Noun

पति • (pati) m (feminine पत्नी, Urdu spelling پتی)

1. husband

   Synonyms: शौहर (śauhar), ख़ावंद (xāvand)

2. master, lord

Declension

Declension of पति (masc i-stem)

	singular	plural
direct	पति pati	पति pati
oblique	पति pati	पतियों patiyõ
vocative	पति pati	पतियो patiyo

Derived terms

• करोड़पति (karoṛapti)

Old Gujarati

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit पति (pati).

Noun

पति • (pati) m

1. lord

Descendants

• Gujarati: પતિ (pati)

Pali

Alternative forms

Alternative forms

• pati (Latin script)
• 𑀧𑀢𑀺 (Brahmi script)
• পতি (Bengali script)
• පති (Sinhalese script)
• ပတိ (Burmese script)
• ปติ or ปะติ (Thai script)
• ᨷᨲᩥ (Tai Tham script)
• ປຕິ or ປະຕິ (Lao script)
• បតិ (Khmer script)
• 𑄛𑄖𑄨 (Chakma script)

Noun

पति m

1. Devanagari script form of pati (“boss”)

Declension

Declension table of "पति" (masculine)

Case \ Number	Singular	Plural
Nominative (first)	पति (pati)	पतयो (patayo) or पती (patī)
Accusative (second)	पतिं (patiṃ)	पतयो (patayo) or पती (patī)
Instrumental (third)	पतिना (patinā)	पतीहि (patīhi) or पतीभि (patībhi)
Dative (fourth)	पतिस्स (patissa) or पतिनो (patino)	पतीनं (patīnaṃ)
Ablative (fifth)	पतिस्मा (patismā) or पतिम्हा (patimhā)	पतीहि (patīhi) or पतीभि (patībhi)
Genitive (sixth)	पतिस्स (patissa) or पतिनो (patino)	पतीनं (patīnaṃ)
Locative (seventh)	पतिस्मिं (patismiṃ) or पतिम्हि (patimhi)	पतीसु (patīsu)
Vocative (calling)	पति (pati)	पतयो (patayo) or पती (patī)

Verb

पति

1. Devanagari script form of pati, which is second/third-person singular aorist active of पतति (patati, “to fall”)

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• পতি (Assamese script)
• ᬧᬢᬶ (Balinese script)
• পতি (Bengali script)
• 𑰢𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
• 𑀧𑀢𑀺 (Brahmi script)
• ပတိ (Burmese script)
• પતિ (Gujarati script)
• ਪਤਿ (Gurmukhi script)
• 𑌪𑌤𑌿 (Grantha script)
• ꦥꦠꦶ (Javanese script)
• 𑂣𑂞𑂱 (Kaithi script)
• ಪತಿ (Kannada script)
• បតិ (Khmer script)
• ປຕິ (Lao script)
• പതി (Malayalam script)
• ᢒᠠᢠᡳ (Manchu script)
• 𑘢𑘝𑘱 (Modi script)
• ᢒᠠᢐᠢ (Mongolian script)
• 𑧂𑦽𑧒 (Nandinagari script)
• 𑐥𑐟𑐶 (Newa script)
• ପତି (Odia script)
• ꢦꢡꢶ (Saurashtra script)
• 𑆥𑆠𑆴 (Sharada script)
• 𑖢𑖝𑖰 (Siddham script)
• පති (Sinhalese script)
• 𑩰𑩫𑩑 (Soyombo script)
• 𑚞𑚙𑚮 (Takri script)
• பதி (Tamil script)
• పతి (Telugu script)
• ปติ (Thai script)
• པ་ཏི (Tibetan script)
• 𑒣𑒞𑒱 (Tirhuta script)
• 𑨞𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *pátiš, from Proto-Indo-European *pótis. Cognate with Albanian pata, Avestan 𐬞𐬀𐬌𐬙𐬌 (paⁱti), Ancient Greek πόσις (pósis), Latin potis, Lithuanian pàts.

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /pɐ́.ti/
• (Classical) IPA^(key): /ˈpɐ.t̪i/

Noun

पति • (páti) stem, m

1. husband
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 10.145.1:

     इमां खनाम्योषधिं वीरुधं बलवत्तमाम् ।
     यया सपत्नीं बाधते यया संविन्दते पतिम् ॥

     imāṃ khanāmyoṣadhiṃ vīrudhaṃ balavattamām .
     yayā sapatnīṃ bādhate yayā saṃvindate patim .

     I dig this plant, a herb of most effectual power, from out the earth
     With which one quells the co-wife and gains the husband for herself.

