demek
Appearance
See also: demək
Crimean Tatar
[edit]Other scripts | |
---|---|
Cyrillic | демек |
Roman |
Etymology
[edit]Inherited from Proto-Turkic *tē- (“to say, call”)
Pronunciation
[edit]- Hyphenation: de‧mek
Verb
[edit]demek
Conjugation
[edit]Conjugation of demek (Northern)
infinitive | demek | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
gerund | deme | |||||||
repeated gerund1) | deye | |||||||
temporal gerund | deyatırğanda | |||||||
non-future participle | degen | |||||||
future participle | deyecek | |||||||
way of doing | dep | |||||||
singular | plural | |||||||
first | second | third | first | second | third | |||
indicative | present | simple | dermen | dersiñ | der | dermiz | dersiz | derler |
continuous | deym | deysiñ | dey | deymiz | deysiñiz | deyler | ||
perfect | degemen | degesiñ | degen | degemiz | degesiz | degenler | ||
past | simple | dedim | dediñ | dedi | dedik | dediñiz | dediler | |
continuous | deydim | deydiñ | deydi | deydik | deydiñiz | deydiler | ||
future | decekmen | deceksiñ | decek | decekmiz | deceksiñiz | decekler | ||
conditional | desem | deseñ | dese | desek | deseñiz | deseler | ||
optative | deyim | deysiñ | dey | deyik | deysiz | deyler | ||
imperative | – | de | – | – | deyin | – | ||
1)Only used for repeatings of a verb. |
Related terms
[edit]- denilmek (“to be called”)
References
[edit]- Mirjejev, V. A., Usejinov, S. M. (2002) Ukrajinsʹko-krymsʹkotatarsʹkyj slovnyk [Ukrainian – Crimean Tatar Dictionary][1], Simferopol: Dolya, →ISBN
- “demek”, in Luğatçıq (in Russian)
Turkish
[edit]Etymology
[edit]From Ottoman Turkish دیمك (demek, “to say”), from Proto-Turkic *tē- (“to say, call”).
Pronunciation
[edit]Audio: (file)
Verb
[edit]demek (third-person singular simple present der) (+ dative)
- (transitive) to say
- Synonym: söylemek
- o ne dedi? ― what'd he say?
- (transitive) to call, name, dub
- Synonym: adlandırmak
- yeni oyunumuza "Uzaylıların Saldırısı" diyeceğiz. ― we will call our game "Invasion of the Aliens".
- (transitive) to mean (alongside imek or değil)
- bu ne demektir? ― what does this mean?
Conjugation
[edit]Conjugation of demek
Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.
Positive declarative | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
infinitive | demek | |||||||
impersonal participle | imperfective | diyen | ||||||
perfective | demiş | |||||||
prospective | diyecek | |||||||
personal participle | non-prospective | dediğim | dediğin | dediği | dediğimiz | dediğiniz | dedikler | |
prospective | diyeceğim | diyeceğin | diyeceği | diyeceğimiz | diyeceğiniz | diyecekler | ||
verbal noun | deme | |||||||
way of doing | diyiş | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | derim | dersin | der | deriz | dersiniz | derler |
imperfective | diyorum | diyorsun | diyor | diyoruz | diyorsunuz | diyorlar | ||
past | perfective | dedim | dedin | dedi | dedik | dediniz | dediler | |
imperfective | diyordum | diyordun | diyordu | diyorduk | diyordunuz | diyorlardı | ||
future | diyeceğim | diyeceksin | diyecek | diyeceğiz | diyeceksiniz | diyecekler | ||
inferential | perfective | demişim | demişsin | demiş | demişiz | demişsiniz | demişler | |
aorist | dermişim | dermişsin | dermiş | dermişiz | dermişsiniz | derlermiş | ||
imperfective | diyormuşum | diyormuşsun | diyormuş | diyormuşuz | diyormuşsunuz | diyorlarmuş | ||
conditional | simple | desem | desen | dese | desek | deseniz | deseler | |
perfective | deseydim | deseydin | deseydi | deseydik | deseydiniz | deseydiler | ||
optative | diyeyim | diyesin | diye | diyelim | diyesiniz | diyeler | ||
progressive | demekteyim | demektesin | demekte | demekteyiz | demektesiniz | demekteler | ||
necessitative | demeliyim | demelisin | demeli | demeliyiz | demelisiniz | demeliler | ||
imperative | de | desin | diyin | desinler | ||||
Positive interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | der miyim? | der misin? | der mi? | der miyiz? | der misiniz? | derler mi? |
imperfective | diyor muyum? | diyor musun? | diyor mu? | diyor muyuz? | diyor musunuz? | diyorlar mı? | ||
past | perfective | dedim mi? | dedin mi? | dedi mi? | dedik mi? | dediniz mi? | dediler mi? | |
imperfective | diyor muydum? | diyor muydun? | diyor muydu? | diyor muyduk? | diyor muydunuz? | diyorlar mıydı? | ||
future | diyecek miyim? | diyecek misin? | diyecek mi? | diyecek miyiz? | diyecek misiniz? | diyecekler mi? | ||
inferential | perfective | demiş miyim? | demiş misin? | demiş mi? | demiş miyiz? | demiş misiniz? | demişler mi? | |
