odpowiedź

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search
See also: odpowiedz and òdpòwiédz

Old Polish

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *otpovědь. By surface analysis, deverbal from odpowiedzieć. First attested in the fifteenth century.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /ɔtpɔvjɛ(ː)t͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /ɔtpɔvjɛt͡ɕ/, /ɔtpɔvjet͡ɕ/

Noun

[edit]

odpowiedź f

  1. answer, reply, response
    Synonyms: odpowiadanie, odpowiedzenie
    • 1930 [c. 1455], “Tob”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[1], section 7,11:
      A gdisz o tem na miszly przemislyal, dlugo nye daiø otpowyedzi proszøcemv (non daret potenti ullum responsum), rzecze gemv angyol
      [A gdyż o tem na myśli przemyślał, długo nie daję otpowiedzi proszącemu (non daret potenti ullum responsum), rzecze jemu anjoł]
    1. (law, attested in Greater Poland) defendant's response to an accusation in court
      Synonyms: odpowiadanie, odpowiedzenie
      • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 65:
        Wyszczye dobrze szlyszely mogyą odpowyedz
        [Wyście dobrze słyszeli moję odpowiedź]
      • 1895 [1444], Archiwum Komisji Prawniczej. Collectanea ex Archivo Collegii Iuridici[2], volume IV, page 209:
        Si cuiuscunque pueri... ob defectum etatis cum actore litem contestare, id est odpowedzecz, nequeunt, propter quod ex interlocucione iudicis eadem litis contestacio al. odpowedz usque ad debitam etatem illorum puerorum prorogatur
        [Si cuiuscunque pueri... ob defectum etatis cum actore litem contestare, id est odpowiedzieć, nequeunt, propter quod ex interlocucione iudicis eadem litis contestacio al. odpowiedź usque ad debitam etatem illorum puerorum prorogatur]
  2. official declaration of revenge
    • 1856-1870 [1429], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki[3], volume II, number 2254:
      (Micos) illud, quod faciebat, hoc faciebat ibidem Bohemie za odpowedzą, prout bonus homo
      [(Micos) illud, quod faciebat, hoc faciebat ibidem Bohemie za odpowiedzią, prout bonus homo]
[edit]
adjective
adverb
nouns
verbs

Descendants

[edit]
  • Masurian: ôdpoziédż
  • Polish: odpowiedź
  • Silesian: ôdpowiydź

References

[edit]
  • Boryś, Wiesław (2005) “odpowiedź”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “odpowiedź”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “odpowiedź”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish odpowiedź. By surface analysis, deverbal from odpowiedzieć. Compare Kashubian òdpòwiédz, Czech odpověď.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /ɔtˈpɔ.vjɛt͡ɕ/
  • (Middle Polish) IPA(key): /ɔtˈpɔ.vjɛt͡ɕ/, /ɔtˈpɔ.vjet͡ɕ/
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -ɔvjɛt͡ɕ
  • Syllabification: od‧po‧wiedź

Noun

[edit]

odpowiedź f (related adjective odpowiedziowy)

  1. answer, response, reply (something said in reaction to a statement, question, accusation, or request) [with na (+ accusative) ‘to what (question)’]
    Synonym: zwrotka
  2. (education) answer (verbal or written response to a question given by a teacher meant to check a student's knowledge) [with na (+ accusative) ‘to what (question)’]
  3. answer, response, reply (something done physically in reponse) [with na (+ accusative) ‘to what (behavior)’]
  4. answer (solution to a problem) [with na (+ accusative) ‘to what (problem)’]
  5. (board games, card games, chess, games, sports) response (move done in reponse to another player) [with na (+ accusative) ‘to what (move)’]
  6. (obsolete) responsibility
    Synonym: odpowiedzialność
  7. (Middle Polish) retort
    Synonym: riposta
  8. (Middle Polish) prophecy
    Synonyms: przepowiednia, wyrocznia
  9. (Middle Polish) argument; objection, lack of agreement
  10. (Middle Polish, law) defendant's response in court
    Synonyms: odpowiadanie, odpowiedzenie
  11. (Middle Polish) threat
    Synonym: pogrożka
  12. (Middle Polish) utterance
    Synonym: wypowiedź
  13. (Middle Polish) expression loyalty or subservience
  14. (Middle Polish) declaration of war
    Synonym: wypowiedzenie wojny
  15. (Middle Polish) revenge; payback
    Synonym: zemsta

Declension

[edit]
[edit]
verbs
[edit]
adjectives
adverbs
nouns
verbs

Descendants

[edit]

Trivia

[edit]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), odpowiedź is one of the most used words in Polish, appearing 13 times in scientific texts, 15 times in news, 29 times in essays, 18 times in fiction, and 6 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 81 times, making it the 791st most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References

[edit]
  1. ^ Ida Kurcz (1990) “odpowiedź”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 319

Further reading

[edit]