कष्ट

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit कष्ट (kaṣṭa).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /kəʂʈ/, [kɐʂʈ]

Noun

कष्ट • (kaṣṭ) m (Urdu spelling کشٹ)

1. trouble

   मैं आपको कष्ट नहीं देना चाहता था।

   ma͠i āpko kaṣṭ nahī̃ denā cāhtā thā.

   I did not want to give you any trouble.

   मैं बहुत आर्थिक कष्ट में हूँ।

   ma͠i bahut ārthik kaṣṭ mẽ hū̃.

   I am in great financial trouble.

2. suffering, agony

   स्वर्ग में तुम्हारे पाप के लिए कष्ट उठाना पड़ेगा।

   svarg mẽ tumhāre pāp ke lie kaṣṭ uṭhānā paṛegā.

   You will have to suffer for your sin in Heaven.

Synonyms

• तकलीफ़ (taklīf)
• (suffering): दुःख (duḥkh)

References

• Bahri, Hardev (1989) “कष्ट”, in Siksarthi Hindi-Angrejhi Sabdakosa [Learners' Hindi-English Dictionary], Delhi: Rajpal & Sons.
• Platts, John T. (1884) “कष्ट”, in A dictionary of Urdu, classical Hindi, and English, London: W. H. Allen & Co.

---

Sanskrit

Etymology

From the root verb कष् (kaṣ, “to injure, destroy”).

Noun

कष्टम् • (kaṣṭam) stem, m

1. evil, difficulty, trouble, misery, suffering, hardship

   भवतः किं कष्टं अस्ति

   bhavataḥ kiṃ kaṣṭaṃ asti

   Tell me, what is your trouble?

2. sin, wickedness
3. difficulty, effort

   एतद् कष्टं न

   etad kaṣṭaṃ na

   this is not difficult; there is no difficulty in this

4. sorrowful, miserable

Declension

Masculine a-stem declension of कष्ट
Nom. sg.	कष्टः (kaṣṭaḥ)
Gen. sg.	कष्टस्य (kaṣṭasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कष्टः (kaṣṭaḥ)	कष्टौ (kaṣṭau)	कष्टाः (kaṣṭāḥ)
Vocative	कष्ट (kaṣṭa)	कष्टौ (kaṣṭau)	कष्टाः (kaṣṭāḥ)
Accusative	कष्टम् (kaṣṭam)	कष्टौ (kaṣṭau)	कष्टान् (kaṣṭān)
Instrumental	कष्टेन (kaṣṭena)	कष्टाभ्याम् (kaṣṭābhyām)	कष्टैः (kaṣṭaiḥ)
Dative	कष्टाय (kaṣṭāya)	कष्टाभ्याम् (kaṣṭābhyām)	कष्टेभ्यः (kaṣṭebhyaḥ)
Ablative	कष्टात् (kaṣṭāt)	कष्टाभ्याम् (kaṣṭābhyām)	कष्टेभ्यः (kaṣṭebhyaḥ)
Genitive	कष्टस्य (kaṣṭasya)	कष्टयोः (kaṣṭayoḥ)	कष्टानाम् (kaṣṭānām)
Locative	कष्टे (kaṣṭe)	कष्टयोः (kaṣṭayoḥ)	कष्टेषु (kaṣṭeṣu)

Adjective

कष्ट • (kaṣṭa)

1. bad, evil, ill, wrong

   रामहस्तमनुप्राप्य कष्टात् कष्टतरं गता

   rāmahastamanuprāpya kaṣṭāt kaṣṭataraṃ gatā

   gone from bad to worse; reduced to a wretched condition.

2. painful, grievous
3. difficult
4. hard to subdue (as an enemy)
5. mischievous, hurtful, injurious
6. boding evil