aorist | der miymişim? | der miymişsin? | der miymiş? | der miymişiz? | der miymişsiniz? | derler miymiş? | ||
imperfective | diyor muymuşum? | diyor muymuşsun? | diyor muymuş? | diyor muymuşuz? | diyor muymuşsunuz? | diyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | desem mi? | desen mi? | dese mi? | desek mi? | deseniz mi? | deseler mi? | |
perfective | dese miydim? | dese miydin? | dese miydi? | dese miydik? | dese miydiniz? | deseler miydi? | ||
progressive | demekte miyim? | demekte misin? | demekte mi? | demekte miyiz? | demekte misiniz? | demekteler mi? | ||
necessitative | demeli miyim? | demeli misin? | demeli mi? | demeli miyiz? | demeli misiniz? | demeliler mi? | ||
Negative declarative | ||||||||
infinitive | dememek | |||||||
impersonal participle | imperfective | demiyen | ||||||
perfective | dememiş | |||||||
prospective | demeyecek | |||||||
personal participle | non-prospective | demediğim | demediğin | demediği | demediğimiz | demediğiniz | demedikler | |
prospective | demeyeceğim | demeyeceğin | demeyeceği | demeyeceğimiz | demeyeceğiniz | demeyecekler | ||
verbal noun | dememe | |||||||
way of doing | demeyiş | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | demem | demezsin | demez | demeyiz | demezsiniz | demezler |
imperfective | demiyorum | demiyorsun | demiyor | demiyoruz | demiyorsunuz | demiyorlar | ||
past | perfective | demedim | demedin | demedi | demedik | demediniz | demediler | |
imperfective | demiyordum | demiyordun | demiyordu | demiyorduk | demiyordunuz | demiyordular | ||
future | demeyeceğim | demeyeceksin | demeyecek | demeyeceğiz | demeyeceksiniz | demeyecekler | ||
inferential | perfective | dememişim | dememişsin | dememiş | dememişiz | dememişsiniz | dememişler | |
aorist | demezmişim | demezmişsin | demezmiş | demezmişiz | demezmişsiniz | demezlermiş | ||
imperfective | demiyormuşum | demiyormuşsun | demiyormuş | demiyormuşuz | demiyormuşsunuz | demiyorlarmuş | ||
conditional | simple | demesem | demesen | demese | demesek | demeseniz | demeseler | |
perfective | demeseydim | demeseydin | demeseydi | demeseydik | demeseydiniz | demeseydiler | ||
optative | demeyeyim | demeyesin | demeye | demeyelim | demeyesiniz | demeyeler | ||
progressive | dememekteyim | dememektesin | dememekte | dememekteyiz | dememektesiniz | dememekteler | ||
necessitative | dememeliyim | dememelisin | dememeli | dememeliyiz | dememelisiniz | dememeliler | ||
imperative | deme | demesin | demeyin | demesinler | ||||
Negative interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | demez miyim? | demez misin? | demez mi? | demez miyiz? | demez misiniz? | demezler mi? |
imperfective | demiyor muyum? | demiyor musun? | demiyor mu? | demiyor muyuz? | demiyor musunuz? | demiyorlar mı? | ||
past | perfective | demedim mi? | demedin mi? | demedi mi? | demedik mi? | demediniz mi? | demediler mi? | |
imperfective | demiyor muydum? | demiyor muydun? | demiyor muydu? | demiyor muyduk? | demiyor muydunuz? | demiyorlar mıydı? | ||
future | demeyecek miyim? | demeyecek misin? | demeyecek mi? | demeyecek miyiz? | demeyecek misiniz? | demeyecekler mi? | ||
inferential | perfective | dememiş miyim? | dememiş misin? | dememiş mi? | dememiş miyiz? | dememiş misiniz? | dememişler mi? | |
aorist | demez miymişim? | demez miymişsin? | demez miymiş? | demez miymişiz? | demez miymişsiniz? | demezler miymiş? | ||
imperfective | demiyor muymuşum? | demiyor muymuşsun? | demiyor muymuş? | demiyor muymuşuz? | demiyor muymuşsunuz? | demiyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | demesem mi? | demesen mi? | demese mi? | demesek mi? | demeseniz mi? | demeseler mi? | |
perfective | demese miydim? | demese miydin? | demese miydi? | demese miydik? | demese miydiniz? | demeseler miydi? | ||
progressive | dememekte miyim? | dememekte misin? | dememekte mi? | dememekte miyiz? | dememekte misiniz? | dememekteler mi? | ||
necessitative | dememeli miyim? | dememeli misin? | dememeli mi? | dememeli miyiz? | dememeli misiniz? | dememeliler mi? |
Adverb
[edit]demek
- so, that is to say
- Demek bizimle geliyorsun.
- So you're coming with us.
Derived terms
[edit]Categories:
- Crimean Tatar terms inherited from Proto-Turkic
- Crimean Tatar terms derived from Proto-Turkic
- Crimean Tatar lemmas
- Crimean Tatar verbs
- Crimean Tatar terms with collocations
- Turkish terms inherited from Ottoman Turkish
- Turkish terms derived from Ottoman Turkish
- Turkish terms derived from Proto-Turkic
- Turkish terms with audio pronunciation
- Turkish lemmas
- Turkish verbs
- Turkish transitive verbs
- Turkish terms with usage examples
- Turkish adverbs