क्षिति

See also: क्षति and क्षेति

Sanskrit

Etymology 1

From Proto-Indo-Aryan *gẓʰítiṣ, from Proto-Indo-Iranian *gžʰítiš, from Proto-Indo-European *dʰgʷʰítis (“perishing, decrease”). Cognate with Ancient Greek φθίσις (phthísis, “decrease, emaciation”), Latin sitis (“thirst”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /kʂí.ti/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈkʂi.t̪i/

Noun

क्षिति • (kṣíti) stem, f

1. wane, perishing, destruction, ruin
   • c. 1200 BCE – 1000 BCE, Atharvaveda

Declension

Feminine i-stem declension of क्षिति (kṣíti)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	क्षितिः kṣítiḥ	क्षिती kṣítī	क्षितयः kṣítayaḥ
Vocative	क्षिते kṣíte	क्षिती kṣítī	क्षितयः kṣítayaḥ
Accusative	क्षितिम् kṣítim	क्षिती kṣítī	क्षितीः kṣítīḥ
Instrumental	क्षित्या / क्षिती¹ kṣítyā / kṣítī¹	क्षितिभ्याम् kṣítibhyām	क्षितिभिः kṣítibhiḥ
Dative	क्षितये / क्षित्यै² / क्षिती¹ kṣítaye / kṣítyai² / kṣítī¹	क्षितिभ्याम् kṣítibhyām	क्षितिभ्यः kṣítibhyaḥ
Ablative	क्षितेः / क्षित्याः² / क्षित्यै³ kṣíteḥ / kṣítyāḥ² / kṣítyai³	क्षितिभ्याम् kṣítibhyām	क्षितिभ्यः kṣítibhyaḥ
Genitive	क्षितेः / क्षित्याः² / क्षित्यै³ kṣíteḥ / kṣítyāḥ² / kṣítyai³	क्षित्योः kṣítyoḥ	क्षितीनाम् kṣítīnām
Locative	क्षितौ / क्षित्याम्² / क्षिता¹ kṣítau / kṣítyām² / kṣítā¹	क्षित्योः kṣítyoḥ	क्षितिषु kṣítiṣu
Notes	¹Vedic ²Later Sanskrit ³Brāhmaṇas

Related terms

• क्षय (kṣayá)
• क्षीयते (kṣīyáte)
• क्षित (kṣitá)

Etymology 2

From Proto-Indo-Aryan *ṭṣítiṣ, from Proto-Indo-Iranian *ćšítiš, from Proto-Indo-European *tḱí-ti-s, from *tḱey- (“to settle, live”). Cognate with Ancient Greek κτίσις (ktísis, “founding, setting”), Avestan 𐬱𐬌𐬙𐬌 (šiti).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /kʂi.tí/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈkʂi.t̪i/

Noun

क्षिति • (kṣití) stem, f

1. abode, dwelling, habitation
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda
2. the Earth
   • c. 500 BCE – 100 BCE, Rāmāyaṇa
   • c. 400 BCE, Mahābhārata

Declension

Feminine i-stem declension of क्षिति (kṣití)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	क्षितिः kṣitíḥ	क्षिती kṣitī́	क्षितयः kṣitáyaḥ
Vocative	क्षिते kṣíte	क्षिती kṣítī	क्षितयः kṣítayaḥ
Accusative	क्षितिम् kṣitím	क्षिती kṣitī́	क्षितीः kṣitī́ḥ
Instrumental	क्षित्या / क्षिती¹ kṣityā́ / kṣitī́¹	क्षितिभ्याम् kṣitíbhyām	क्षितिभिः kṣitíbhiḥ
Dative	क्षितये / क्षित्यै² / क्षिती¹ kṣitáye / kṣityaí² / kṣitī́¹	क्षितिभ्याम् kṣitíbhyām	क्षितिभ्यः kṣitíbhyaḥ
Ablative	क्षितेः / क्षित्याः² / क्षित्यै³ kṣitéḥ / kṣityā́ḥ² / kṣityaí³	क्षितिभ्याम् kṣitíbhyām	क्षितिभ्यः kṣitíbhyaḥ
Genitive	क्षितेः / क्षित्याः² / क्षित्यै³ kṣitéḥ / kṣityā́ḥ² / kṣityaí³	क्षित्योः kṣityóḥ	क्षितीनाम् kṣitīnā́m
Locative	क्षितौ / क्षित्याम्² / क्षिता¹ kṣitaú / kṣityā́m² / kṣitā́¹	क्षित्योः kṣityóḥ	क्षितिषु kṣitíṣu
Notes	¹Vedic ²Later Sanskrit ³Brāhmaṇas

Descendants

• → Telugu: క్షితి (kṣiti)

References

• Monier Williams (1899) “क्षिति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, pages 0327, 0328.