czynić

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *činiti. By surface analysis, czyn +‎ -ić. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /t͡ʃʲʲiɲit͡ɕʲ/
• IPA^(key): (15^th CE) /t͡ʃʲʲiɲit͡ɕʲ/

Verb

czynić impf

1. (ambitransitive) to act, to proceed
2. (intransitive, law) to initiate a lawsuit, to complain [with o (+ accusative) ‘for what’; or with przeciwo (+ dative) ‘against whom’; or with z (+ instrumental) ‘against whom’; or with instrumental ‘with what’]
   1. (intransitive) yo make a bargain, contract or agreement with [with z (+ instrumental) ‘with whom’]
3. (ambitransitive) to do, to make, to create, to perform, to be the perpetrator of; to cause to be [with accusative; or (rare) with genitive; or with instrumental ‘to be whom/what’; or with z (+ genitive) ‘from whom’]
   1. (transitive) to claim (to seek, to act according to law) [with accusative; or with o (+ accusative)]
4. (intransitive) to consider to be [with instrumental ‘to be whom’]
   1. (copulative) to be, to be equal to
5. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca) Corruption.
   • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎^[1], Krakow, Brodnia, page 41b:

     Proszimi czie, myloserny panie, krewkosczi nasszey pomoci, yze ktorzi naswiøtszey dzewici Mariey gey szwiante poczøcze czinyemy, gey pomoczø od naszich zlich zlosczi powstalibiszmy

     [Prosimy cie, miłosierny Panie, krewkości naszej pomocy, iże ktorzy Naświętszej Dziewicy Maryjej jej święte poczęcie czyniemy, jej pomocą od naszych złych złości powstalibysmy]

Derived terms

nouns

• srebro czynione
• złoto czynione

verbs

• czynić mało impf
• czynić na pamięć impf
• dosyć czynić impf
• prawem czynić impf

Descendants

• Polish: czynić
• Silesian: czynić

References

• Boryś, Wiesław (2005), “czynić”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017), “czynić”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000), “czynić”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965), “czynić”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• K. Nitsch, editor (1955), “czynić”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 414
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “czynić”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “czynić”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
• Wanda Decyk-Zięba; Krystyna Długosz-Kurczabowa; Stanisław Dubisz; Zygmunt Gałecki; Justyna Garczyńska; Halina Karaś; Alina Kępińska; Anna Pasoń; Izabela Stąpor; Barbara Taras; Izabela Winiarska-Górska (2008), “czynić”, in Wanda Decyk-Zięba, Stanisław Dubisz, editors, Glosariusz staropolski - dydaktyczny słownik etymologiczny [Old Polish Glossary - Didactic Etymological Dictionary] (in Polish), Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, →ISBN, page 25

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish czynić. By surface analysis, czyn +‎ -ić.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈt͡ʂɘ.ɲit͡ɕ/

• (Lesser Poland):
  • (Przemyśl) IPA^(key): [ˈt͡ʂɘ.ɲit͡ɕ]

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɘɲit͡ɕ
• Syllabification: czy‧nić

Verb

czynić impf (perfective uczynić)

1. (transitive) to make, to do
2. (reflexive with się) to make oneself
3. (transitive, Przemyśl) synonym of cenić

   Ile czynisz za tego kosa? ― How much do you price for this blackbird?

Conjugation

Conjugation of czynić impf

	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		czynić
present tense	1st	czynię			czynimy
	2nd	czynisz			czynicie
	3rd	czyni			czynią
	impersonal	czyni się
past tense	1st	czyniłem, -(e)m czynił	czyniłam, -(e)m czyniła	czyniłom, -(e)m czyniło	czyniliśmy, -(e)śmy czynili	czyniłyśmy, -(e)śmy czyniły
	2nd	czyniłeś, -(e)ś czynił	czyniłaś, -(e)ś czyniła	czyniłoś, -(e)ś czyniło	czyniliście, -(e)ście czynili	czyniłyście, -(e)ście czyniły
	3rd	czynił	czyniła	czyniło	czynili	czyniły
	impersonal	czyniono
future tense	1st	będę czynił, będę czynić	będę czyniła, będę czynić	będę czyniło, będę czynić	będziemy czynili, będziemy czynić	będziemy czyniły, będziemy czynić
	2nd	będziesz czynił, będziesz czynić	będziesz czyniła, będziesz czynić	będziesz czyniło, będziesz czynić	będziecie czynili, będziecie czynić	będziecie czyniły, będziecie czynić
	3rd	będzie czynił, będzie czynić	będzie czyniła, będzie czynić	będzie czyniło, będzie czynić	będą czynili, będą czynić	będą czyniły, będą czynić
	impersonal	będzie czynić się
conditional	1st	czyniłbym, bym czynił	czyniłabym, bym czyniła	czyniłobym, bym czyniło	czynilibyśmy, byśmy czynili	czyniłybyśmy, byśmy czyniły
	2nd	czyniłbyś, byś czynił	czyniłabyś, byś czyniła	czyniłobyś, byś czyniło	czynilibyście, byście czynili	czyniłybyście, byście czyniły
	3rd	czyniłby, by czynił	czyniłaby, by czyniła	czyniłoby, by czyniło	czyniliby, by czynili	czyniłyby, by czyniły
	impersonal	czyniono by
imperative	1st	niech czynię			czyńmy
	2nd	czyń			czyńcie
	3rd	niech czyni			niech czynią
active adjectival participle		czyniący	czyniąca	czyniące	czyniący	czyniące
passive adjectival participle		czyniony	czyniona	czynione	czynieni	czynione
contemporary adverbial participle		czyniąc
verbal noun		czynienie

Derived terms

verbs

• odczynić pf, odczyniać impf
• poczynić pf
• przyczynić pf, przyczyniać impf
• rozczynić pf, rozczyniać impf
• uczynić pf
• wyczynić pf, wyczyniać impf
• zaczynić pf, zaczyniać impf

Related terms

nouns

• czyn
• uczynek

Further reading

• czynić in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• czynić in Polish dictionaries at PWN
• Aleksander Saloni (1908), “czynić”, in “Lud rzeszowski”, in Materyały Antropologiczno-Archeologiczne i Etnograficzne (in Polish), volume 10, Kraków: Akademia Umiejętności, page 333