2. lord, master
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 1.43.4:

     गाथपतिं मेधपतिं रुद्रं जलाषभेषजम् ।
     तच्छंयोः सुम्नमीमहे ॥

     gāthapatiṃ medhapatiṃ rudraṃ jalāṣabheṣajam .
     tacchaṃyoḥ sumnamīmahe .

     To Rudra, the lord of hymns, lord of sacrifices and possessing balmy medicines,
     We pray for joy and health and strength.

3. master, owner, possessor, lord, ruler, sovereign

Declension

Masculine i-stem declension of पति (páti)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	पतिः pátiḥ	पती pátī	पतयः pátayaḥ
Vocative	पते páte	पती pátī	पतयः pátayaḥ
Accusative	पतिम् pátim	पती pátī	पतीन् pátīn
Instrumental	पत्या pátyā	पतिभ्याम् pátibhyām	पतिभिः pátibhiḥ
Dative	पत्ये pátye	पतिभ्याम् pátibhyām	पतिभ्यः pátibhyaḥ
Ablative	पत्युः pátyuḥ	पतिभ्याम् pátibhyām	पतिभ्यः pátibhyaḥ
Genitive	पत्युः pátyuḥ	पत्योः pátyoḥ	पतीनाम् pátīnām
Locative	पत्यौ pátyau	पत्योः pátyoḥ	पतिषु pátiṣu

Derived terms

• अतिथिपति (átithipati)
• अधिपति (adhipati, “high lord, great lord, great king”)
• अप्सरापति (apsarāpatí)
• गणपति (gáṇapati, “lord of the armies, Ganesha”)
• गृहपति (gṛhápati, “lord of the house”)
• गेहपति (gehapati)
• गोपति (gópati)
• गोष्ठपति (goṣṭhapati)
• गोष्ठीपति (goṣṭhīpati)
• ग्नास्पति (gnāspáti)
• ग्नास्पत्नी (gnāspátni)
• चित्पति (citpatí)
• जास्पति (jā́spáti)
• दम्पति (dámpati)
• नदीपति (nadīpatí)
• नृपति (nṛpáti)
• पशुपति (paśupáti, “lord of the animals, Shiva”)
• प्रजापति (prajā́pati, “lord of creatures, a primordial being”)
• बृहस्पति (bṛ́haspáti, “lord of prayer, the sage of the gods”)
• भूपति (bhū́pati, “lord of the earth, a king”)
• रथस्पति (ráthaspáti)
• राधस्पति (rā́dhaspati)
• रयिपति (rayipáti)
• राष्ट्रपति (rāṣṭrápati, “lord of the nation”)
• वनस्पति (vánaspáti)
• वसुपति (vásupati)
• विश्पति (viśpáti)
• व्राजपति (vrājapatí)
• शचीपति (śácīpáti)
• सदस्पति (sádaspáti)

Descendants

• Magadhi Prakrit:
  • Assamese: পৈ (poi)
• Maharastri Prakrit: 𑀧𑀇 (paï)
• → Old Gujarati: पति (pati) (learned)
  • Gujarati: પતિ (pati)
• Pali: pati
• → Hindi: पति (pati)
• → Bengali: পতি (poti)
• → Malay: patih
  • Indonesian: patih
• → Indonesian: pati
• → Kannada: ಪತಿ (pati)
• → Khmer: ប្តី (pdəy)
• → Tamil: பதி (pati)

Noun

पति • (páti) stem, f

1. a female possessor, mistress
2. wife

Declension

Feminine i-stem declension of पति (páti)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	पतिः pátiḥ	पती pátī	पतयः pátayaḥ
Vocative	पते páte	पती pátī	पतयः pátayaḥ
Accusative	पतिम् pátim	पती pátī	पतीः pátīḥ
Instrumental	पत्या / पती¹ pátyā / pátī¹	पतिभ्याम् pátibhyām	पतिभिः pátibhiḥ
Dative	पतये / पत्यै² / पती¹ pátaye / pátyai² / pátī¹	पतिभ्याम् pátibhyām	पतिभ्यः pátibhyaḥ
Ablative	पतेः / पत्याः² / पत्यै³ páteḥ / pátyāḥ² / pátyai³	पतिभ्याम् pátibhyām	पतिभ्यः pátibhyaḥ
Genitive	पतेः / पत्याः² / पत्यै³ páteḥ / pátyāḥ² / pátyai³	पत्योः pátyoḥ	पतीनाम् pátīnām
Locative	पतौ / पत्याम्² / पता¹ pátau / pátyām² / pátā¹	पत्योः pátyoḥ	पतिषु pátiṣu
Notes	¹Vedic ²Later Sanskrit ³Brāhmaṇas

References

• Monier Williams (1899) “पति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 582/1.
• Mayrhofer, Manfred (1996) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[1] (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 73-4