პირი

From Wiktionary, the free dictionary
Archived revision by Dixtosa (talk | contribs) as of 12:22, 14 March 2022.
Jump to navigation Jump to search

Georgian

Etymology

From Old Georgian პირი (ṗiri), from Proto-Kartvelian *ṗir-.

Pronunciation

  • IPA(key): [pʼiɾi]
  • Hyphenation: პი‧რი

Noun

პირი (ṗiri) (plural პირები)

  1. mouth (opening in the face)
  2. face
    პირზე იმედიანი ღიმილი უთამაშებდა
    ṗirze imediani ɣimili utamašebda
    hopeful smile was dancing on her(or his) face
  3. person, individual
    იურიდიული პირიiuridiuli ṗirijuridical person
    ფიზიკური პირიpiziḳuri ṗirinatural person
  4. agreement
  5. unity, practice of helping each other
  6. will
  7. copy
  8. surface
  9. either side (of tissue, leather etc.)
  10. edge
  11. row
  12. end hole of a barrel, from which a projectile is discharged
  13. (of time) start
    საღამოს პირიsaɣamos ṗiria start of evening
  14. (grammar) person

Inflection

Declension of პირი (see Georgian declension)
singular plural archaic plural
nominative პირი (ṗiri) პირები (ṗirebi) პირნი (ṗirni)
ergative პირმა (ṗirma) პირებმა (ṗirebma) პირთ(ა) (ṗirt(a))
dative პირს(ა) (ṗirs(a)) პირებს(ა) (ṗirebs(a)) პირთ(ა) (ṗirt(a))
genitive პირის(ა) (ṗiris(a)) პირების(ა) (ṗirebis(a)) პირთ(ა) (ṗirt(a))
instrumental პირით(ა) (ṗirit(a)) პირებით(ა) (ṗirebit(a))
adverbial პირად(ა) (ṗirad(a)) პირებად(ა) (ṗirebad(a))
vocative პირო (ṗiro) პირებო (ṗirebo) პირნო (ṗirno)
Notes: archaic plurals might not exist.
Postpositional inflection of პირი (see Georgian postpositions)
postpositions taking a dative case singular plural
-ზე (-ze, on) პირზე (ṗirze) პირებზე (ṗirebze)
-თან (-tan, near) პირთან (ṗirtan) პირებთან (ṗirebtan)
-ში (-ši, in) პირში (ṗirši) პირებში (ṗirebši)
-ვით (-vit, like) პირივით (ṗirivit) პირებივით (ṗirebivit)
postpositions taking a genitive case singular plural
-თვის (-tvis, for) პირისთვის (ṗiristvis) პირებისთვის (ṗirebistvis)
-ებრ (-ebr, like) პირისებრ (ṗirisebr) პირებისებრ (ṗirebisebr)
-კენ (-ḳen, towards) პირისკენ (ṗirisḳen) პირებისკენ (ṗirebisḳen)
-გან (-gan, from/of) პირისგან (ṗirisgan) პირებისგან (ṗirebisgan)
postpositions taking an instrumental case singular plural
-დან (-dan, from/since) პირიდან (ṗiridan) პირებიდან (ṗirebidan)
-ურთ (-urt, together with) პირითურთ (ṗiriturt) პირებითურთ (ṗirebiturt)
postpositions taking an adverbial case singular plural
-მდე (-mde, up to) პირამდე (ṗiramde) პირებამდე (ṗirebamde)

Synonyms

Antonyms

Meronyms

  • (mouth): ტუჩი (ṭuči)
  • (face): პირი (ṗiri)

Holonyms

Derived terms

See also


Mingrelian

Noun

პირი (ṗiri)

  1. Alternative form of პეული (ṗeuli)

Old Georgian

Etymology

Ultimately from Proto-Kartvelian *ṗir-. The root is პ- (ṗ-). Georgian -ირ- (-ir-) and Mingrelian -იჯ- (-iǯ-) are determiner suffixes. Compare cognates: Mingrelian პიჯი (ṗiǯi), Laz პიჯი (p̌ici) and Svan პილ (ṗil, lip)

Noun

პირი (ṗiri)

  1. face, countenance
  2. lip
  3. muzzle, snout
  4. job of some kind
  5. blade, sharp edge of a weapon
  6. edge

Descendants

  • Georgian: პირი (ṗiri)

References

  • Penrixi (Fähnrich), Hainc, Sarǯvelaʒe, Zurab (2000) Kartvelur enata eṭimologiuri leksiḳoni [Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages] (in Georgian), 2nd edition, Tbilisi: Tbilisi Sulkhan-Saba Orbeliani State University Press, page 371
  • Klimov, G. A. (1998) Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages (Trends in linguistics. Documentation; 16), New York, Berlin: Mouton de Gruyter, page 150
  • Fähnrich, Heinz (2007) Kartwelisches Etymologisches Wörterbuch [Kartvelian Etymological Dictionary] (Handbuch der Orientalistik; VIII.18) (in German), Leiden, Boston: Brill, page 331
  • Abulaʒe, Ilia (1973) “პირი”, in Ʒveli kartuli enis leksiḳoni (masalebi) [Dictionary of Old Georgian (Materials)]‎[1] (in Georgian), Tbilisi: Metsniereba, page 339
  • Čikobava, Arnold (1938) Č̣anur-megrul-kartuli šedarebiti leksiḳoni [Laz–Megrel–Georgian Comparative Dictionary] (Works; IV) (in Georgian), Tbilisi: Arnold Chikobava Institute of Linguistics, published 2008