ცოლი

Georgian

Etymology

From Old Georgian ცოლი (coli), from Proto-Kartvelian *c₁olʿ-.

Pronunciation

• IPA^(key): /t͡soli/, [t͡sʰoli]
• Hyphenation: ცო‧ლი

Noun

ცოლი • (coli) (plural ცოლები)

1. wife

Inflection

Declension of ცოლი (see Georgian declension)
	singular	plural	archaic plural
nominative	ცოლი (coli)	ცოლები (colebi)	ცოლნი (colni)
ergative	ცოლმა (colma)	ცოლებმა (colebma)	ცოლთ(ა) (colt(a))
dative	ცოლს(ა) (cols(a))	ცოლებს(ა) (colebs(a))	ცოლთ(ა) (colt(a))
genitive	ცოლის(ა) (colis(a))	ცოლების(ა) (colebis(a))	ცოლთ(ა) (colt(a))
instrumental	ცოლით(ა) (colit(a))	ცოლებით(ა) (colebit(a))
adverbial	ცოლად(ა) (colad(a))	ცოლებად(ა) (colebad(a))
vocative	ცოლო (colo)	ცოლებო (colebo)	ცოლნო (colno)
Notes: archaic plurals might not exist.

Postpositional inflection of ცოლი (see Georgian postpositions)
postpositions taking a dative case	singular	plural
-ზე (-ze, “on”)	ცოლზე (colze)	ცოლებზე (colebze)
-თან (-tan, “near”)	ცოლთან (coltan)	ცოლებთან (colebtan)
-ში (-ši, “in”)	ცოლში (colši)	ცოლებში (colebši)
-ვით (-vit, “like”)	ცოლივით (colivit)	ცოლებივით (colebivit)
postpositions taking a genitive case	singular	plural
-თვის (-tvis, “for”)	ცოლისთვის (colistvis)	ცოლებისთვის (colebistvis)
-ებრ (-ebr, “like”)	ცოლისებრ (colisebr)	ცოლებისებრ (colebisebr)
-კენ (-ḳen, “towards”)	ცოლისკენ (colisḳen)	ცოლებისკენ (colebisḳen)
-გან (-gan, “from/of”)	ცოლისგან (colisgan)	ცოლებისგან (colebisgan)
postpositions taking an instrumental case	singular	plural
-დან (-dan, “from/since”)	ცოლიდან (colidan)	ცოლებიდან (colebidan)
-ურთ (-urt, “together with”)	ცოლითურთ (coliturt)	ცოლებითურთ (colebiturt)
postpositions taking an adverbial case	singular	plural
-მდე (-mde, “up to”)	ცოლამდე (colamde)	ცოლებამდე (colebamde)

Coordinate terms

Georgian kinship terminology

The first three columns denote particular steps of relationship, in order words they show what distant relatives share.

The fourth column is for a translation. Note that no translation word occurs more than once in that column.

First step	Second step	Third step	Result
any	-	-	ნათესავი (natesavi)
father/mother	-	-	მშობელი (mšobeli)
	father	-	პაპა (ṗaṗa), ბაბუა (babua)
		sister	პაპიდა (ṗaṗida), ბაბუდა (babuda)
		father	დიდი ბაბუა (didi babua), დიდი პაპა (didi ṗaṗa)
		mother	დიდი ბებია (didi bebia)
	mother	-	ბებია (bebia), დიდედა (dideda), ბაბო (babo)
	brother	-	ბიძა (biʒa)
		son/daughter	ბიძაშვილი (biʒašvili)
son/daughter	-	-	შვილი (švili)
	son/daughter	-	შვილიშვილი (švilišvili)
		son/daughter	შვილთაშვილი (šviltašvili)
	wife/husband	father/mother	მძახალი (mʒaxali)
father	-	-	მამა (mama)
	brother	wife	ბიცოლა (bicola), ძალუა (ʒalua), ძალო (ʒalo)
	sister	-	მამიდა (mamida)
		son/daughter	მამიდაშვილი (mamidašvili)
mother	-	-	დედა (deda)
	sister	-	დეიდა (deida)
	sister	son/daugher	დეიდაშვილი (deidašvili)
wife	-	-	ცოლი (coli)
	sister	-	ცოლისდა (colisda)
		husband	ქვისლი (kvisli)
	brother	-	ცოლისძმა (colisʒma)
	father	-	სიმამრი (simamri)
	mother	-	სიდედრი (sidedri)
husband	-	-	ქმარი (kmari)
	brother	-	მაზლი (mazli)
		wife	შილი (šili)
	sister	-	მული (muli)
	mother	-	დედამთილი (dedamtili)
	father	-	მამამთილი (mamamtili)
husband/wife		-	მეუღლე (meuɣle)
	any	-	მოყვარე (moq̇vare)
son/brother	wife	-	რძალი (rʒali)
daughter/sister	husband	-	სიძე (siʒe)
daughter	-	-	ასული (asuli)
son	-	-	ძე (ʒe)
sister	-	-	და (da)
brother	-	-	ძმა (ʒma)

Derived terms

Derived terms

• ცოლად გამოჰყვება (colad gamohq̇veba)
• ცოლად გამოყოლა (colad gamoq̇ola)
• ცოლად გაყოლა (colad gaq̇ola)
• ცოლად დაისვამს (colad daisvams)
• ცოლად დაუჯდება (colad dauǯdeba)
• ცოლად მიჰყვება (colad mihq̇veba)
• ცოლის თხოვა (colis txova)
• ცოლს გაუშვებს (cols gaušvebs)
• ცოლის გაშვება (colis gašveba)
• ცოლს მოიყვანს (cols moiq̇vans)
• ცოლის მოყვანა (colis moq̇vana)
• კანონიერი ცოლი (ḳanonieri coli)
• უცოლო (ucolo)
• ცოლიანობა (colianoba)
• ცოლიანი (coliani)
• ერთცოლიანი (ertcoliani)
• ორცოლიანი (orcoliani)
• მრავალცოლიანი (mravalcoliani)
• ერთცოლიანობა (ertcolianoba)
• ორცოლიანობა (orcolianoba)
• მრავალცოლიანობა (mravalcolianoba)

Old Georgian

Etymology

From Proto-Kartvelian *c₁olʿ-.

Noun

ცოლი • (coli)

1. wife

Descendants

• Georgian: ცოლი (coli)

References

• Abulaʒe, Ilia (1973) “ცოლი”, in Ʒveli kartuli enis leksiḳoni (masalebi) [Dictionary of Old Georgian (Materials)]‎^[1] (in Georgian), Tbilisi: Metsniereba, page 518
• Orbeliani, Sulxan-Saba (1685–1716) “ცოლი”, in S. Iordanišvili, editor, Siṭq̇vis ḳona kartuli, romel ars leksiḳoni [Collection of Georgian words, that is a dictionary]‎^[2], Tbilisi: Georgian SSR print, published 1949, page 432